تل آویو نگران مصر جدید است

1- پس از سقوط رژیم مبارک، روابط دو متحد سابق به سردی گراییده به طوری که به رغم تلاش‌های شورای نظامی حاکم بر مصر برای آرام نگاه داشتن اوضاع، حمله به سفارتخانه این رژیم در قاهره و نیز تبادل آتش در خطوط مرزی مشترک به ویژه در صحرای سینا به کشته شدن چند نظامی مصری انجامید. بروز این حوادث زنگ خطر را برای آغاز منازعه جدید میان تل آویو و قاهره به صدا درآورد. از دید کارشناسان نظامی اسراییلی، سقوط مبارک به عنوان بزرگ ترین زیان استراتژیک برای امنیت این رژیم محسوب می گردد. چرا که فاصله گرفتن مصر از سیاست‌های قبلی روی آینده درگیری عربی – صهیونیستی تاثیرگذار خواهد بود. در مورد نگرانی فزاینده رژیم صهیونیستی از تحولات آینده سیاسی و قدرت یابی جریان اسلامگرا معروف به اخوان المسلمین ذکر این نکته کافی است که عمده نگرانی سران تل آویو این است که علاوه بر خدشه دار شدن پیمان کمپ دیوید، باز شدن پرونده‌هایی نظیر حقوق اسرا، غرامت‌های سال‌های اشغال صحرای سینا و الحاق دیر السلطان به قدس تحت اداره و حاکمیت کنیسه مصر و نیز چگونگی تنظیم قراردادهای تجاری از جمله فروش گاز، اوضاع را پیچیده تر از گذشته سازد. لذا در چنین شرایطی اسراییل درصدد است پس از اقدام مثبت مصری‌ها در میانجی گری اخیر در تبادل اسرای فلسطینی با سرباز اسیر خود، فضا را برای کاستن از تنش‌های موجود ناشی از تحولات داخلی مصر فراهم ساخته و از افزایش هزینه‌های امنیتی خود بکاهد.

2- به رغم تحولات اخیر و سقوط رژیم مبارک حامی اسراییل و متحد امریکا در منطقه، حکومت آینده سیاسی مصر برای اتخاذ سیاست مستقل و رویکرد جدید منطقه ای با دشواری‌هایی مواجه است. چرا که مصری‌ها پس از عقد قرارداد کمپ دیوید به دلیل آشتی با اسراییل سالیانه دو میلیارد دلار کمک نظامی بلاعوض به عنوان پاداش صلح از امریکایی‌ها دریافت می کنند. با توجه به تنگناهای اقتصادی و گسترش فقر فزاینده به دلیل تورم و بیکاری که از عوامل اصلی قیام مردم مصر نیز محسوب می شود دولت آینده مصر در کوتاه مدت خود را بی نیاز کمک‌های اقتصادی و ارتباط با امریکا نمی بیند از این رو استراتژیست‌های امریکایی و اسراییلی با اذعان به این مولفه تاثیرگذار درصدند با بهره گیری از این اهرم فشار اقتصادی از چرخش کامل مصری‌ها از غرب و اسراییل و همسویی با ایران و سوریه ممانعت به عمل آورند. در چنین وضعیتی نظامیان مصری نیز با حفظ ارتباطات پنهانی می خواهند نقش تعیین کننده ای در انتخابات آتی پارلمان و ریاست جمهوری داشته باشند. لذا شورای نظامی مصر به علایم آشتی جویانه اسراییل پاسخ مثبت می دهند.

3- هزینه‌های نظامی اسراییل به رغم کمک‌های امریکا و دیگر متحدان اروپایی آن در سال‌های اخیر به طور فزاینده ای بالا رفته است. اسراییل به رغم این که تنها دولتی است که عضو پیمان NPT نیست و با انباشت تسلیحات اتمی (برخی تعداد آن را 200 کلاهک هسته ای هم می دانند) در راستای بازدارندگی دفاعی در منطقه عمل می کند. با این وجود در درگیری‌های اخیر به ویژه در جنگ با حزب الله لبنان (2006) و حماس در نوار غزه به توفیق خاصی دست نیافته است و سلاح‌های پیشرفته این رژیم مانع از حمله دشمنان این رژیم به سرزمین اشغالی نشده است. وقوع تحولات در مصر نشان می دهد که این کشور دیگر ضامن حفظ امنیت اسراییل در منطقه نیست، از سوی دیگر وضعیت سیاسی آینده مصر همچنان با ابهاماتی روبروست و به قدرت رسیدن اخوان المسلمین می تواند به دشواری‌های آن بیافزاید. این در حالی است که اسراییل علاوه بر مصر و دیگر متحد استراتژیک ترکیه را از دست رفته می بیند، لذا سران تل آویو تلاش دارند که با پذیرش تبادل اسرای مصری با جاسوس خود، ضمن جلب
دیدگاه‌های مثبت مصری‌ها از انزوای بیشتر خود در منطقه جلوگیری کنند.

4- در شرایطی که مردم سرزمین‌های اشغالی به سبب هزینه‌های بالای اقتصادی و گسترش فقر و ناامنی به اعتراضات روزانه خود ادامه می دهند، ترس این رژیم از تشکیل دولت آینده فلسطینی در مرزهای جغرافیایی خود و نیز روی کار آمدن رژیم جدید در مصر با گرایشات ضد اسراییلی باعث شده است که سران تل آویو با احساس خطر نسبت به آینده با پذیرش نقش مصر در دیپلماسی منطقه ای از جمله میانجی گری میان فلسطینیان و این رژیم استقبال کنند و به نقش دادن بیشتر مصری‌ها در تحولات مصر از گسترش گرایشات ضد اسراییلی در درون گروه‌های سیاسی این کشور جلوگیری کنند.

5- پس از قرارداد آشتی میان دو گروه فلسطینی یعنی حماس و تشکیلات خودگردان و اقبال عمومی به ویژه در سطح مجمع عمومی سازمان ملل متحد برای شناسایی دولت مستقل فلسطینی در سرزمین 1967، مصر نیز تلاش نموده است با دو گروه فلسطینی روابط حسنه برقرار نماید به طوریکه مصری‌ها در وضعیت موجود به نفوذ مردمی و منطقه ای حماس واقف اند و نیز بیمی از اقتدار و نفوذ آن نمی بینند، همین مولفه باعث شده است که اسراییل در تلاش باشد که از طریق امریکا با واگذاری برخی امتیازهای سیاسی و اقتصادی به مصری‌ها از پتانسیل مصر برای آغاز گفتگوی احتمالی فلسطینی – اسراییلی و کاستن از تندروی‌ها بهره گیرند. بنابراین تبادل اسرای فلسطینی می تواند به این امر مهم حیاتی سرعت بخشد.