گسترش ناتو و فرصت های ایران برای همکاری با آن

ناتو یک واقعیت بزرگ امنیتی در دنیا است که در حال گسترش ریشه های خود در پهنه­ای وسیع­تر از قبل است. بنابراین، بحث شناسایی ناتو باید مورد توجه قرار گیرد. ناتو از سه دسته از کشورها تشکیل شده است؛ دسته اول آمریکا و انگلیس است که به ویژه آمریکا خواهان رهبری کامل ناتو و در پی آن رهبری امنیتی جهان است.

 

دسته دوم کشورهایی که به تازگی وارد ناتو شده­اند و بیشترشان عضو اتحادیه اروپایی نیز هستند. این دسته از کشورها معضل آینده خود را مشکلات امنیتی می­دانند و بنابراین پیوستگی خود با ناتو را به اتحادیه اروپایی ترجیح می­دهند که این خود شکاف امنیتی در داخل اتحادیه اروپایی را بیشتر می کند.

 

دسته سوم کشورهای اروپایی نظیر فرانسه که خواستار مشارکت بیشتر در ناتو هستند و از سوی دیگر با تغییر کامل چهره نظامی و امنیتی ناتو مخالفند.

 

یکی از دلایلی که آمریکایی­ها تلاش می­کنند ناتو را جهانی کنند، خالی کردن ظرفیت امنیتی اروپا است. بر این اساس اعلام می­شود که شهروند اروپایی نمی­تواند دو نوع مالیات یکی برای نیروی امنیتی اروپا و یکی برای ناتو پرداخت کند.

 

در رابطه با مداخله ناتو در منطقه خاورمیانه، عده­ای بر این عقیده بودند که ناتو مستقیما درمنطقه وارد عمل شود، اما اروپاگراها مخالفت کردند و عمده­ترین دلایل آنها این بود که کشورهای اروپایی، خاورمیانه را حیاط خلوت اروپا می دانند و نمی­خواهند جایگاه آمریکا در این منطقه بیش از پیش مستحکم شود و دوم اینکه نباید اعتبار ناتو به خاطر مداخله در اوضاع منطقه خاورمیانه خدشه دار شود، چرا که از دید کشورهای اروپایی ناتو در آینده در این منطقه دچار مشکل خواهد شد.

 

ناتو در بحث­های سیاست خارجی ایران مورد بررسی قرار گرفته است، اما تاکنون برخورد مناسبی با آن نشده است. حتی در سال 1380، شورای عالی امنیت ملی قصد داشت طرحی را تصویب کند که استراتژی تقابل با ناتو تلقی می شد و بسیار خطرناک بود.

 

نهایتاً بعد از بحث های طولانی در سازمان­ها و ارگان های گوناگون از جمله در سپاه و ارتش، طرحی در شورای عالی امنیت ملی تصویب شد مبنی بر اینکه ایران با ناتو و ارگان هایی که مستقیم یا غیرمستقیم به ناتو وابسته هستند، همکاری کند.

 

در این راستا، لازم است ایران با ترکیه و کشورهای اروپایی عضو ناتو که با آمریکا در رابطه با ناتو اختلاف نظر دارند، وارد همکاری شود.

 

حتی در این رابطه، ایران دستورالعملی را به بروکسل فرستاد تا با شورای ناتو همکاری به عمل آید. این دستورالعمل برای برخی از کشورهای CIS نیز فرستاده شد. زیرا برخی از آنها عضو مجمع ناتو هستند.