مصر : آرامش قبل از طوفان

1- سناریوی اول : با بازگشت ارتش به پادگانها و انتقال مسالمت آمیز قدرت به مردم ، فضا برای برگزاری انتخابات آزاد و عادلانه فراهم گردد در چنین شرایطی بی تردید احزاب اسلامی و مخالف نظامیان
می توانند با مشارکت گسترده سرنوشت سیاسی مصر پس از مبارک رقم بزنند و یک رییس جمهور ملی و منتخب واقعی مردم را انتخاب کنند.

2- سناریوی دوم : پس از مشخص شدن وزن سیاسی احزاب اسلامگرا در انتخابات پارلمانی مصر ، برخی از کشورهای منطقه ای و فرامنطقه ای نگران تغییر سیاست خارجی آن و بازگشت به رادیکالیسم و ملی گرایی دوره ناصر هستند. بی تردید مصر پس از مبارک دیگر ذخیره استراتژیک غرب و اسراییل در منطقه محسوب نمی شود و احزاب سیاسی مصر نسبت به حفظ روابط راهبردی با غرب و اسراییل ، هیچ گونه تعهد و تکلیفی احساس نمی کند. در چنین شرایطی تنها گزینه ممکن برای حفظ آرامش در منطقه و پایبندی به تعهدات قبلی از جمله پیمان کمپ دیوید حفظ جایگاه ارتش در معادلات سیاسی آینده مصر و نیز سپردن پست های کلیدی امنیتی به نظامیان می باشد. لذا غرب می خواهد ضمن حفظ روابط با برخی از نظامیان حاکم بر مصر و تحریک آنها به دخالت آشکار در انتخابات آتی به حفظ حداقل امتیازات موجود بسنده کند.

لازم به ذکر است که نیروی نظامی آخرین سنگر غرب برای حفظ منافع راهبردی خویش در کشورهای منطقه است. لذا با توجه به پیوندهای تاریخی ارتش مصر با امریکا و کمک های سالیانه (دو میلیارد دلاری) مقامات کاخ سفید تلاش های جدیدی را در قالب رایزنی و مذاکرات با مقامات نظامی مصر آغاز نمودند البته دخالت نظامیان در انتخابات آتی می تواند به شعله ور شدن خشم مجدد فرزندان نیل منجر شده و شرایط غیرقابل پیش بینی را برای منافع غرب در منطقه رقم بزند. به نظر می رسد در فضای موجود حاکم بر جامعه مصر امکان اجرای چنین سناریو در قالب کودتای نظامی دور از ذهن به نظر می رسد.

3- سناریوی سوم : تطویل بحران داخلی و تداوم نزاع میان جریانات سیاسی مصر از سوی غرب در راستای انحراف و کنترل انقلاب سیاسی اجتماعی مردم و تغییر آن به سمت رفورم سیاسی و داخلی بدون تغییرات بنیادین در ساختاری سیاسی انجام گیرد. بر اساس این سناریو امریکاییها در چندین جبهه مشغول برنامه ریزی برای مدیریت و کنترل اوضاع هستند از یک سو حفظ روابط کلیدی با مهره های دوره مبارک و تلاش برای ابقای برخی از نظامیان در پست های کلیدی و از سوی دیگر همراهی و همگامی با برخی از مطالبات مردمی و نیز گشودن باب مذاکره با رهبران اخوان المسلمین برای حفظ روابط گذشته و پایبندی به تعهدات و پیمان های قبلی انجام می گیرد. سناریوی سوم اگر عملیاتی شود امریکا قادر خواهد بود با پرداخت هزینه کم به برخی از خواسته های خویش مبنی بر حفظ مصر در مدار منافع غرب و جلوگیری از گرایش بیشتر این کشور به جریانات ضد سازش در منطقه جامه عمل بپوشاند. در این مسیر بهترین گزینه برای امریکا برای اجرای سناریوی خویش تلاش های همه جانبه برای به قدرت رساندن عمر موسی است ، شخصیتی دو وجهی که آیین دیپلماتیک و زد و بندهای سیاسی را بهتر از رقیبان خود می داند و تلاش دارد که با ارایه
چهره های میانه رو از خویش ضمن ارتقای جایگاه سیاسی خود در نزد جریانات اسلامگرا و ملی ، اعتماد غرب را نیز کسب نماید. بنابراین می توان گفت که در تعیین سرنوشت نهایی آینده سیاسی سرزمین فراعنه به چگونگی تعامل میان جریانات اسلامگرا به رهبری اخوان المسلمین در قالب حزب آزادی – عدالت و نیز واکنش غرب نسبت به این روند سرنوشت ساز چشم دوخت. بی تردید علاوه بر امریکا بازیگران منطقه ای نظیر عربستان نیز از تعامل با عمر موسی استقبال خواهند کرد.