اسلام و زندگی روزانه:

قدرت نرم فراموش‌شده اسلام

۲۸ شهریور ۱۳۹۰ | ۱۹:۳۶ کد : ۱۶۳۴۶ اخبار اصلی
دکتر محمودرضا گلشن‌پژوه، معاون پژوهشی موسسه ابرار معاصر تهران در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی معقتد است شناختی که از اسلام در جهان وجود دارد، به هیچ عنوان بازتاب‌دهنده این وجه از این دین همه‌جانبه‌نگر نیست و می نویسد: «قدرت نرم ایران اسلامی، قدرتی است فروخفته زیر تنبلی‌ها، بی‌حسی‌ها، بی‌سلیقگی‌ها و سیاسی‌کاری‌ها ما»
قدرت نرم فراموش‌شده اسلام
دیپلماسی ایرانی: 1. چندی پیش نتایج پژوهشی طولانی‌مدت بر روی عادات روزانه افرادی که دارای طول عمر بالای 100 سال هستند، منتشر شد. این پژوهش که در مناطق مختلف جهان صورت گرفته بود چهار عادت را مهم‌تر از عادات دیگر در ایجاد یک زندگی سالم شناخته بود که خواندنشان خصوصا در این بحبوحه خسته‌کننده تحولات سیاسی داخلی و جهانی خالی از لطف نیست:

نخست، این‌که تمام افراد سالم دارای طول عمر بالای صد سال، زندگی‌ای پر تحرک دارند. البته تحرکی طبیعی. به قول این تحقیق (Moving Naturally) یعنی زیاد راه می‌روند، کارهایشان را بیشتر دستی انجام می‌دهند (مثلا هم‌زن برقی در خانه ندارند و مواد غذایی را با دست هم می‌زنند)، کمتر از آسانسور استفاده می‌کنند، اغلب به تناسب خانه و محل اقامتشان کار باغبانی می‌کنند و غیره.

دوم، این‌که برای زندگیشان برنامه دارند و دیدگاه خوب و صحیحی نسبت به زندگی دارند. آنها در اوقات سخت، می‌توانند با دعا یا همراهی دیگران، دلشان را آرام کنند. آنها برای خودشان بازنشستگی تعریف نمی‌کنند و با دل بستن به برخی فعالیت‌ها که دوست دارند و از آنها انرژی می‌گیرند، به احساس مفید بودن ادامه می‌دهند. (نکته جالب آنجاست که می‌گویند دو روز خطرناک‌ترین روزهای زندگی آدمی است: یکی روزی که به دنیا می‌آید و احتمال مرگ بسیار بالاست و دوم، روزی که بازنشسته می‌شود!)

سوم، این‌که با خانواده خود و اجتماع اطرافشان روابط خوبی دارند، سعی می‌کنند از همدیگر حمایت کنند، و این‌که در انتخاب همدم و هم‌صحبت دقت کرده نمی‌گذارند افرادی که دائما از زندگی شکوه دارند و به اصطلاع دائما در حال غر زدن هستند، اطرافشان باشند؛

و چهارم این‌که آگاهانه می‌خورند. یعنی در کنار آنکه بیشتر به غذاها و سبزیجات و میو‌ه‌های برآمده از زمین روی خوش نشان می‌دهند، یک راهبرد عالی و مطمئن برای نگاه داشتن تعادل در خوردن دارند و آن این‌که هیچ‌گاه نمی‌گذارند بیش از 80 درصد از معده‌اشان پر شود. سعی می‌کنند قبل از سیر شدن کامل از سر سفره برخیزند... و این همان نکته اساسی تحلیل حاضر است.

 

2. از کودکی به یاد داریم که در کتب دینی راهنمایی یا دبیرستان، این سخن پیامبر اسلام (ص) نقل شده بود که فرموده بودند: پیش از آنکه گرسنه شوی، بر سفره منشین و پیش از آنکه سیر شوی از سفره برخیز.

3. لقمان حکیم، که اختصاص سوره‌ای از قرآن کریم به نام ایشان، نشان از جایگاه والای وی نزد پروردگار عالم دارد، زمانی به فرزند خود می‌گوید: پسرم، سعی کن در زندگی همواره بهترین غذاها و اشربه‌ها را بخوری و در بهترین بسترها بیارامی. وی بعد که با تعجب فرزندش که همواره از پدر انتظار شنیدن دستورات مبتنی بر قناعت و بی‌توجهی به دنیا را داشته، مواجه می‌شود می‌فرماید: اگر صبر کنی تا گرسنه شوی، ساده‌ترین غذاها نیز برایت گوارا خواهد بود و اگر بدنت بر اثر کار و تلاش روزانه خسته باشد، هرجایی را که برای خواب انتخاب کنی، برایت پر قو و لذتبخش خواهد بود.

4. از این دست دستورات حکیمانه آنقدر در تعالیم اسلامی داریم که شاید به شماره نیایند. با این‌حال شناختی که از اسلام در جهان وجود دارد، به هیچ عنوان بازتاب‌دهنده این وجه از این دین همه‌جانبه‌نگر نیست. بعد از 11 سپتامبر بخشی از رسانه‌های تندروی غرب تمرکز کردند بر بخشی از مسلمانان افراطی و خشک‌مغز و آنها را به عنوان نماد اسلام نشان دادند. مسلمانان هم انگار تنها کاری که بلدند دفاع در هنگام حمله است. خیلی همت کنند، حمله در هنگام حمله. نه بیشتر. دریغ از اندکی ابتکار و خلاقیت و خوش‌فکری. اگر مرکز پیشرفت برای آمریکا اوت امسال می‌آید و 130 صفحه گزارش تهیه می‌کند تا نشان دهد پشت پرده کل عملیات‌های اسلام‌هراسانه در آمریکا هفت شرکت و بنیاد بزرگ و یک تعداد کارشناس افراطی هستند که با گردش مالی 42 میلیون دلاری در سال، کاری کرده‌اند که بخش عمده‌ای از جامعه آمریکا و غرب، مسلمانی را نزدیک به تروریسم می‌شناسند، انسان به فکر فرو می‌رود که در مقابل مسلمانان و کشورهای اسلامی و سازمان کنفرانس اسلامی در این سال‌ها چه کرده‌اند؟ احتمالا هیچ، یا حداقل در مقایسه با معاندانشان، هیچ!

5. اگر روایت شده که مومن زیرک است، برای این‌گونه مواقع گفته شده. از چندین سال قبل یکی از بزرگترین دغدغه‌های انسان مدرن آن است که چه بخورد و چه نخورد تا سالم باشد. اضافه وزن داشتن شده دغدغه بسیاری از نفوس دنیا، حداقل در نیمکره غربی. فکر کنیم اگر در کنار این‌همه موسسه و بنیاد و سمن و سازمان داخل کشور با وظیفه تبلیغات و تحقیقات اسلامی، موسسه‌ای کوچک و سه‌چهار نفره تلاشش را می‌گذاشت بر روی یافتن دستورات غذایی اسلام و بیان آن به زبان دنیای کنونی، چه می‌شد؟ اگر در این وانفسای طلب تکیه‌گاه برای تکیه دادن روح‌های خسته، آن موسسه می‌آمد و نگاه اسلام به تغذیه توامان روح و جسم را پژوهش می‌کرد و از تاثیر غذاهایی خاص بر روح و روان انسان‌ها، آنهم مبتنی بر دستورات دینی الهی سخن می‌گفت، چه می‌شد؟ اگر این مطالب ترجمه می‌شدند و در سایت‌ها، وبلاگ‌ها و حتی نشریات غرب چاپ می‌شدند یا خوراک برنامه‌های ماهواره‌ای می‌شدند چه می‌شد؟

6. چینی‌ها تمام فرهنگ کهن خود را ریخته‌اند در قالب موسسات کنفوسیوسی و با شعباتی که تقریبا در تمامی نقاط دنیا زده‌اند دارند از قدرت نرم حاصله به‌نام و برای خود استفاده می‌کنند. کره‌ای‌ها دارند روی دست هندی‌ها در تعداد فیلم‌ها و سریال‌ها بلند می‌شوند و در هر فیلمی چندبار سکانس صبحانه و ناهار و شام کره‌ای را نشان می‌دهند که پر از غذاهای دریایی است و اینگونه برای خودشان قدرت نرم می‌خرند. از هر چند برنامه تلویزیونی غربی یکی حداقل به بحث شیرین آشپزی اختصاص دارد تا به مخاطبان نشان دهد اگرچه رژیم غذایی دنیای مدرن اشتباه بوده، اما حالا بهترین نسخه را خودمان پیدا کرده‌ایم... جای قدرت نرم اسلام در این میان خالیست. اگر هم با ظرافت و مهارت ایرانی ترکیب شود هم که چه بهتر. قدرت نرم ایران اسلامی، قدرتی است فروخفته زیر تنبلی‌ها، بی‌حسی‌ها، بی‌سلیقگی‌ها و سیاسی‌کاری‌ها ما. امید که اراده‌ای و ابتکاری برای استفاده از آن جوانه بزند.

 

نظر شما :