آیا ایران می تواند در پاکستان ماهی‌گیری کند؟
اما در این فاصله اتفاقاتی رخ داده که خود پاکستان را به یک میانجی بلندمرتبه برای بهبود روابط ازهم گسیخته اش با امریکا و افغانستان محتاج کرده است. پاکستان دانسته یا ندانسته و خواسته یا ناخواسته به شریک جرم طالبان تبدیل شده و تا کنون پاسخ محکمی به اتهامات روا داشته شده از سوی مقام های افغان و امریکایی نداده است.
طی روزهای گذشته و حتی پیش از ترور استاد برهان الدین ربانی به دست عناصر گروه حقانی، این دست اتهامات تکرار شده و پاکستان آنها را رد کرده بود. این اتهامات زمانی جلوه پررنگ تری به خود گرفت که یک گروه مسلح حمله ای را به مقر نیروهای ناتو و سفارت واشنگتن در کابل ترتیب داد و امریکایی ها پس از دست یافتن به تلفن های همراه مهاجمان، شماره های تماس آنها را بررسی کردند و متوجه ارتباطشان با پاکستان شدند. پاکستان آن موارد را قویا رد کرد.
اما چند روز بعد ترور برهان الدین ربانی رئیس شورای عالی صلح افغانستان بار دیگر انگشت اتهام ها را روانه پاکستانی ها کرد و این بار دریاسالار مایک مولن امریکایی، وزیر کشور افغانستان و حتی حامد کرزی به صراحت پاکستان را به حمایت از گروه تروریستی حقانی متهم کردند و یکباره چالش عمیقی میان این سه کشور به وجود آمد.
پاکستان از سال 2001 به این سو و به دنبال حادثه 11 سپتامبر دست در دست امریکا گذاشت و خود را رفیق قافله غرب معرفی کرد. از آن زمان تا امروز خاک پاکستان هم محل حضور نیروهای ناتو و امریکایی بوده و هم جولانگاه تروریست ها. پاکستان اگرچه اتهام ها را علیه خود رد می کند و عنوان می کند که خود قربانی تروریسم است و صدها و بلکه هزاران شهروندش را به خاطر شراکت با غرب در جنگ علیه تروریسم از دست داده، ولی در عین حال یکی از شرکای جرم در پرورش و صدور تروریسم به حساب آورده می شود و این مساله بر اسلام آباد گران آمده است.
بعد از اتهام زنی های چند هفته پیش سفیر امریکا در اسلام آباد به پاکستان که مقام هایی در این کشور را با گروه حقانی مرتبط خواند و از حکومت پاکستان خواست موضع و عملکردی شفاف و یکسان داشته باشد، برخی مفسرین اینگونه استنباط کردند که شاید کاسه صبر پاکستانی ها به زودی به جوش بیاید و سینه به سینه امریکا بایستد و به شراکت ده ساله آن در جنگ جهانی علیه تروریسم خاتمه دهد.
اما صبر و سکوت پاکستان ادامه پیدا کرد. چند روز بعد رئیس شورای عالی صلح افغانستان قربانی فرایند مذاکراتی شد که خود چندان خیر و برکتی در آن نمی دید. مرگ او خون افغان های خشمگین و آزرده خاطر را به جوش آورد و انتقادها علیه دولت کابل و نیروهای امریکایی و ائتلاف در این کشور بالا گرفت. بی ثمر بودن مذاکرات صلح و بی کفایتی و بی تدبیری کابل و دولت های خارجی، نکاتی است که در انتقادهای این روزها و سمت دهی به افکار عمومی افغانستان به چشم می خورد.
حالا پاکستان متهم می شود که هم سر در توبره دارد و هم در آخور. می گویند شریک دزد است و رفیق قافله. موش و گربه بازی می کند و با حمایت پنهان از برخی گروه های بنیادگرای مسلح، در تداوم جنگ و ترور مقصر است. گفته می شود که منفعت پاکستان در تداوم خشونت و گسترش ناامنی در افغانستان است.
پاکستان نه چشم دیدن هند را دارد و نه آبرو و اعتباری در افغانستان. آنها حالا از چشم امریکا و غرب هم افتاده اند و در رفاقت غیرقابل اعتماد و در شراکت غیرقابل اتکا به حساب می آیند. شاید اکنون فرصتی باشد برای تهران تا خود را به این همسایه از همه جا رانده نزدیک کند و بتواند پس از مدت ها با این همسایه شرقی که قدرت هسته ای نیز محسوب می شود، طرح دوستی بریزد.
طی هفته های گذشته وزیران کشور و خارجه ایران برای تقویت روابط دوجانبه و مبارزه با مواد مخدر و رتق و فتق امور امنیتی مرزها به پاکستان سفر کردند. جزئیاتی درباره این سفرها منتشر نشد ولی انتظار می رود این سفرها خالی از تاثیر و عاری از همکاری ها و توافقات نباشد. نزدیکی تهران به اسلام آباد بدون شک با بدبینی افغانستان و امریکا و هند همراه خواهد شد. اما پاکستان جغرافیای مساعدی برای تحرک ایران خواهد بود که در صورت افزایش تنش ها میان اسلام آباد و واشنگتن و کابل، زمین فراخ تری را برای بازی ایران و امریکا در اختیار تهران می گذارد. البته همه اینها منوط به تیره تر شدن رابطه پاکستان با شرکای امروزش و مهارت ایران در ماهی گیری از این آب گل آلود خواهد بود. باید دید وجهه منفی پاکستان در دوستی ها و روابط سیاسی اش تا چه اندازه در شکل گیری و تقویت یک رابطه جدید تاثیر می گذارد؟
نظر شما :