نفت ایران مشتری خاص دارد

تاثیر تحریم نفت ایران بر بازار جهانی و اوپک چه خواهد بود؟

امروزه بحث تحریم نفت ایران دو وجه دارد، بدین معنا که این تحریم در برخی از بخش‌های آن شدنی است و در بعضی بخش های دیگر آن نشدنی است.

1.     زمانی‌که فروش نفت ایران به مصرف‌کننده نهایی بوده، تحریم آن نشدنی است. به دلیل آنکه مصرف کننده نهایی نفت را به پالایشگاه برده و از آن استفاده می‌کند. بنابراین طراحی  این پالایشگاه‌ها بر اساس نوع نفت خام ایران انجام شده است.  اگر این مشخصات نفت عوض شود، آن پالایشگاه از نظر تولید با مشکل مواجه خواهد شد.

2.     مصرف‌کننده نهایی به جای اینکه نفت را در فرایندی بفروشد، این تحریم امکان پذیر است. بدین معنا که نفت را در بازار می‌فروشد و یا با نفتی که مشابه نفت ایران است معاوضه می کند.

بنابراین با توجه به اینکه عمده فروش نفت ما به مصرف‌کنندگان نهایی است، این تحریم خیلی نمی‌تواند کارساز باشد. از سوی دیگر باید به این نکته نیز اشاره کرد که وضعیت ظرفیت و فرایند و شرایط تولید نفت در کشورمان به گونه‌ای است که درکوتاه مدت جانشینی ظرفیت تولید صادراتی ایران به سادگی امکان‌پذیر نیست.

همچنین باید اضافه کرد اوپک قواعدی دارد که اعضای آن باید این قوانین را رعایت کنند.بنابراین اگر کشوری این مقررات را رعایت نکند، ناقض مقررات خواهد شد و به عنوان متخلف در اوپک شناخته می‌شود. به عنوان مثال اگر کشور الف بیش از ظرفیت مصوب خود نفت تولید و به بازار عرضه کند به عنوان متخلف شناخته می‌شود و این به لحاظ اعتبار آن کشور خوب نیست.

آنچه که امروزه درباره ایران مطرح شده، این است که ایران در سال‌های اخیر مواضع و محل‌های صادراتش را متنوع کرده و عمده‌ترین بحثی که درباره تحریم نفت ایران مطرح است، اروپاست. در حقیقت میزان صادرات زیادی به اروپا نداریم، یعنی صادرات نفت ایران به اروپا 16- 17 درصد است و بخش عمده صادرات ما در اروپا نیز به کشورهایی است که امروزه از نظر شرایط اقتصادی امکان جابجایی و یا نخریدن را ندارند. بنابراین به نظر می رسد که طرح چنین مسایلی بلوف سیاسی ،تبلیغات و پروپاگانداست.

سوالی که اینجا مطرح می‌شود این است که تحریم برای چیست؟ اتحادیه اروپا اگر حرفی برای گفتن دارد باید برسرمیزمذاکره بنشیند و مذاکره کند.بنابراین تحریم‌ها بدترین روش برخورد است.

آیا این تحریم‌ها در نهایت ایران را دچار مشکل اساسی خواهد کرد؟

نمی‌توان گفت که تحریم‌ها برای ایران ایجاد مشکل نمی‌کند، اما چیزی نیست که بتواند ما را دچار نگرانی جدی کند. باید در اینجا به این مساله هم اشاره کرد که ایران باید  تلاش کند تا تحریم ها رفع شود و با جامعه بین‌المللی بر اساس عرف و استانداردهایی که به نفع دو طرف است، مذاکره کند تا مشکلات را حل شود و در نهایت شرایطی را ایجاد نکرده و به گونه‌ای صحبت نکند که بی‌جهت فضای بین‌الملل را برای خودش سخت‌تر کند.  

در اجلاس اخیر اوپک موضع کشورهای دیگر در برابر تحریم نفت ایران چه بوده است؟

در اجلاس اوپک که اخیرا برگزار شد، وزیر نفت ایران هم حضور داشت و در کل اجلاس موفقی بود. مهندس قاسمی با وزیر نفت عربستان مذاکرات خوبی داشتند و توافق جمعی خوبی در اجلاس اخیر صورت گرفت. حتی عربستان و دبیرکل اوپک به این موضوع اشاره کردند که تحریم ایران کار ساده‌ و عاقلانه‌ای نیست.

در رسانه‌های غربی گفته شده بود که امریکا برای جلوگیری از ضرر اقتصادی پس از تحریم نفتی ایران، از عربستان درخواست افزایش تولید نفت را کرده است. آیا عربستان به این درخواست غرب جامه عمل خواهد پوشاند؟

امریکا بزرگترین واردکننده نفت در دنیاست، بالاترین میزان واردات نفت را در دنیا امریکایی‌ها دارند. ما باید بپذیریم که عربستان کشوری است که منافع ملی خودش را می‌بیند و حکام عاقلی در این کشور حاکمند. زمانی‌که بحث از منافع ملی است، منافع ملی عربستان ایجاب نمی‌کند که تولید نفت خود را به حدی بالا ببرد که بتواند کل نیاز بازار را تعیین کرده و جایگزین ایران شود. به طور قطع دوستان عربستانی ما این کار نخواهند کرد.

اگر ایران تحریم نفتی شود، راهکار ایران در چنین شرایطی چه خواهد بود؟

بسیار ساده است. ایران روش‌های مختلفی دارد و بازار نفت ایران به این شکل نیست که ما فقط مشتریان خاصی داشته باشیم. نفت کالای استراتژیکی است که همه جای دنیا خواهان دارد. ما خوستگاران فراوانی برای نفت خود در دنیا داریم، بنابراین ایران نگران نیست که اگر کشوری نخرد، چون به جای آن کشور به کشور دیگری خواهد ‌فروخت.