صالح راه قذافی را پیش گرفته است

مدتی بود که از شدت درگیری‌ها در یمن کاسته شده بود. اما در روزهای گذشته دوباره شاهد درگیری‌های شدیدی هستیم. علت بازگشت خشونت به صحنه یمن چیست؟

همان طور که شما اشاره کردید، مدتی بود که شاهد عملیات خشونت آمیز علیه مردم در یمن نبودیم و بعضی از تحلیل گران تصور کرده بودند که این نوعی آتش بس اعلام نشده است. البته در شهر صنعا بارها شاهد تیراندازی به سمت مردم حاضر در میدان تغییر بودیم. اما آن چه دیروز اتفاق افتاد در واقع یک کشتار بزرگ بود. بیش از بیست و سه نفر در این حادثه کشته شده اند و بیش از صد نفر زخمی‌داشته است. به این دلیل که گارد ریاست جمهوری به سمت مردم آتش گشود و عده زیادی را به خاک و خون کشید.

این اتفاق نشان می‌دهد که آقای علی عبدالله صالح که هم چنان در عربستان سعودی به سر می‌برد در نظر ندارد که تسلیم خواست مردم شود و از قدرت کنار رود تا مردم خود رژیمی‌را که مایل هستند روی کار بیاورند. البته تصور می‌شود که علی عبدالله صالح در این کشتار‌ها از حمایت عربستان سعودی و امریکا هم برخوردار است.

علی عبدالله صالح با چه پشتوانه ای دست به این اقدامات می‌زند؟

در درجه اول عربستان سعودی از رژیم علی عبدالله صالح حمایت می‌کند. به این دلیل که مایل نیست در نزدیکی مرزهای این کشور،‌ مردم در اثر یک انقلاب به یک رژیم دموکراتیک دست پیدا کنند. چون می‌ترسد که شراره‌ها و جرقه‌های چنین تحولی به عربستان سعودی هم سرایت کند و مردم در عربستان هم تحت تاثیر وقایع یمن قرار گیرند. به همین دلیل می‌بینیم که به شدت از علی عبدالله صالح حمایت می‌کند و حتی مانع از آن می‌شود که صالح امتیازاتی بدهد یا در مقابل درخواست‌های مردمی کوتاه آید.

اما در سطح بین المللی به نظر می‌رسد که امریکایی‌ها هم چنان حداقل از رژیم علی عبدالله صالح حمایت می‌کنند. یعنی موافق آن نیستند که در اثر انقلاب مردمی یک حکومت دموکراتیک در یمن روی کار آید. چون می‌ترسند که این حکومت جدید تحت تاثیر اسلام گرایان باشد. به خصوص که علی عبدالله صالح در دوران حکومت خود خدمات زیادی به امریکایی‌ها کرده، به ویژه در زمینه مقابله با گروه‌های وابسته به القاعده در یمن. در حال حاضر تحلیل امریکایی‌ها این است که بعد از افغانستان،‌ مهم ترین پایگاه‌های القاعده در یمن قرار دارد. لذا امریکایی‌ها مایل هستند که علی عبدالله صالح کنار رود و قدرت را به معاون یا پسر خود واگذار کند.

بحث گرفتن تضمین برای در قدرت ماندن پسر علی عبدالله صالح تا چه حد صحت دارد و بحث انتقال قدرت به او تا چه اندازه جدی است؟

به نظر می‌رسد علی عبدالله صالح تنها در این صورت است که از قدرت کناره گیری می‌کند. در این صورت رژیم در جای خود باقی می‌ماند و نهادهای وابسته به این رژیم هم چنان حفظ می‌شود و تنها راس رژیم یعنی رئیس جمهور برکنار می‌شود یا تغییر می‌کند. البته در صورت وقوع چنین اتفاقی هم اصلاحات شکلی و ظاهری برای آرام کردن مردم انجام می‌شود اما سیاست‌ها در داخل و خارج، همان سیاست‌های قبلی باقی خواهد ماند که به سود امریکا بوده است.

این کار چه نفعی برای امریکا دارد؟

به نظر نمی‌رسد امریکا به جز مسائلی که ذکر شد، ‌هدف دیگری را دنبال کنند. البته یمن موقعیت استراتژیک مهمی‌در دریای عرب و هم چنین در دهانه دریای سرخ و باب المندب دارد. امریکایی‌ها که مایل هستند در شاخ افریقا حضور داشته باشند ، در مورد امنیت دریای سرخ و آبراه‌های بین المللی نگران هستند. برای اطمینان از این مسئله هم امریکایی‌ها می‌خواهند رژیم علی عبدالله صالح حفظ شود تا منافع امریکا را در این مناطق هم چنان تامین کند.

اما یمن کشوری نیست که مانند لیبی نفت داشته باشد و به همین دلیل می‌بینیم که تلاش زیادی از سوی جامعه بین المللی برای واداشتن علی عبدالله صالح به کناره گیری یا حل بحران یمن صورت نمی‌گیرد.

شما آینده بحران یمن را چگونه می‌بینید؟

تصور من این است که با کشتاری که روزهای گذشته در شهر صنعا شاهد‌ آن بودیم، عملیات خشونت آمیز علیه مردم ادامه خواهد داشت و به نظر می‌رسد علی عبدالله صالح تصمیم گرفته است راهی را در پیش بگیرد که معمر قذافی رفت. گرچه در نهایت به طور حتم این حرکت‌های مردمی هستند که پیروز خواهند شد ولی ظاهرا علی عبدالله صالح و حامیانش یعنی سعودی‌ها تصور می‌کنند که با این عملیات و تاخیر در پاسخ گویی به درخواست‌های مردمی،‌ ممکن است مردم خسته شوند و خیابان‌ها را ترک کرده، به زندگی روزمره بازگردند.