نقش تنگه هرمز در جلوگیری از تحریم نفت

دیپلماسی ایرانی: این روزها انفجار و درگیری در مصر و عراق و سوریه رخ می دهد ولی عمده نگاه ها معطوف به آب های جنوبی ایران است که سرنوشت بسیاری از اتفاقات و تحولات آینده به آن گره خورده و بر آن اساس رقم خواهد خورد. مانور دریایی یک هفته ای ایران در آب های خلیح فارس و دریای عمان زمانی شروع شد که زمزمه های مبنی بر تحریم نفت ایران توسط اتحادیه اروپا و توافق برخی کشورهای عربی برای افزایش تولید نفت بالا گرفت و بطور مشخص امارات و عربستان در نشستی در رم حاضر شدند تا در این باره در کنار غرب تصمیم سازی کنند.

اولین واکنش ایران به این همگرایی و هم آوایی شوم، تهدید و تحریم تجاری شیخ نشین دوبی امارات بود که شوکی عجیب وارد بازارهای ایران و دوبی کرد. البته دولت امارات هیچ گاه به این مقوله واکنش نشان نداد و دولت ایران نیز ترجیح داد از انتشار بیانیه های تندوتیز و سیاسی در این باره خودداری کند و همه چیز را در سطح مناسبات بازرگانی نگه دارد. اما در لابلای سخنان مقام های مجلس و دولت، گفته های عتاب آلودی خطاب به اماراتی ها به چشم می خورد که حکایت از ناخرسندی ایران از احتمال مشارکت امارات در تحریم های نفتی ضد ایرانی داشت.

قدم بعدی را ارتش و سپاه ایران برداشتند و با برگزاری مانور دریایی در دو سوی تنگه هرمز و برپا کردن آتش، پیام های داغی را به اعراب حاشیه فارس و همینطور متحدان غربی شان فرستادند و آنها را نسبت به عاقبت هرگونه تحریم نفتی آگاه کردند. این رزمایش ده روزه که با تبلیغات وسیع و نمایش ابزار و تجهیزات نظامی گسترده ای همراه بود، پرده ای از دود به روی بحث های تحریم نفت کشید و چشم انداز مقابل تحریم سازان را غرق دود کرد تا نسبت به تصمیم و اقدام شان سست و مردد شوند.

ایران هشدار داده است که اگر ممنوعیتی در صادرات نفتی اش ایجاد شود، تنگه هرمز را به راحتی یک لیوان آب خوردن می بندد. ایران واضح تر و شفاف تر از این نمی توانست پیامی به دشمنان خارجی و رقبای منطقه ای اش ارسال کند. اما در مقابل، ایالات متحده نیز هشدار داد که هر گونه اقدام به جلوگیری از رفت و آمد در تنگه هرمز را تحمل نمی کند و به این مسئله واکنش نشان می دهد. امریکا برای اطمینان و امنیت جریان انتقال نفت، در خلیج فارس حضور نظامی دارد و ناوگان پنجم نیروی دریایی اش در بحرین مستقر است.
اما رزمایش ایران در آب های حوالی تنگه هرمز، این حسن را داشته که مشتریان بازار نفت طعم گرانی موقتی نفت را از رهگذر برپایی این مانور و نیز نوسان های پدید آمده در نرخ های جهانی به دلیل سخنان تهدیدآمیز دو طرف تجربه کند و چشم انداز احتمالی پیش روی خود را پس از تحریم نفت ایران ترسیم کند.

تنها اظهارنظر هفته پیش معاون اول احمدی نژاد و تنش‌های لفظی بین ایران و امریکا، موجب افزایش بهای نفت در بازارهای جهانی شد. چهارشنبه هفته پیش و به دنبال آن جنگ لفظی، بهای نفت برنت دریای شمال پس از یک افزایش بیش از یک دلاری، با پنج سنت افزایش به 109 دلار و 32 سنت در هر بشکه رسید. همچنین هر بشکه نفت امریکا نیز با 10 سنت افزایش به قیمت 101 دلار و 44 سنت در هر بشکه معامله شد.
فضای سیاسی و نظامی ده روز گذشته در آب های جنوبی ایران به خوبی نمایان گر فضایی است که در صورت تحریم خرید نفت ایران ایجاد خواهد شد. البته برخی از غربی ها همچنان ایران را به بلوف های سیاسی متهم می کنند و معتقدند که ایران ریسک بستن تنگه هرمز را نمی کند چرا که خود بیش از اندازه متضرر می شود و همه اعراب را به واکنش وامی دارد؛ بنابراین این رزمایش صرفا نوعی تهدید و ترساندن است تا غربی ها از خر تحریم پیاده شوند و وارد مقولات جدی تر نشوند.

بریتانیا و امریکا اعلام کرده اند که ایرانی‌ها به شکلی نسبتا معمول در این ناحیه رزمایش برگزار می‌کنند و این چیزی است که ما از آن مطلعیم. آنها همچنین سعی می کنند آرامش خود را حفظ کنند و اینگونه تلقین کنند که نشانه‌ای از این که ایران در حال برداشتن گام های تحریک کننده در اطراف تنگه هرمز باشد، وجود ندارد.
کارشناسان نظامی معتقدند که تداخل رزمایش ایران با حرکت ناو هواپیمابر امریکایی "یو.اس.اس جان استنیس" و رزم ناو "یو.اس.اس موبایل بی" در تنگه هرمز، منجر به درگیری نخواهد شد چرا که تهران تصمیم به رویارویی ندارد و اگر پیشدستانه دست به برگزاری مانور می زند، دلیل عمده اش جلوگیری از جنگ و حتی جلوگیری از تحریم نفتی است.
تهیه کننده:تحریریه دیپلماسی ایرانی