برای توقف ایران ترمز چین را بکشید

به نظر می‌رسد که دولت اوباما این موضوع را درک کرده است. سفر دیوید. اس. کوهن، معاون وزیر جدید امور تروریسم و اطلاعات مالی وزارت خزانه‌‌داری، به چین در اواخر سپتامبر صریح‌ترین هشدار به پکن در خصوص اینکه با‌نک‌ها و موسسات مالی آنها در صورت ادامه تجارت با نهاد‌‌های ایرانی شاهد تحریم خواهند بود، را دربرگرفت.

این حرکت قابل توجه و مهمی‌است. بیش از یک سال پیش، اوباما یک سری قانون به منظور تحریم‌های فراگیر با هدف سرکوب کردن بخش انرژی ایران را امضا کرد. با این وجود تاکنون، چین عمدتا تعامل خود با ایران را به حداکثر رسانده است.

روابط ایران و چین گسترده است و گسترده‌تر هم خواهد شد. پویایی اقتصادی چین با خود اشتیاق فراوانی برای تولید انرژی به وجود آورده است. این امر، ایران غنی از انرژی را تبدیل به یک شریک استراتژیک برای چین کرده‌است. بنا بر گزارش‌ها در سال 2009، ایران، رتبه دوم تامین نفت به چین را دارا بود.

نیویرک تایمز در ادامه می نویسد:  چین با همدستی با ایران به تلاش این کشور برای دستیابی به فنآوری هسته‌ای کمک کرده است. از لحاظ دیپلماتیک این امر برای ایران، با پیچیده کردن نظارت بر برنامه هسته‌ای و مقاومت در برابر تحریم‌های جدی علیه ایران، بسیار مفید بوده‌است. همچنین به شکل مستقیم‌  موجب چشم پوشی از دستیابی  ایران به فن‌آوری حساس و تجهیزات برای برنامه هسته‌ای خود از منابع چینی شده است.

با گذشت زمان، رهبران چین متقاعد شدند که الویت واشنگتن بیشتر مبادله دو جانبه با پکن است تا نگرانی‌های امنیتی در ایران، و بنابراین مجازات‌های جدی برای معاملات چین با ایران اعمال نخواهد شد. این امر به مقامات چینی اجازه داد تا موافقت خود را با تلاش‌های بین‌المللی در خصوص مهار برنامه هسته‌ای ایران ابراز کرده در حالی‌که به آرامی نقش کلیدی در تقویت و پرورش تلاش‌های هسته‌ای تهران دارد. نتیجه روشن است: امروز، وقتی نوبت به ایران می‌رسد، چین به عنوان بخشی از راه حل نیست بلکه بخشی از مشکل است.

همان طور که دیوید آلبرایت از انیستیتوی علوم و امنیت بین‌المللی اشاره کرد چین با تامین بسیاری از تجهیزاتی که ایران برای حفظ تلاش‌های هسته‌ای خود و ایستادگی در برابر تحریم‌‌های بین‌المللی نیاز دارد در حال تبدیل شدن به عامل کلیدی و قدرتمند ایران است. دیوید آلبرایت در اوایل سال جاری در این رابطه گفت: "چین به قدر کافی قوانین تحریم‌ها و کنترل مبادلات را اجرا نمی‌کند." در واقع سرکوب جمعی شرکت‌های چینی درگیر تجارت هسته‌ای با ایران، برنامه اتمی ایران به طور موثر را فلج خواهد کرد.

واشنگتن، که نگران اثرات احتمالی اقتصادی نا‌پایدار است، از لحاظ تاریخی از تحت فشار قرار دادن پکن درخصوص روابطش با ایران مردد است. اما اگر دولت اوباما در رابطه با متوقف‌کردن برنامه هسته‌ای ایران مصمم باشد، بنابراین باید با تحریم شرکت‌هایی چون شرکت ملی نفت فلات قاره چین(CNOOC)، که از سال 2006 در حال توسعه میدان عظیم گاز طبیعی پارس شمالی، و پتروچین، که واردات سه میلیون تن گاز طبیعی مایع از ایران را نظارت می‌کند، این کار را عملی کند. این شرکت‌ها هر دو آشکارا در بازار بورس نیویورک تجارت می‌کنند و در نتیجه مشمول مجازات، تحت قوانین موجود هستند.

سفر اخیر کوهن به پکن برای متقاعد کردن چین برای محدود کردن قطعی روابط خود با ایران در نظر گرفته ‌شده‌بود و به چینی‌ها هشدار داده شد که در غیر این صورت  شاهد هزینه‌های اقتصادی جدی خواهند بود. همزمان با این، تحریم‌های هدفمند و مسدود کردن دارایی‌ها برای به زانو در آوردن نهاد‌ها و موسسات خصوصی چینی که در پیشرفت‌های هسته‌ای ایران مشارکت دارند، لازم است.

به هر حال، آخرین امید منحرف کردن مسالمت‌آمیز ایران از مسیر هسته‌ای شدن در متقاعد کردن پکن در این رابطه که دیگر تجارت با تهران مثل همیشه ممکن نیست، نهفته است.

منبع : نیویورک تایمز