سوریه، دغدغه مشترک ایران- عراق
آنها از این می‌ترسند که آشفتگی در کشور همسایه وارد عراق نیز شود و بار دیگر خشونت‌های فرقه ای رواج پیدا کرده و جنگ‌های غیرمستقیم بین ایران وعربستان سعودی که تکیه گاه سنی‌هاست و هیچ گاه با شیعیان بغداد به توافق نرسیده است شدت یابد.
به گفته یک سیاستمدار ارشد شیعه در عراق که خواست نامش فاش نشود، اگر سوریه سرنگون شود، عراق با ایران برای تاثیرگذاری بر رخدادهای سوریه همکاری خواهد کرد. تغییر در سوریه مشکلات بزرگ واساسی برای عراق در پی خواهد داشت.شبه نظامیان شیعه در عراق در صورتی برای ماندگاری بشار اسد مبارزه خواهند کرد که سنی‌ها در استان الانبار در غرب بغداد با به قدرت رسیدن سنی‌ها در سوریه تحریک شوند.
سوریه تنها کشور عربی طرفدار ایران در جنگ ایران و عراق در سال‌های 1980-1988 بود. فرقه علوی بشار اسد، یک فرقه فرعی از اسلام شیعی است. سوریه ایران را دارای موقعیتی استراتژیک در ارتباط با حامی‌اش یعنی حزب الله لبنان می‌داند.
با وجود سرکوب‌های خشونت آمیز که طبق آمار سازمان ملل تاکنون به 2700 نفر رسیده، جنبش مخالفان اسد به دنبال اجتناب از هرگونه دستور کاری حزبی هستند، اما اسلامگرایان سنی ممکن است در صورت عزل رئیس جمهور به عنوان یک نیروی قدرتمند ظهور کنند.
ابراهیم الصمیدی، تحلیلگر سیاسی عراقی می‌گوید: آیا ایران، حزب الله لبنان و متحدانشان در عراق، می‌ایستند و بدون هیچ واکنشی سقوط اسد و از بین رفتن یکی از ارکان اصلی هلال شیعی را نگاه می‌کنند؟ پاسخ: غیر ممکن است.
وی می‌افزاید: «عربستان سعودی و قدرت‌های عرب، برای افزایش نفوذ سنی‌ها در تصمیم گیری، سعی در تغییر نقشه سیاسی در عراق دارند. زیرا در عراق تا به امروز، سنی‌ها با حکومت شیعه صلح نکرده‌اند.» وی همچنین این ادعای بی پایه و اساس را مطرح می‌کند که «سوریه، حزب الله و ایران از طریق روابط خود با سنی‌ها و شیعیان عراق، سعی در مغشوش کردن اوضاع امنیتی این کشور دارند.»
هلال شیعی
از زمان سقوط صدام، دشمن خونین تهران، برخی از حاکمان سنی در خاورمیانه از ظهور یک هلال شیعی از ایران تا عراق و حکومت سوری علوی تا لبنان تحت کنترل حزب الله صحبت می‌کردند. ایران قصد داشت به عنوان یک مظهر سراسر اسلامی با رد هرگونه اندیشه فرقه‌ای شناخته شود. اما در عوض به عنوان محور مقاومت شناخته شد.
آسوشیتد پرس در ادامه ادعا می‌کند که نفوذ جمهوری اسلامی، که از زمان شروع جنگ آمریکا با عراق آغاز شد، با سقوط بشار اسد ضربه مخربی خواهد خورد که پیامدهایی را برای عراق و سایر کشورهای منطقه در پی خواهد داشت.
عراق، سعی در پایان بخشیدن به خشونت‌های فرقه‌ای دارد که این کشور را در سال‌های 2006-2007 تا آستانه جنگ داخلی پیش برد. این در حالی است که نیروهای امریکایی تا پایان 31 دسامبر نیروهای خود را به طور کامل خارج کند.
عراق موضعی خاموش در رابطه با سوریه گرفته است. این در حالی است که عربستان سعودی و برخی از کشورهای دیگر عربی، سرکوب اسد را محکوم کرده اند.
به گفته یک سیاستمدار ارشد «سیاستمداران شیعه عراق می‌توانند از بشار اسد حمایت‌های مالی و دیپلماتیک کنند. اما ما نمی‌خواهیم یک دولت مخالف با عراق در دمشق روی کار بیاید.عراق می‌تواند اطلاعاتی درباره مردم و سلاح‌هایی که در سراسر مزر قاچاق می‌شود بدست بیاورد. همچنین می‌تواند روابط مالی و مبادلات خود با سوریه را گسترش دهد. سوریه‌ای که در وضعیت فعلی به دلیل تحریم‌هایی که علیه‌اش اعمال شد نیاز به تقویت توان ارزی‌اش دارد.
سوریه و عراق هر دو زمانی توسط جناح‌های رقیب حزب بعث اداره می‌شدند و دشمنی دیرینه با آن دارند. با این حال سوریه که هم مرز با اسرائیل، لبنان، ترکیه و اردن است تا حدی در عراق نفوذ دارد.
سقوط صدام در سال 2003، قدرت اکثریت شیعه در عراق را به همراه آورد که این باعث بهبود روابط بهتری آن با ایران و سوریه شد. متحدان منطقه ای در مقابل ایالت‌هایی که تحت حکومت سنی‌هاست و مورد حمایت آمریکا هستند مبارزه می‌کنند.
به گفته یکی از سیاستمداران عراقی، ایران سال گذشته توانست مذاکر‌اتی را میان جریان‌های اصلی شیعی در عراق برقرار کند تا آنها بتوانند دوباره قدرت را در دست بگیرند. همچنین ایران با کمک سوریه و ترکیه باعث شد تا بار دیگر کرسی نخست وزیری به نوری المالکی برسد.
بسیاری از سیاستمداران شیعه عراق بر این باورند که عربستان سعودی و دیگر کشورهای سنی، برای سرنگونی بشار اسد نقشه می‌کشند و با فشار آوردن بر سنی‌های عراق برای کناره گیری، سعی در ایجاد قلمرو خود دارند.
به گفته یکی از سیاستمداران ارشد شیعه "اگر عربستان سعودی در سوریه نفوذ داشته باشد، وهابی‌ها به نیروهای مردم در غرب عراق ملحق خواهند شد و آنگاه در عراق جنگ داخلی به وجود خواهد آمد."
قوانین سلطنتی عربستان سعودی که در اختیار روحانیون وهابی فوق العاده تندرو است در تضاد با دولت شیعی عراق است. همچنین باید دخالت عربستان در بحرین برای کمک به حاکمان سنی به منظور سرکوب تظاهرات شیعیان در سال جاری را در همین راستا دانست.
ریاض پیش از این هم از خطر شورش‌های مردمی که منجر به سرنگونی رئیس جمهوران هم‌پیمان آمریکا یعنی مصر و تونس شود آگاه بود.
یکی از نمایندگان شیعه مجلس عراق می‌گوید: «ما از حاکمیت اهل سنت ترسی نداریم، بلکه نگرانی ما از نفوذ وهابی‌ها در سوریه است. ما شواهدی در دست داریم که عربستان سعودی قصد از بین بردن هلال شیعی را دارد.»
وی که از اعضای سازمان بدر- شاخه نظامی مجلس اعلای اسلامی عراق که مورد حمایت ایران نیز هست- می‌باشد افزود: «اگر در اینجا یک منطقه سنی تندرو برای براندازی شیعیان ساخته شود، همه مبارزه خواهند کرد. ما سلاح‌های کافی برای مسلح کردن همگان در اختیار داریم.»
سیاستمداران عراقی گفته اند، ایران با آگاهی وضعیت سوریه را مشاهده می‌کند و سعی می‌کند با استفاده از نفوذی که توسط کرد‌ها، شیعیان و سنی‌ها دارد از هرگونه قدرت گرفتن سنی‌ها در غرب عراق جلوگیری کند.
به گفته یکی از نمایندگان مجلس شیعه «ایران روابط خوبی با بسیاری از شیوخ قبیله ای اهل تسنن در استان‌های الانبار و صلاح الدین دارد و از این طریق می‌تواند از وحدت شیعیان محافظت و از هرگونه برنامه ریزی برای ایجاد امارت سنی اسلامگرا در عراق جلوگیری کند.»
یکی دیگر از سیاستمداران ارشد شیعه نزدیک به مالکی گفت: «اگر تهران به عنوان یک متحد، دمشق را از دست بدهد، از کمک‌های مالی و دیپلماتیک برای ساختن عراق به عنوان یک قدرت منطقه ای شیعه استفاده خواهد کرد.»
وی افزود: «نفوذ ایران در عراق قوی‌تر از هر کشور دیگری است، چرا؟ زیرا از طریق روابطی که با سنی‌ها، کرد‌ها و شیعیان ساخته، می‌تواند بر چشم انداز سیاسی عراق تاثیر گذارد.»
نظر شما :