میان مرزهای اسراییل و لبنان این روزها چه می گذرد؟

 

آژیر خطر در اسراییل به صدا درآمده است و بوی باروت از منطقه به مشام تحلیلگران مسائل خاورمیانه می‌رسد.  کابینه اسراییل پیشتر اعلام کرده بود که آماده انجام بزرگترین مانور نظامی تاریخ خود برای مقابله با آنچه  تهدیدهای حماس، حزب‌الله، و سوریه خوانده، است.

 

از هنگام ترور «عماد مغنیه» فرمانده ارشد عملیاتی حزب‌الله در دمشق که «سیدحسن نصرالله» دبیرکل حزب‌الله لبنان، تل‌آويو را عامل ترور معرفی و وعده «جنگ گسترده و باز» در انتقام از خون مغنیه را داد منطقه دستخوش تحولات تازه‌ای شده است. 

 

اسراییل به مراکز یهودیان در سراسر جهان هشدار داد و ارتش را به آماده‌باش کامل در مرز با لبنان فراخواند. سیدحسن نصرالله نیز در مراسم چهلمین روز از ترور مغنیه، با ظاهر شدن بر صفحه تلویزیون بار دیگر بر این موضوع تاکید کرد که حزب‌الله از گرفتن انتقام خون مغنیه عقب‌نشینی نخواهد کرد.

 

دبیرکل حزب‌الله لبنان در سخنرانی دوم خود که البته به اعتقاد ناظران سیاسی در لبنان، اظهاراتی آرامتر از گذشته خوانده شد با اعلام نظرسنجی انجام شده از طوایف لبنانی (مسیحی، شیعه، سنی و دروزی) موافقت لبنانی‌ها با نابودی اسراییل را اعلام کرد.

 

پس از آن بود که «سیدحسن نصرالله» اسراییل را بطور مستقیم خطاب قرار داد و گفت:«حالا برای مدتی طعم وحشت را چشیده و در وحشت زندگی کنید». این، آخرین پیام نصرالله به اسراییل پس از ترور «عماد مغنیه» بود.

اسراییل در صدد برگزاری جشن شصتمین سالگرد تاسیس خود بسر می‌برد که با وحشت از جنگی گسترده و احتمال آتش گرفتن منطقه گره خورده است.

 

 

حزب‌الله لبنان و ارتش این کشور از همان نخستین روز از اعلام ترور «عماد مغنیه» در مرزهای جنوبی به آماده‌باش کامل درآمدند. منطقه «نوار آبی»، محل استقرار نیروهای «یونیفل» در آنسوی رود لیطانی نیز که بعنوان نوار میانجی حافظ صلح سازمان ملل، میان لبنان و اسراییل قرار گرفته است به کنترل کامل «یونیفل» نیروهای حافظ صلح سازمام ملل متحد درآمد. برغم این اقدامات تنش‌های مرزی میان سوریه و اسراییل در بلندی‌های جولان شروع شد.

 

این تنش‌ها در آستانه برگزاری بزرگترین مانور نظامی اسراییل با نام «نقطه عطف دوم» شدت بیشتری یافت و به آنجا رسید که اسراییل 24 ساعت مانده به شمارش معکوس نخستین روز از رزمایش گسترده خود، ناچار به ارسال پیام اطمینان از طریق نیروهای سازمان ملل متحد، مستقر در بلندی‌های جولان و موسوم به نیروهای «آندروف» به دمشق شد که خواستار حفظ آرامش در مرز با سوریه است. 

 

«شیمون پرز» که به بازدید از منطقه «عراد» در سرزمین‌های اشغالی سال 1948 رفته بود، خواستار حفظ آرامش از سوی دمشق و تل‌آویو شد و گفت:«اسراییل به سوریه حمله نخواهد کرد».

 

پرز اعتراف کرد که«تنش‌های مرزی میان اسراییل و سوریه وجود دارد ولی ارتش قصد حمله به سوریه را ندارد. با این حال طرف‌هایی وجود دارند که مصلحت آن‌ها در داغ بودن همیشگی جبهه‌های جنگ است».

 

«ایهود باراک» وزیر دفاع اسراییل و مقامات بلندپایه در ارتش اسراییل البته همزمان با این اظهارات اعلام کرده‌اند که در صورت هرگونه حمله حزب‌الله، دمشق مسوول است و اسراییل واکنش تندی به سوریه نشان خواهد داد.

سوریه نیز همزمان با این تحولات ارتش آن کشور را به آماده‌باش کامل فراخواند و مواضع خود در مرز با لبنان و اسراییل در بلندی‌های جولان را تحکیم کرد.

مسوولان میانی حزب‌الله و حتی معاون دبیرکل این حزب ولی انجام مانور گسترده اسراییل را به معنای آمادگی آن رژیم برای شروع جنگی تازه در منطقه اعلام کرده‌اند.  

 

 

در نخستین روز از انجام مانور سراسری اسراییل در سرزمین‌های اشغالی، دولت اسراییل، در زمینه تشکیل جلسات در شرایط اضطراری مورد آزمایش قرار ‌گرفت.

 

روز دوشنبه هفتم آوریل نيز تمامی نیروهای امدادی از جمله آتش‌نشانی و «ستاره داود سرخ» که شامل همه امدادرسانان در سرزمین‌های اشغالی است به آماده‌باش کامل درآمدند. صبح روز سه‌شنبه هشتم آوریل  آژیر قرمز به نشانه خطر در تمامی سرزمین‌های اشغالی طنین‌انداز شد که صدای آن در روستاهای جنوبی لبنان و مناطقی چون «ناقوره» و «بنت جبیل» نیز شنیده شد. در این مانور دانش‌آموزان مدارس در سرزمين‌های اشغالى نحوه ورود به پناهگاه‌ها در شرایط خطر را فرا گرفتند.

 

صبح روزچهارشنبه نهم آوریل  ولى نقطه اوج رزمایش اسراييل تلقى شد که بر اساس آن شهر «حیفا» برای مقابله با احتمال نشت موادسمی و شیمیایی در جریان جنگ فرضی آماده شد. همچنین در دو شهر «ناصره» و «میرون» نیز عملیات امداد و نجات صورت گرفت.

 

روز پنجشنبه دهم آوریل نیز آخرین روز انجام رزمایش اسراییل است که تمرین‌های گسترده‌ای در زمینه احتمال هدف قرار گرفتن اسراييل با سلاح‌های شیمیایی و چگونگی انتقال مجروحان به بیمارستان‌ها برگزار خواهد شد.

 

«یورام اوحایون» رییس بخش عملیات پلیس اسراییل اعلام کرد که شهر «حیفا» نقطه اصلی رزمایش چهارشنبه خواهد بود».

 

براساس اين برنامه قرار بر آن است که پلیس و کمیته‌های امدادرسانی اسراييل بسیاری از زخمی‌های ناشی از انفجار احتمالی کارخانه شیمیایی این شهر را نجات دهند. به گفته مسوولان امنیتی اسراییل این بخش دشوارترین بخش رزمايش «نقطه عطف دوم» است.

 

روزنامه «جروزالیم ‌پست» به نقل از منابع امنیتی اسراییل اعلام کرده است که براساس سناريوی موجود، امروز، هزاران اسراییلی کشته می‌شوند و کمیته‌های امدادرسانی وظیفه کمک به آسیب‌دیدگان احتمالی را برعهده دارند. قرار است همزمان با اين اقدام بسیاری از ساکنان مناطق شمالی اسراييل در نزديکی مرز با لبنان به نقاط دیگر منتقل ‌شوند.

 

پیش از این و در دومین روز از برگزاری مانور اسراییل، احتمال موشک‌باران مناطق شمالی سرزمین‌های اشغالی از سوى سوریه و حزب‌الله مورد آزمايش قرار گرفت که گروه‌های امدادرسان موسوم به «ستاره داوود سرخ» مصدومان ناشى از باران موشک‌ها را مداوا و احتمال اصابت موشک‌های نامتعارف و سلاح‌های شیمیایی نیز مورد بررسی قرار گرفت.

 

دولت اسراییل در آن سوی مرز با لبنان نگرانی خود را تنها از پرتاب موشک‌های حماس از غزه یا کرانه باختری به نقاط پرجمعیت سرزمین‌های اشغالی و بهنگام انجام مانور نظامی اعلام کرد. با این حال تحلیلگران اسراییلی با ابراز نگرانی نسبت به آینده اسراییل، دلیل پرواز جنگنده‌های سوریه بر فراز بلندی‌های جولان را که برای نخستین‌بار صورت گرفته است نشانه خوبی برای اسراییل نمی‌دانند.

 

«عمیر ربابورات» خبرنگار نظامی روزنامه معاريو عقيده دارد که «سران اسراییل بیش از حد لازم سخنان اضافی می‌گویند و اين گفته ایهود باراک که اسراییل را قدرتمندترین نیروی منطقه دانسته نوعی تهدید تلقی می‌شود.»

 

او می‌گوید«در صورت پایان ندادن به حرف‌های اضافی، بدلیل تنش‌های موجود در مرز شمالی با سوریه، اسراييل بهای سنگینی در آینده خواهد پرداخت. چون سوریه و حزب‌الله هنوز حساب بازی با اسراییل دارند».

افزایش تنش‌ها در مرزهای شمالی با لبنان و سوریه ممکن است عاملی برای آغاز جنگ و بدون اراده طرف‌های درگیر شود.

 

 

 

گشتی‌های «یونیفل» تلاش‌های خود برای جلوگیری از تنش را در مناطق جنوبی لبنان و مرز با اسراییل شدت بخشیده‌اند. از سوی دیگر کمیته مشترک ارتش لبنان و نیروهای مقاومت در شهرهای جنوبی لبنان تشکیل شده است تا در صورت بروز تنش احتمالی لبنانی‌ها برگ برنده از دست ندهند.

 

کودکان صور در جنوب لبنان دروازه‌های فرضی را روی شن‌های ساحل دریا ترسیم کرده‌اند تا برنده فوتبال ساحلی مشخص شود و آنسوتر جوانان لبنانی در دو سوی تور مرزی والیبال ساحلی، مبارزه بی‌امانی را  برای دستیابی به امتیاز ترتیب داده‌اند.

 

رستوران‌ها مملو از جمعیتی است که برای گذراندن یک روز تعطیل به همراه خانواده‌‌شان ساحل صور را با چشم‌انداز ناقوره انتخاب کرده‌اند. دمای هوا بالا‌تر از بیروت و نقاط شمالی لبنان است. با این وجود بالگردهای گشتی یونیفل در منطقه مرزی بخوبی در اینسوی ساحل مشاهده می‌شوند. گشتی‌های یونیفل پرچم‌های سپید را از خودروهای نظامی بیرون آورده‌اند تا با گشتزنی در مناطق مرزی از وقوع بحرانی منطقه‌ای جلوگیری کنند.

 

پست‌های دیده‌بانی یونیفل تمامی تحرکات را زیر نظر دارند و هر نیم ساعت گزارش تحرکات آن سوی مرز را به مقامات مافوق خود اطلاع می‌دهند. ارتش لبنان نیز پست‌های بازرسی را از شهر صیدا به جنوب و نقاط مرزی افزایش داده است. «یاسمین بوزیان» سخنگوی نیروهای یونیفل در جنوب لبنان گفته است که نیروهای تحت فرمان، سطح فعالیت خود را در جنوب و بویژه مرزها را بالا برده ولی اعلام شرایط اضطراری نکرده‌اند.

 

تعداد گشتی‌های یونیفیل به خصوص در خط آبی مرزی افزایش بیشتری دارد. نیروهای یونیفل بیش از 150 خودروی نظامی درنقطه مرزی لبنان با کشتزارهای «شبعا» مستقر کرده‌اند که بطور مداوم در حال گشت‌زنی در مناطق ممتد از روستای «غجر» تا «الوزانی» هستند.

 

یونیفل و ارتش لبنان از مردم این مناطق خواسته تا برای حفظ جان خود به سیم‌خاردارهای مرزی نزدیک نشوند. برغم این هشدارها در منطقه «مرجعیون» و «بنت جبیل» کشاورزان و دامداران مشغول انجام کارهای روزانه روی زمین‌های خود و در نزدیکی سیم‌خاردارهای مرزی با اسراییل هستند.

 

نظامیان یونیفل هم‌اکنون با لباس‌های ضدگلوله و تجهیزات نظامی کامل آماده مقابله با حوادث غیرمنتظره و نقض خط آبی مرزی توسط اسراییل هستند. آن‌ها همچنین رفت‌وآمدها را زیر نظر داشته و بالگردها نيز بطور دایم در آسمان منطقه در حال پروازند.

 

 

لبنان چهارماه است که بدون رییس‌جمهور مانده و تلاش‌های بین‌المللی نیز برای حل بحران بی‌ثمر مانده است.

اسراییل در آستانه شصتمین سالگرد تاسیس خود تدارک گسترده‌ترین مانور در تاریخ تاسیس را دیده است و سیاستمداران لبنانی که در انتظار تصمیم سران عرب برای حل بحران لبنان در دمشق بودند با تحریم اجلاس دمشق از سوی گروه حاکم و دولت لبنان، شانس حل عربی بحران لبنان را از دست دادند.

 

اکنون با گذشت چهار روز از مانور گسترده اسراییل که سران حزب‌الله این اقدام را به معنای برنامه‌ریزی اسراییل برای آغاز جنگی دیگر علیه لبنان و منطقه دانسته‌اند، سیاستمداران لبنانی با سفر به کشورهای عرب خواستار حل سریع بحران این کشور شده‌اند.

«نبیه بری» دو روز هشتم آوریل به دمشق سفر کرد و پس از دیدار با «بشار اسد»‌ اعلام کرد که دمشق با طرح وی برای برگزاری گفت‌وگوهای ملی در مجلس لبنان و توافق میان سران لبنانی با طرح جدید وی که مطابق با راهکار اتحادیه عرب برای حل بحران است موافقت کرد.

 

وی سپس خواستار سفر به ریاض می‌شود تا عربستان را نیز از موضوع گفت‌وگوهای ملی در پارلمان لبنان برای انتخاب رییس‌جمهور، توافق بر سر قانون انتخابات و تشکیل دولت وحدت ملی مطلع سازد.

او گفته است که سفرهایی نیز به قطر و فرانسه خواهد داشت. «برنار کوشنر» وزیر خارجه فرانسه به محض اطلاع از درخواست سفر بری به پاریس بمنظور انجام گفت‌وگوها گفته است که «نبیه بری» بعنوان یک جهانگرد می‌تواند برای دیدار از فرانسه به آن کشور برود.

 

«فواد سنیوره» نخست‌وزیر کنونی لبنان نیز که گروه اپوزیسیون وی را غیرقانونی می‌داند و از جانب سوریه نیز در فشار است با آغاز مانور اسراییل به قاهره سفر کرد تا پس از دیدار با دبیرکل اتحادیه عرب و دیدار با مبارک اعلام کند:« هرگونه بی‌احترامی به سوریه، بی‌احترامی به لبنانی‌ها است و اگر اسراییل اقدامی علیه لبنان یا سوریه کند، همه لبنانی‌ها علیه این اقدام با یکدیگر متحد خواهند شد».

 

این موضوع البته به معنای آن نیست که روابط سوریه و لبنان به حالت عادی باز خواهد گشت. «امین جمیل» رییس حزب کتایب لبنان و رییس‌جمهور پیشین این کشور نیز اعلام کرده است لبنان در شرایطی به سر می‌برد که حرکت به سمت خودکشی است و به همین دلیل خواستار دیدار با «نبیه بری» شده است.

 

چند دستگی‌های موجود در لبنان و تهدید اسراییل به واکنش سنگین علیه لبنان و دمشق در برابر هرگونه پاسخ حزب‌الله به ترور «عماد مغنیه» و اعلام این موضوع از سوی مقامات بلندپایه حزب‌الله که آماده برخورد با هرنوع حمله اسراییل هستند تا شکستی سنگین‌تر از جنگ 2006 را برای آن رژیم رقم زنند، لبنان را همچنان بر لبه پرتگاهی که مدت‌ها پیش، از سوی رهبر مذهبی مسیحیان مارونی این کشور مطرح شده بود نگاه داشته است. در این شرایط هر دو طرف انگشت خود را روی ماشه جنگ نگاه داشته‌اند ولی هیچیک خواستار آن نیستند که نخستین چکاننده ماشه جنگی باشند که پایان آن روشن نیست.