آقای اردوغان حرف شما مفهوم نیست

روزنامه الحیات، چاپ لندن در یادداشتی به این موضوع پرداخته و می‌نویسد: آیا واقعا حرکات اردوغان در آمفی‌تئاتر اپرای قاهره به هنگام سفرش به مصر ناگهانی بود؟ او در حالی سخنرانی می‌کرد که دستانش را به هوا برده بود و این گونه به نظر می‌رسید که ناخودآگاه رهبری یک ارکستر را بر عهده دارد. این حرکت کاریکاتورگونه در حقیقت حرکت آن دسته از جریان‌های اسلامی است که می‌خواهند نمونه حزب عدالت و توسعه را که اردوغان رهبری می‌کند به اجرا در آورند. البته نمایشی بدون ترس و بدون این که نشان‌دهده عقب‌افتادگی یا جنگی نظیر آن‌چه طالبان انجام داد، باشد. بلکه بر عکس نماد یک حرکت اسلامی موفق است که توانسته پیشرفت‌های اقتصادی متمایز و متمدنانه‌ای در پرونده خود داشته باشد.

در ادامه این یادداشت آمده است: این حقیقتی است که همه جریان‌های سیاسی به آن اعتراف می‌کنند، از بزرگ‌ترین‌شان، اخوان المسلمین تا کوچک‌ترین‌شان جریان‌های سلفی که همگی با شعارهای مختلف از اردوغان استقبال کردند و از او خواستند که یک خلافت اسلامی را از مصر تا ترکیه تشکیل دهد. اما اردوغان ترجیح داد به جای لبیک به خواسته‌های آنها چیز دیگری بگوید. او گفت باید مصری‌ها قانون اساسی خود را بر اساس اصول سکولاریسم بنا کنند و این به معنای تشکیل دولت غیر دینی نیست بلکه در حقیقت دولتی است که به دیگر ادیان احترام می‌گذارد و مسافتی برابر را در کنار همه گروه‌ها و ادیان اتخاذ می‌کند. هنگامی که اردوغان به این‌جا رسید جریان‌های اسلامی فرش قرمز خود را از زیر پای او کشیدند و به او گفتند: اردوغان تو را به حال خودت رها می‌کنیم. آنها اظهارات اردوغان را دخالت در امور داخلی خود دانسته و فراموش کردند که همین یک ساعت پیش بود که از او می‌خواستند خلیفه اسلامی آنها شود. بیشتر جریان‌های اسلامی به اطلاع اردوغان رساندند که "تا زمانی برای ما خوب هستی که مثل ما باشی و اگر غیر از این باشی دشمن ما می‌شوی." خیلی خوب است که آنها اردوغان را بی‌دین ندانستند بلکه بر عکس گفتند اگر او صحبت از سکولاریسم می‌زند برای این است که در جامعه ترکیه تحت فشار است و چاره‌ای ندارد که در تعریف تعامل، صحبت از تعامل با سکولاریسم بزند و الا چنین تجربیاتی قابل نسخه‌پیچی نیست و در این مورد مصر بسیار بهتر از ترکیه است.

نویسنده این یادداشت سپس می نویسد: اردوغان کسی است که از تجربه بسیار خوبی در کشورداری برخوردار است، وی نخستین چهره جهانی ترکیه است که در طول 80 سال گذشته حرفی برای گفتن در جهان داشته است. او از درگیری‌های سیاسی که با جریان‌های دیگر بر سر قدرت داشته و متاسفانه بحث در این کش‌مکش بحث دین زیاد به میان آمده، شرمنده است. اردوغان دائما تاکید دارد که حزبش یک حزب سیاسی نیست بلکه خودش انسانی مسلمان و سیاستمداری مسلمان است و ممکن است خطا کند ولی در دین خطا به هیچ وجه جایی ندارد. او بدین ترتیب می‌خواهد بگوید که به جدایی دین از سیاست اعتقاد دارد و از سکولاریسم به عنوان یک راه برای جلوگیری از خون‌ریزی، درگیری‌های طایفه‌ای، مذهبی و دینی سخن می‌گوید که به اعتقاد او در صورت وقوع این درگیری کشورهای عربی هزینه‌های آن را می‌دهند بدون آن که از آن چیز مفیدی به دست آورند.

در پایان این یادداشت آمده است: اکنون اسلام‌گرایان نسبت به اردوغان رویگردان شده‌اند. او امید آنها را ناامید کرد. به وضوح به او می‌گویند نمی‌فهمیم چه می‌گویی. از نگاه ایدئولوژیک آنها اظهارات اردوغان مفهومی ندارد. جالب آن که این بار اعضای اخوان المسلمین نیز نسبت به اظهارات نخست‌وزیر ترکیه موضع گرفتند و به او گفتند که اندیشه‌هایش سست بنیاد و دور از اسلام نابی است که به دنبال آن هستند. آنها می‌گویند که به دنبال دموکراسی اسلامی هستند در حالی که اردوغان توصیه‌ای دیگر بدون توجه به شعارهای اسلامی می‌کند.