مجله هفته/ ایران چقدر نگران جزایر مصنوعی است؟

 دیپلماسی ایرانی: ایران در آب های جنوبی خود دارای جزایر طبیعی با جاذبه گردشگری فوق العاده و اهمیت سیاسی و ژئوپلتیکی بالاست. در این ناحیه که همواره مورد ادعای کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس بوده و برچسب های عربی بر آن زده و ادعای مالکیت نیز دارند، حالا جزایری مصنوعی سر برآورده و به طرز عجیبی چشم ها را خیره کرده است.

این جزایر شامل سه جزیره مصنوعی به شکل نخل و مجموعه ۳۲۵ جزیره مصنوعی به شکل نقشه جهان است. با ساخت این جزایر، سواحل امارات در خلیج فارس از۶۰ کیلومتر کنونی به ۱۲۰۰ کیلومتر افزایش خواهد یافت. ( سواحل ایران در خلیج فارس هم اکنون ۸۸۰ کیلومتر است) ساخت جزایر مصنوعی النخیل و العالم برعهده کنسرسیوم سه جانبه اماراتی، امریکایی و انگلیسی است.

همچنین امیرنشین راس الخیمه نیز در حال احداث جزیره مصنوعی القصر توسط شرکت الوسام عربستان است و ده جزیره مصنوعی نیز توسط امیرنشین شارجه در حال ساخت است. به گفته‌ سخنگوی مهندسان مشاور جزایر مصنوعی دبی و مدیر اجرایی جزیره العالم، بیش از چهار هزار ویلا و واحد تجاری پروژه نخیل توسط ساکنان خارجی امارات و سایر کشورهای حوزه خلیج فارس خریداری شده اند و از میان واحدهای باقی مانده، ۲۵ درصد توسط انگلیسی‌ها خریداری شده و سایر واحدها و ویلاها هم به تملک افرادی از ۷۵ کشور درآمده است.

اما ساخت این جزایر بطور حتم مغایر با قواعد زیست محیطی و نابودکننده زیستگاه های طبیعی است و حتی اگر پیامدهای سیاسی آن را درنظر نگیریم و صرفا از زاویه زیست محیطی به آن بنگریم، می بایست اعتراض های علنی و قاطع تری در این باره از خود نشان دهیم یا می دادیم.

بدون شک احداث جزایر مصنوعی در خلیج فارس توسط کشورهای عربی، بدون درنظر گرفتن موقعیت ژئوپلتیکی جزایر سه گانه و مالکیت ایران بر آنها نبوده و فاقد اهداف بلندمدت منطقه ای هم نیست. این جزایر علاوه بر اینکه رونق اقتصادی و جاذبه های گردشگری و تجاری را به سرعت روانه خود خواهند کرد و کشورهای همجوار و اسکله ها و جاذبه های آنها را تحت الشعاع قرار خواهند داد، بر ادعاهای مرزی نیز دامن خواهد زد و تنش هایی را در پی خواهد آورد.

مشابه چنین پروژه ای مدتی است که توسط ترکمنستان در آب های دریای خزر پیگیری می شود. اکنون پس از پیشرفت کار احداث جزیره مصنوعی و همچنین احداث اسکله های عظیم استخراج نفت در دریای خزر، بالاخره صدای خفیف یکی از مقام های کشورمان بلند شده و از منظری غیرسیاسی به نقد آنچه در این ناحیه اتفاق افتاده، پرداخته است.

رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشورمان در این باره گفته است: ساخت جزایر مصنوعی و تغییر کاربری در دریای خزر توسط برخی کشورهای حاشیه به ویژه جمهوری آذربایجان و تا حدودی ترکمنستان موجبات نگرانی را برای ایران ایجاد کرده است.

به گفته محمد جواد محمدی زاده، در این زمینه پیگیری هایی از سوی سازمان حفاظت محیط زیست صورت گرفته و تاکنون در مذاکرات شفاهی این کشورها به ما این اطمینان را داده اند که به اکوسیستم ساحل خزر آسیبی نمی رسد ولی قرار است مطالعاتی را که آنها انجام داده اند ببنیم تا این اطمینان برای ما حاصل شود که اکوسیستم ساحل آسیب نمی بیند.

وی در این باره افزوده است: 14 میلیون نفر جمعیت در حاشیه دریای خزر زندگی می کنند که هفت میلیون نفر آن مربوط به ایران است و بقیه به کشورهای حاشیه خزر مربوط می شود بنابراین بیشترین تلاش را ایران برای جلوگیری از آلایندگی با تدوین برنامه پنج ساله ای برای تصفیه تمام فاضلاب هایی که تاکنون وارد خزر می شده انجام داده است. خوشبختانه در این راستا اقدامات خوبی در شهرهایی مانند رشت و ساری در حال اجراست.

او البته در مورد میزان آلایندگی ناشی از استخراج نفت توسط آذربایجان و روسیه گفته که آلایندگی کشور روسیه کمتر از آذربایجان است.