حسن روحانی ؛ دیپلمات منتقد

حسن روحانی دومین دیپلمات منتخب خوانندگان دیپلماسی ایرانی است که اگرچه پست رسمی دیپلماتیک بر عهده نداشته است اما همگان از وی با همین عنوان یاد می کنند. آقای روحانی، شیخ تحصیل کرده فرنگ از جمله چهره هایی است که تعداد مخالفین و موافقین،منتقدین و حمایت کنندگان وی،دائما در فراز و فرود است. به همان تعدادی که روحانی را دیپلمات، با نفوذ، مدیر و مدبر می دانند برخی ادعای کم کاری، عدم محبوبیت  وی را دارند.

 

اگر نخواهیم واژه "جمع اضداد " را برای دومین دیپلمات برتر سال1386 دیپلماسی ایرانی انتخاب کنیم بایست اعتراف کنیم که زیر ذره بین گذاشتن این دیپلمات روحانی کاریست نه چندان ساده.

 

دکتر حسن روحانی در 21 آبان ماه 1327 در سرخه سمنان متولد شد. تحصیلات حوزوی سطح و خارج را در حوزه علمیّه قم گذراند. درس خارج فقه و اصولفقه را در محضر اساتید بزرگ و مراجع عظام به ویژه آیه اللّه‏العظمی محقّق داماد،آیه اللّه العظمی شیخ مرتضی حائری و آیت اللّه‏العظمی سیّد محمد رضا گلپایگانی(ره)تلمّذ کرده است.

 

 در دوره سطح عالی نیز از محضر اساتید بزرگی هم‏چون مرحوم آیه اللّهالعظمی سلطانی طباطبائی، آیه اللّه العظمی فاضل لنکرانی و آیت اللّه العظمی شیخ محمد شاه آبادی استفاده کرده است. در کنار درس‏های حوزوی به تحصیلات علوم جدید نیزهمّت گماشته و موفّق به اخذ لیسانس حقوق از دانشگاه تهران شد. آن‏گاه برای ادامهتحصیلات جدید به انگلستان رفته و در آن‏جا موفّق به اخذ درجه دکترای (PhD) حقوقاز دانشگاه گلاسکو گردید.

 

فعالیت های سیاسی وی در قبل از انقلاب منجر به دستگیری وی درسال1343شد.وپس از انقلاب و اتمام تحصیلاتش، هنگامی که از انگلستان بازگشت به سمت مسول اداره سیاسی-عقیدتی ارتش رسید . نماینده پنج دوره مجلس شورای اسلامی بود. هم‏زمان از سال 1362 تا 1364 در سمت معاونت فرمان‏دهی جنگ و از سال 1364 تاسال 1367 در سمت ریاست ستاد قرارگاه مرکزی خاتم‏الانبیاء(ص)، مسئولیّت‏هایمتعدّدی را در دوران دفاع مقدّس بر عهده داشت.

 

 در طول سال‏های 75 - 1372 ریاست مرکز تحقیقات استراتژیک را که صدها شخصیّتفرهیخته و روشن‏فکر از حوزه و دانشگاه بااین مرکز همکاری می‏کردند،بر عهده گرفت.درسال 1378به نمایندگی از مردم سمنان وارد مجلس خبرگان رهبری شد.

 

اما مهم ترین پست دیپلماتیک حسن روحانی که وی را به چهره ای برجسته در عرصه بین المللی تبدیل کرد،دبیرشورای امنیت برای وی بود.روحانی در زمان تصدی این پست بر سر میز مذاکرات اروپایی نشست و مثبت ترین تغییرات در پرونده هسته ای ایران در این زمان صورت گرفت.اما با روی کار آمدن رئیس دولت هم اقلیمش از شورا به ساختمان مجمع تشخیص مصلحت رفت.

 

دکتر روحانی صاحب تالیفاتی بدین شرح است:
الف) آثار فارسی
1.انقلاب اسلامی ریشه‏ها و چالشها
2.نقش امامت درمبارزات اجتماعی
3.نقش هجرت و جهاد در نهضت‏های اسلامی؛

ب) آثار عربی
4.تقریرات درس فقه مرحوم محقّق داماد(مبحث صلات)
5.تقریرات درس اصول مرحومحائری (مبحث اصول علمیّه)

ج) آثار انگلیسی
6.سیر قانونگذاری در ایرانو پویایی قوانین اسلامی

 

آقای روحانی را می توان مرد سخنان تاریخی نامید. چرا که سخنان و نوشته های وی اغلب با واکنش های داخلی و خارجی روبرو شده است. موارد بسیاراز این قبیل  را میتوان در کارنامه وی پیدا کرد.

نخستین آن مربوط می شود به سخنانی که در سال1356 و به مناسبت درگذشت مصطفی خمینی ایراد کرده بود.

 

آقای روحانی در طی آن سخنرانی لقب امام را برای رهبر کبیر انقلاب برگزید و با استقبال مردم مواجه شد. از آن سالها که بگذریم پرواکنش ترین سخنان اخیر روحانی در طی کنفرانس چشم انداز بیست ساله و الزامات سیاست خارجی توسعه گرابود که به انتقاد شدید از عملکرد دولت نهم در عرصه سیاست خارجی پرداخت وآخرین سخنان وی در مراسم سومین روز درگذشت آیه الله توسلی بود که در طی این سخنان نیز به نقد رویه های موجود و عوام فریبی های ایجاد شده پرداخت.

 

عدم کاندیداتوری دکتر روحانی در انتخابات مجلس، آینده کاری وی را با حدس و گمان هایی همراه کرد. اینکه آیا آقای روحانی به مقامی بالاتر از قوه مجریه، یعنی ریاست دولت دهم می اندیشد ذهن تحلیلگران سیاسی را مشغول کرده است.