طالبان به دنبال بالابردن نرخ در مذاکرات

 خبر دیگری که همزمان با این خبر پخش شد این بود که دولت قطر موافقت کرده است که دفتر طالبان در قطر باز شود و آنها بتوانند در آنجا فعالیت کنند و بر اساس آن فعالیت‌ها یا در آینده مذاکرات بن دوم و یا در مجموعه تحولات بتوانند تحرکات سیاسی خود را از آن دفتر پیگیری کنند. خبر تکمیلی یا خبر سوم این بود که به این دلیل این دفتر قرار است در قطر باز شود که دسترسی عناصر اطلاعاتی اسلام آباد به این جریان و تشکل کمتر شود و پاکستان نتوانند همانند قبل بر این جریان نفوذ و تا ثیرگذاری داشته باشد.

روابط عوامل و سازمانهای امنیتی پاکستان با نیروهای جریان افراط طالبان در ماههای گذشته بیش از پیش مورد توجه و سوال جامعه جهانی بوده است. خصوصا پس از این که اسامه بن لادن، رهبر سابق گروه القاعده در یک منطقه نظامی‌در پاکستان در یک عملیات به دست نیروهای آمریکایی کشته شد.

ارزیابی که از مجموعه این تحولات وجود دارد این است که اصولا جریان افراط در آستانه هر گفتگویی برای بالا بردن نرخ مذاکرات و ارتقای جایگاه خود در مذاکرات دست به اقداماتی می‌زند که با هدف نوعی از قدرت نمایی صورت می‌گیرند. در حقیقت این گونه اقدامات آتش تهیه برای مذاکرات است. طالبان به دنبال این است که در مذاکراتی که مدتی است با نیروهای فرامنطقه ای در جریان است سهم بیشتری از قدرت را در آینده افغانستان کسب کند.

سطح تحلیل دیگر این است که عناصر اطلاعاتی اسلام آباد به این دلیل که جایگاه خود را مشخص کنند به این ترتیب با جامعه بین الملل، مقامات افغانستان و دیگران سخن می‌گویند. آنها می‌خواهند این پیام را برسانند که اگر قرار بر این باشد که اتفاقی بیفتد که در آن اتفاق جایگاه عناصر اطلاعاتی پاکستان نادیده گرفته شود، آنها می‌توانند قاعده بازی را عوض کنند.

به عبارت دیگر مجموعه وقایع روز گذشته و امروز در افغانستان از سوی کارشناسان در دو سطح ارزیابی می‌شود. یکی این که این عملیات‌ها با هدف بالا بردن نرخ مذاکرات و دستیابی به مطالبات طالبان صورت گرفته است. دیگر این که این اقدامات فرکانسی بود که مجموعه دستگاه‌های اطلاعاتی که در اسلام آباد هستند مورد استفاده قرار گرفته است که بتوانند ثابت کنند که هر فرمولی در مورد افغانستان بدون حضور آنها بی نتیجه خواهد بود.

با این وجود، کماکان باید به این موضوع توجه کرد که مجموعه تحولات افغانستان از این جنس تا پایان سال جاری را باید در این راستا ارزیابی کرد که یا ارز اندام برای ارتقای جایگاه در کنفرانس بن دوم است و یا در این مسیر است که نیروهای فرامنطقه ای به دنبال عقد پیمان امنیتی یا قرارداد استراتژیک با افغانستان هستند. یعنی این گونه اقدامات می‌تواند این پیام را برای مقامات افغانستان داشته باشد که اگر قرارداد امنیتی امضا نشود و اگر نیروهای فرامنطقه ای نباشند افغانی‌ها حتی در کابل هم نمی‌توانند امنیت را برقرار کنند.

قطعا اقداما تروریستی روز گذشته آخرین نمونه از این اقدامات نخواهد بود و پیش بینی می‌شود در ماههای آینده نیز شاهد وقوع چنین حملاتی خواهیم بود. بنابراین هر اتفاقی از این جنس تاکنون رخ داده و هر تحولی از این دست که در آینده به وقوع خواهد پیوست، در راستای دو روند اصلی مسائل افغانستان که ذکر شده باید تحلیل شود.