قصد ما تامین نیاز بازار است نه جایگزین کردن نفت ایران

دیپلماسی ایرانی: عربستان سعودی، بزرگترین صادر کننده نفت در جهان برای تامین نیاز بازار در نتیجه اعمال تحریم ها علیه ایران آماده است اما قصد ندارد این منابع را جایگزین نفت ایران کند. این را یک مقام رسمی سعودی اعلام کرده که حاضر به ذکر نام خود نیست.

هرچند ماجرای این اعلام آمادگی ریاض به ماه ها قبل و شاید سال گذشته باز می گردد اما اخیرا شاهزاده های سعودی با صراحت بیشتری در این خصوص سخن می گویند و در ضمن می کوشند به نوعی از موضوع جایگزینی نفت ایران که نارضایتی تهران را به دنبال داشته دست کم در محافل عمومی خودداری کنند.

باید گفت که در پس پرده این اعلام آمادگی ها، ماه ها مذاکره و چانه زنی دیپلمات های زبده آمریکایی قرار دارد که توانستند با ارائه مشوق ها و قول های مساعد نظر عربستان را برای افزایش تولید و تامین نیاز بازار جلب کنند تا در صورت افزایش فشار ها بر صادرات نفتی ایران، مشتریان نفتی جمهوری اسلامی به منظور دسترسی به منابع نگران نباشند. به این ترتیب ریاض چراغ سبز اولیه را به کاخ سفید نشان داد و از آن پس بود که پروژه تحریم نفت و بانک مرکزی ایران در آمریکا و اتحادیه اروپا با قوت بیشتری پیش رفت.

خبرگزاری داوجونز به نقل از مقام رسمی سعودی که به دلیل اهمیت موضوع نمی خواهد نام خود را فاش کند، گزارش داد که البته هدف عربستان جایگزین کردن نفت ایران نیست بلکه تامین نیاز بازار است. توجیهی که به سادگی قابل نقض است و این در شرایطی است که مقامات تهران در خصوص همراهی عربستان به سیاست های تنبیهی غرب علیه جمهوری اسلامی هشدار داده بودند.

هرچند این مقام سعودی خاطرنشان کرده که هیچ کس از موقعیت کنونی در خصوص تحریم های ایران شادمان نیست اما واضح است که سود عربستان از این مانور نفتی چشمگیر خواهد بود. از سوی دیگر بنا بر تعبیر شماری از تحلیلگران همین رویکرد عربستان موجب شد که در 2 ماه اخیر شماری از مشتریان نفتی ایران مانند ژاپن و کره جنوبی از کاهش واردات نفت از ایران خبر بدهند و چین نیز به بهانه های مختلف خرید نفت از جمهوری اسلامی را کاهش دهد.

گزارش داوجونز در حالی منتشر می شود که پیش از این علی نعیمی، وزیر نفت عربستان نیز اعلام کرده بود کشورش به دنبال جایگزین کردن نفت ایران نیست اما در صورت نیاز بازار می تواند تولید خود را به میزان 2 میلیون بشکه در روز افزایش دهد.

البته یک مقام ناشناس هم خاطرنشان کرده که ریاض به دنبال درگیر شدن در سیاست های پشت پرده تحریم ها نیست و تنها می خواهد نیاز مشتریان به نفت بیشتر را تامین کند.

اما این اظهارات در آستانه نشستی مطرح می شود که قرار است در کویت و با حضور وزیر نفت ایران برگزار شود. این نشست از سوی اجلاس بین المللی انرژی که یک نهاد مستقل در ریاض است ساماندهی شده که با اوپک و آژانس بین المللی انرژی نیز همکاری دارد. 

برخی بر این گمانند که مواضع اخیر عربستان از تمایل ریاض برای پرهیز از مقابله جویی با ایران است. چرا که نشست ماه ژوئن اوپک با حضور مقامات سعودی و ایرانی با توجه به اختلاف مواضع آشکار در خصوص افزایش سطح تولیدات به نتیجه نرسید و از آن پس عربستان مواضع سختی را علیه ایران اتخاذ کرد. اشاره به استفاده از سلاح نفت علیه ایران که برای نخستین بار از سوی ترکی الفیصل، شاهزاده با نفوذ سعودی و سفیر پیشین عربستان در آمریکا مطرح شد، نخستین جرقه ای بود که در نهایت به اظهار نظر علنی مقامات ریاض برای افزایش تولیدات به منظور تامین نیاز بازار منجر شد.

امروز عربستان روزانه 9 میلیون و 800 هزار بشکه نفت روانه بازار می کند و به نظر می رسد که این روند همچنان ادامه دار باشد.

برخی تحلیلگران با اشاره به درخواست های متعدد چین، کره جنوبی،ژاپن و برخی کشور های اروپایی برای افزایش واردات نفت از عربستان تصریح می کنند که عربستان برای تامین نیاز این کشور ها سطح تولیدات خود را دست کم برای آینده نزدیک حفظ خواهد کرد و حتی احتمال افزایش بیش از پیش آن نیز وجود دارد.

تهیه کننده: تحریریه دیپلماسی ایرانی