ایران و امارات در مناقشه تحریم و تنگه

دیپلماسی ایرانی: زورآزمایی نظامی ایران و غرب در خلیج فارس و دریای عمان و تهدید به بستن تنگه هرمز از سوی یکی و باز کردن آن از سوی دیگر، موجب شده است تا دولت های همسایه ای که در این منطقه رگ حیاتشان را به خلیج فارس متصل می دانند، خلاقیت و قوه ابتکار خود را به کار بیندازند و طرح هایی نو دراندازند.

عربستان همزمان با اعلام به بستن تنگه هرمز از سوی ایران در صورت تحریم نفتی، اعلام کرد که از طریق دریای سرخ نفت خود را به جهان خواهد فرستاد. عربستان یکی از مخاطب های اصلی ایران در مناقشه تحریم و تنگه است که مدعی شده در صورت اجرای تحریم های اروپایی علیه تهران، حاضر به افزایش تولید نفت است و می تواند خلا نفتی پس از آن را جبران کند.

امارات نیز پس از حضور در نشست ضد ایرانی رم، به یکی دیگر از رژیم های باصطلاح خبیث منطقه تبدیل شده است که قول و قرارهای محکمی با غرب برای جبران کاستی های ناشی از تحریم نفتی ایران گذاشته است. حتی گفته می شود افزایش نرخ دلار در ایران طی هفته های گذشته بی ارتباط با محدودیت های بانکی ایران و امارات نبوده است. از این رو می توان گفت رزمایش ولایت 90 که ده روز با نمایشی خیره کننده از سوی ایران همراه بود، تنها خطاب به امریکایی ها نبود و هم‌پیمانان و همدست های منطقه ای آنها نیز طرف خطاب بوده اند.

عربستان و امارات و قطر علاوه بر همسویی با غرب در بحث تحریم های ضد ایرانی، از عاملان اصلی تهدید و تضعیف نظام حاکم بر سوریه هستند و در این میدان نیز رویاروی تهران ایستاده اند. پایان این کشمکش در منطقه بر کسی معلوم نیست ولی واضح است که دو طرف همه نیرو و داشته هایشان را به میدان آورده و هیچ یک قصد کوتاه آمدن ندارند.

مدت هاست که از گفتگو و دیپلماسی بین تهران و جامعه عرب – به جز عراق - خبری نیست و زورآزمایی و تقابل به جای آن نشسته است. در چنین شرایطی عربستان و اقمارش توطئه هایی خزنده را در منطقه شروع کرده و برای لاپوشانی ترس های منطقه ای خود و جهت دادن به جنبش های مردمی خاورمیانه، به تضعیف گروه های مقاومت و فتنه انگیزی در کشورهای متحد ایران مشغول است.

آنها همزمان در جبهه غرب نیز فعالیت می کنند و فشار بر ایران را مضاعف کرده اند. تهدید ایران به بستن تنگه هرمز و نیز تهدید به کاهش روابط تجاری با شیخ نشین دوبی از جمله ابزارهای در اختیار ایران است تا پیامی دوسویه را روانه غرب و همراهان منطقه ای اش کند و آنها را نسبت به عاقبت اعمال خود بیم دهد. 

اما همانطور که در ابتدای مطلب گفته شد، عربستان و امارات راهکارهایی برای دور زدن تحریم تنگه ای ایران درنظر گرفته اند که معلوم نیست چه زمانی آن را عملی می کنند و این عکس العمل چه تاثیری بر روابط ایران و اعراب می گذارد. به نظر می رسد اظهارات و تصمیمات فعلی آنها شکل واکنش دارد و درحال ارزیابی رفتار ایران در روزها و هفته های آتی هستند. ایران به وضوح نشان داد که اراده و توانایی اش برای مسدود کردن تنگه مورد مناقشه، کافی است و در صورت عملی شدن تهدیدهای شدیداللحن غرب، قادر است خود نیز تهدیدش را عملی کند.

اکنون در خبرها خوانده ایم که امارات قصد دارد خط لوله‌ای را برای صادرات نفت بدون نیاز به عبور از تنگه هرمز راه‌اندازی کند. این خبر را محمد بن ظاعن الهاملی وزیر انرژی امارات اعلام کرده و گفته است: "با راه‌ا‌ندازی این خط لوله، نفت چاه‌های «حبشان» در ابوظبی از ماه می یا ژوئن مستقیما به بندر «فجیره» در شمال شرق این کشور منتقل و از آنجا به خارج از امارات صادر می‌شود."

این خط لوله 360 کیلومتری می‌تواند روزانه 1.4 میلیون بشکه نفت را جابه‌جا کند که این میزان ممکن است به 1.8 میلیون بشکه یعنی 70 درصد تولید نفت امارات افزایش یابد. ناظران نوشته اند که در صورت راه‌اندازی این خط لوله، امارات دیگر نیازی به صادرات نفت از تنگه هرمز ندارد؛ چراکه بندر فجیره در شمال شرق این کشور و در ساحل دریای عمان واقع شده است.

این ترفند امارات و نیز ادعای عربستان مبنی بر صادرات نفت از سمت دریای سرخ، نشان دهنده همراهی آنها با غرب در سیاست های ضد ایرانی و نیز پرهیز آنها از رودررویی با ایران و ورود به مناقشات مربوط به تنگه هرمز است.