قمار بزرگ اعراب در سوریه

دیپلماسی ایرانی : سوریه امروز بیش از آنکه میدان نزاع دولت و مخالفان، محافظه کاران و تحول خواهان، بشاردوستان و براندازان و یا هر دوگانه این‌چنینی باشد، به محل رویارویی بازیگران منطقه ای تبدیل شده است. و نکته اینجاست که در این مصاف منطقه ای که ریشه ای درازمدت دارد، غرب و رژیم صهیونیستی از جناح اعراب پشتیبانی می کنند و روسیه - و تا اندازه ای چین - از محور مقاومت.

اعراب که قریب یک سال است در بحبوحه بهار عربی به سر می برند و حیات و ممات خود را بسته به زنجیره انقلاب ها می بینند، این بار منتظر وقوع حوادث آینده ننشسته اند و خود پیشدستی کرده و با دست زدن به عملی مشابه لقاح مصنوعی، زایشی صنعتی و پیش از موعد را آزموده اند. سوریه به آزمایشگاهی برای یک دگردیسی متفاوت تبدیل شده است. دگردیسی و تغییری که با فشار از درون و چانه زنی در بیرون پیش می رود و معلوم نیست مولود آن چه ریخت و شاکله ای خواهد داشت و با چند سر و دست و پا خواهد رویید.

کار به جایی رسیده که ایمن الظواهری هم به خیل مخالفان بشار اسد پیوسته و از هوادارانش خواسته است به کمک معترضان بشتابند. فراخوان او به رسم القاعده، حکم جهاد فی سبیل الله را دارد و در هنگامه چندگونگی و چنددستگی مخالفان بشار اسد، بهت آور و مضحک و البته خطرناک می نماید. برخی معتقدند الظواهری با هوشمندی خاصی پیام ویدئویی اخیرش خود را صادر کرده است تا بدین وسیله، قوای ازهم گسیخته و انسجام فروپاشیده سازمان متبوعش را احیا کند و جانی دوباره به آن ببخشد. شاید بتوان گفت القاعده در لابلای جنبش های مردمی یک سال اخیر گم شده و گفتمانش بی طرفدار مانده و علی رغم ترسی که غربی ها از قدرت گیری افراط گرایی اسلامی در منطقه داشتند، مجال بروز نیافت و قسمی دیگر از اسلام گرایی که معرف آن مدل متعادل و متساهل اخوان المسلمین است، نضج و گسترش یافت.

اما زمین سوریه به محل مصاف رژیم های عرب با ایران و محور مقاومت تبدیل شده و برد و باخت در این میدان را مهم و تعیین کننده ساخته است. سعودی ها و قطری ها با دامن زدن به مشکلات چند ساله خود با ایران و حزب الله لبنان، از یکسو به بازیگران تعیین کننده در سرنوشت مردم سوریه تبدیل شده و از سوی دیگر خصومت خود را با ایران به این منطقه کشانده اند.

می توان گفت عربستان و قطر و همراهانشان در اتحادیه عرب، با دست زدن به ریسکی بزرگ، ترجیح داده اند ترس های چندساله خود را از قدرتی به نام ایران در ماجرای سوریه جبران کنند و این نقطه را به فرصتی برای قطع رگ حیاتی محور مقاومت و فتح یکی از مهم ترین پایگاه های منطقه ای جمهوری اسلامی تبدیل کنند. اما اعراب عجولانه و بی گدار به آب زده اند و ممکن است با شکست در میدان سوریه، تحقیر تاریخی دیگری را شامل حال خود سازند. (پس از شکست حقارت بار در جنگ اعراب و اسرائیل)

آنها با این فرض که ایران همه تخم مرغ هایش را در سبد سوریه و حزب الله گذاشته و بلعیدن این تخم مرغ ها به فلج کردن ایران خواهد انجامید، وارد قمار بزرگی شده اند؛ غافل از اینکه تهران قادر است در عراق و لبنان نیز حضور و جلوه ای دیگر داشته باشد؛ کما اینکه امروز چنین جلوه و مجالی را داراست.

اتحادیه عرب از طرف دیگر دست به ریسک خطرناکی زده و با قدم برداشتن در مسیر مطلوب غرب و رژیم صهیونیستی، قصد تغییر نقشه سیاسی خاورمیانه را دارد؛ خاورمیانه ای عاری از قدرت منطقه ای ایران. غافل از اینکه تضعیف ایران با قدرت گیری اسرائیل توام خواهد شد و این مساله ای است که نه ترکیه به عنوان یکی از بازیگران اصلی منطقه و نه مصر پس از حسنی مبارک پذیرایش نخواهند بود و به زودی با چالش های عمده آن برخورد خواهند کرد.

این روزها و در قمار اعراب، سوریه به یکی از سرنوشت سازترین مقاطع تاریخی خود رسیده است. بشار اسد پیشتر هشدار داده بود و جمهوری اسلامی نیز بارها بر این نکته تاکید کرده که "ناامنی و آتش بازی در سوریه ممکن است کل منطقه را به هم بریزد" ولی قرائن موجود حاکی از آن است که عربستان و متحدانش این خطر را پذیرفته اند و می خواهند به دل آتش بزنند.

کشورهای عربی تهدید کرده اند که روابط دیپلماتیک خود را با سوریه قطع می کنند و با کمک سازمان ملل، نیروهای حافظ صلح به سوریه اعزام می کنند. همچنین خواستار افزایش کمک ها به گروه های مخالف سوریه در داخل و خارج از این کشور شده اند و مصرانه بر پیشنهاد خود مبنی بر کناره گیری اسد از قدرت تاکید می ورزند.

در این میان روسیه هنوز مخالفت صریح خود را با تصمیمات جبهه عربی ابراز نکرده ولی مخالفت این کشور با طرح و توطئه های ضد سوری اعراب، دور از وقوع نیست. ایران نیز هنوز واکنش و بیانیه رسمی در این باره اعلام نکرده ولی بطور حتم پیام مستقیمی را به اعراب خواهد فرستاد که وارد بازی خطرناک منطقه ای نشوند و سوریه را به یک میدان جدال بین خودشان و ایران تبدیل نکنند.

اعراب از بستر و آب گل آلودی که در سوریه ایجاد شده، دنبال صیدی رفته اند که بسیار درشت تر و قوی تر از تور ماهی گیری آنهاست. آیا آنها محاسبه این رویارویی را کرده اند و روی آن به عنوان یک مصاف تعیین کننده و سرنوشت ساز با تهران حساب می کنند؟ آیا اعراب پیش بینی کشیده شدن آتش این دود به لبنان و عراق و... را کرده اند و با علم به همه عواقب احتمالی، دست به ریسک زده اند؟