یارگیری ایران در راند سوم مذاکرات
پس از اعلام آمادگی گروه "1+5" برای مذاکره با ایران درباره مناقشه هسته ای، رایزنی های دو طرف برای حضور پرقدرت در مذاکرات و تعیین خط و سمت های آن آغاز شده است... باید دید مواضع روسیه در قبال برنامه هسته ای ایران تا چه اندازه تحت تاثیر حوادث منطقه قرار گرفته و چقدر احتمال چرخش به سمت تهران را دارد.
دیپلماسی ایرانی: احتمال می رود که نشست سوم مذاکرات هسته ای ایران و 1+5 در فروردین ماه برگزار شود. استانبول بازهم به عنوان میزبان گفتگوها انتخاب شده و دو طرف خود را برای برگزاری یک دور مذاکره فشرده و سنگین آماده می کنند. دو طرف از پیش سمت و سوی موردنظر خود را تعیین و اعلام کرده اند که با چه موضع و چه تمایلاتی قدم به راند سوم می گذارند.
مذاکره سوم ایران و غرب بر سر مساله هسته ای به راحتی و سهولت دفعه های قبل انجام نمی شود؛ کما اینکه موافقت با برگزاری آن نیز آسان به دست نیامد. طی یک سال گذشته و بخصوص پس از برگزاری نشست سابق استانبول، غربی ها سراغ نسخه وعده داده شده رفتند و فشارها را بر تهران تا حدی افزایش دادند که در نهایت تصمیمی پرریسک و غیردیپلماتیک از آن بیرون آمد؛ تصمیم به ممنوعیت خرید نفت از ایران توسط اروپا. در کنار این تحریم - که رسما از تیرماه سال آینده آغاز می شود - امریکا و اروپا تلاش کرده اند مشتریان بزرگ آسیایی ایران را هم ترغیب به همراهی کنند و میزان فروش نفت خام ایران را تا اندازه زیادی تنزل دهند. همچنین برخی کشورهای عربی که تولیدکنندگان عمده نفت به حساب می آیند، پذیرفته اند که نفت موردنیاز غرب و شرق عالم را تامین و نگرانی های جامعه بین الملل را بابت حذف نفت ایران از بازار جبران کنند.
غرب تلاش کرد با این فشارها تهران را مجاب به گفتگو و عقب نشینی از مواضع هسته ای‌اش کند. تیغ روسیه و چین نیز تا اینجای کار چندان به نفع ایران نبریده و عمدتا در حد حرف و لفظ به انتقاد از تحریم های بی رویه علیه ایران پرداخته و در عمل به عنوان عضو گروه 1+5، شریک قافله محسوب بوده اند.
با این وجود ایران روی روسیه به عنوان مبتکر طرح گام به گام و منتقد سیاست های خاورمیانه ای غرب، حساب ویژه ای باز می کند و همچنان به تعدیل و تلطیف مناقشه موجود با کمک روسیه امیدوار است. روز گذشته وزارت خارجه ایران میزبان "یوگنی لوکیانف" معاون دبیر شورای امنیت ملی فدراسیون روسیه بود تا درباره مذاکرات پیش رو، هماهنگی ها و رایزنی های تاثیرگذاری صورت دهد.
پیش از ورود لوکیانف، سیدرضا سجادی سفیر ایران در روسیه اعلام کرد که رایزنی‌ها و گفتگوهایی پیاپی میان شورای امنیت ملی ایران و روسیه در دستور کار است و موضوعاتی چون تحولات اخیر سوریه و افغانستان و همچنین موضوع فعالیت‌های هستهای صلح آمیز ایران مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌گیرد.
تهران از چند ماه پیش یعنی از زمانی که روسیه "طرح مذاکره گام به گام" را رونمایی کرد و از آن به عنوان راهکاری مناسب برای زدودن ابهام های غرب و رفع تدریجی تحریم های ایران نام برد، حمایت خود را از این پیشنهاد اعلام کرد و بررسی آن را در دستور کار قرار داد. غرب واکنش مثبتی به این طرح نشان نداد و همچنان رویه فشار بر تهران را ادامه داد. سرانجام با همه کش و قوس ها دو طرف توافق کردند که دور تازه مذاکرات را در استانبول آغاز کنند؛ منوط بر آنکه هیچ یک از طرفین پیش شرط و اجباری را وارد گفتگوها نکند. با این حال نمایندگان 1+5 هشدار داده اند که تهران باید کوتاه بیاید و گفتگوی جدی را بپذیرد و تهران هم می گوید، حضورش در مذاکرات به معنی عقب نشینی از غنی سازی و پذیرش حرف زور نیست.
در این شرایط حضور معاون دبیر شورای امنیت ملی روسیه در تهران به دعوت علی باقری معاون سیاست خارجی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، می تواند هماهنگی هایی را پیش از برگزاری نشست استانبول صورت دهد. از طرفی موقعیت جدید ایران و روسیه در منطقه که بواسطه بحران سوریه و دخالت های غرب، به هم نزدیک تر شده و راهبردها و استراتژی های مشترکی را بین خود می بینند، می تواند به همسویی و توافقاتی بیش از گذشته در چارچوب مذاکرات 1+5 بینجامد. درواقع، نزدیکی مواضع مسکو و تهران درباره دمشق و صف بندی های خاورمیانه سبب شده است تا دو کشور نگاه خود را در مورد مناقشه هسته ای تهران و بهانه جویی های غرب به هم نزدیک تر کنند و این مساله بتواند به یک برگ برنده برای تهران در نشست استانبول تبدیل شود.
علی باقری نیز در دیدار با طرف روسی به فرصت‌ها و تهدیدهای مشترک ایران و روسیه در صحنه بین‌المللی و منطقه تاکید کرده و شراکت راهبردی تهران و مسکو را بازی برد ـ برد برای دو طرف و ملت‌های منطقه دانسته است. معاون دبیر شورای امنیت ملی روسیه با وزیر خارجه ایران هم دیدار کرده است. این رایزنی ها امید به همسویی بیشتر میان تهران و مسکو را در جریان مذاکرات پیش رو در استانبول پدید آورده و احتمال دارد تطابق بیشتری در سیاست منطقه ای آنها مشاهده شود.
در سوی دیگر وزیر خارجه ترکیه و رئیس سیاست خارجه اتحادیه اروپا در تماس با یکدیگر درباره موضوع هستهای ایران گفتگو کرده و خود را آماده میزبانی مذاکرات کرده اند. روزنامه های ترکیه نوشته اند که احمد داوود اوغلو پس از آنکه در نخجوان با علی‌اکبر صالحی دیدار و گفتگو کرد، در گفتگوی تلفنی با کاترین اشتون، مشروح مذاکراتش را با وی درباره آخرین تحولات موضوع هستهای ایران به او منتقل کرده است. دو طرف آخرین برگ های خود را در آستانه برپایی نشست استانبول رو کرده و از همه توانایی شان برای حضور قدرتمند در مذاکرات استفاده می کنند. باید دید مواضع روسیه در قبال برنامه هسته ای ایران تا چه اندازه تحت تاثیر حوادث منطقه قرار گرفته و چقدر احتمال چرخش به سمت تهران را دارد./11
مذاکره سوم ایران و غرب بر سر مساله هسته ای به راحتی و سهولت دفعه های قبل انجام نمی شود؛ کما اینکه موافقت با برگزاری آن نیز آسان به دست نیامد. طی یک سال گذشته و بخصوص پس از برگزاری نشست سابق استانبول، غربی ها سراغ نسخه وعده داده شده رفتند و فشارها را بر تهران تا حدی افزایش دادند که در نهایت تصمیمی پرریسک و غیردیپلماتیک از آن بیرون آمد؛ تصمیم به ممنوعیت خرید نفت از ایران توسط اروپا. در کنار این تحریم - که رسما از تیرماه سال آینده آغاز می شود - امریکا و اروپا تلاش کرده اند مشتریان بزرگ آسیایی ایران را هم ترغیب به همراهی کنند و میزان فروش نفت خام ایران را تا اندازه زیادی تنزل دهند. همچنین برخی کشورهای عربی که تولیدکنندگان عمده نفت به حساب می آیند، پذیرفته اند که نفت موردنیاز غرب و شرق عالم را تامین و نگرانی های جامعه بین الملل را بابت حذف نفت ایران از بازار جبران کنند.
غرب تلاش کرد با این فشارها تهران را مجاب به گفتگو و عقب نشینی از مواضع هسته ای‌اش کند. تیغ روسیه و چین نیز تا اینجای کار چندان به نفع ایران نبریده و عمدتا در حد حرف و لفظ به انتقاد از تحریم های بی رویه علیه ایران پرداخته و در عمل به عنوان عضو گروه 1+5، شریک قافله محسوب بوده اند.
با این وجود ایران روی روسیه به عنوان مبتکر طرح گام به گام و منتقد سیاست های خاورمیانه ای غرب، حساب ویژه ای باز می کند و همچنان به تعدیل و تلطیف مناقشه موجود با کمک روسیه امیدوار است. روز گذشته وزارت خارجه ایران میزبان "یوگنی لوکیانف" معاون دبیر شورای امنیت ملی فدراسیون روسیه بود تا درباره مذاکرات پیش رو، هماهنگی ها و رایزنی های تاثیرگذاری صورت دهد.
پیش از ورود لوکیانف، سیدرضا سجادی سفیر ایران در روسیه اعلام کرد که رایزنی‌ها و گفتگوهایی پیاپی میان شورای امنیت ملی ایران و روسیه در دستور کار است و موضوعاتی چون تحولات اخیر سوریه و افغانستان و همچنین موضوع فعالیت‌های هستهای صلح آمیز ایران مورد بحث و تبادل نظر قرار می‌گیرد.
تهران از چند ماه پیش یعنی از زمانی که روسیه "طرح مذاکره گام به گام" را رونمایی کرد و از آن به عنوان راهکاری مناسب برای زدودن ابهام های غرب و رفع تدریجی تحریم های ایران نام برد، حمایت خود را از این پیشنهاد اعلام کرد و بررسی آن را در دستور کار قرار داد. غرب واکنش مثبتی به این طرح نشان نداد و همچنان رویه فشار بر تهران را ادامه داد. سرانجام با همه کش و قوس ها دو طرف توافق کردند که دور تازه مذاکرات را در استانبول آغاز کنند؛ منوط بر آنکه هیچ یک از طرفین پیش شرط و اجباری را وارد گفتگوها نکند. با این حال نمایندگان 1+5 هشدار داده اند که تهران باید کوتاه بیاید و گفتگوی جدی را بپذیرد و تهران هم می گوید، حضورش در مذاکرات به معنی عقب نشینی از غنی سازی و پذیرش حرف زور نیست.
در این شرایط حضور معاون دبیر شورای امنیت ملی روسیه در تهران به دعوت علی باقری معاون سیاست خارجی دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران، می تواند هماهنگی هایی را پیش از برگزاری نشست استانبول صورت دهد. از طرفی موقعیت جدید ایران و روسیه در منطقه که بواسطه بحران سوریه و دخالت های غرب، به هم نزدیک تر شده و راهبردها و استراتژی های مشترکی را بین خود می بینند، می تواند به همسویی و توافقاتی بیش از گذشته در چارچوب مذاکرات 1+5 بینجامد. درواقع، نزدیکی مواضع مسکو و تهران درباره دمشق و صف بندی های خاورمیانه سبب شده است تا دو کشور نگاه خود را در مورد مناقشه هسته ای تهران و بهانه جویی های غرب به هم نزدیک تر کنند و این مساله بتواند به یک برگ برنده برای تهران در نشست استانبول تبدیل شود.
علی باقری نیز در دیدار با طرف روسی به فرصت‌ها و تهدیدهای مشترک ایران و روسیه در صحنه بین‌المللی و منطقه تاکید کرده و شراکت راهبردی تهران و مسکو را بازی برد ـ برد برای دو طرف و ملت‌های منطقه دانسته است. معاون دبیر شورای امنیت ملی روسیه با وزیر خارجه ایران هم دیدار کرده است. این رایزنی ها امید به همسویی بیشتر میان تهران و مسکو را در جریان مذاکرات پیش رو در استانبول پدید آورده و احتمال دارد تطابق بیشتری در سیاست منطقه ای آنها مشاهده شود.
در سوی دیگر وزیر خارجه ترکیه و رئیس سیاست خارجه اتحادیه اروپا در تماس با یکدیگر درباره موضوع هستهای ایران گفتگو کرده و خود را آماده میزبانی مذاکرات کرده اند. روزنامه های ترکیه نوشته اند که احمد داوود اوغلو پس از آنکه در نخجوان با علی‌اکبر صالحی دیدار و گفتگو کرد، در گفتگوی تلفنی با کاترین اشتون، مشروح مذاکراتش را با وی درباره آخرین تحولات موضوع هستهای ایران به او منتقل کرده است. دو طرف آخرین برگ های خود را در آستانه برپایی نشست استانبول رو کرده و از همه توانایی شان برای حضور قدرتمند در مذاکرات استفاده می کنند. باید دید مواضع روسیه در قبال برنامه هسته ای ایران تا چه اندازه تحت تاثیر حوادث منطقه قرار گرفته و چقدر احتمال چرخش به سمت تهران را دارد./11
نظر شما :