چرا چهارمین دور مذاکرات ايران و آمریکا به تعویق افتاد؟

 

اما آنچه بیشتر از سوی خبرگزاری­های معتبر ایرانی به نقل از مقام­های وزارت امور خارجه آمریکا مخابره شده، این است که ایران به دلیل مسائل فنی خواستار به تعویق افتادن مذاکرات شده است.

 

درباره این که چرا اعلام خبر مذاکرات تنها دو روز مانده به زمان مقرر اعلام شد و یک روز تعطیل برای آن انتخاب شده با توجه با احتیاط مقام­های ایرانی در اعلام زمان دقیق آن می­توان نتیجه گرفت، ایرانی­ها نسبت به این مذاکرات بسیار حساسیت دارند و تلاش می­کنند، حساسیت­ها و هیجان­های رسانه­ای دامن مذاکرات را نگیرد. به عبارت دیگر ایرانی­ها تلاش می­کنند، در سکوت خبری و به دور از هیاهوی رسانه­ای، در فضایی آرام­تر مذاکرات با آمریکا درباره عراق انجام شود.

 

­فشار و تمایل آمریکایی­ها  

آمریکایی­ها تلاش دارند، قبل از این که مذاکرات آغاز شود، ایران را تحت فشار مضاعف بگذارند تا در پشت میز مذاکرات بتوانند امتیازهای تازه و بیشتری را از ایران بگیرند. اگر نگاهی به روند مذاکرات گذشته بیاندازیم بوضوح می­بینیم آمریکایی­ها همواره قبل از مذاکرات، ایران را به پاره­ای مسائل متهم می­کردند بدون آن که به حرکت­های مثبت ایران اشاره­ای داشته باشند.

 

این بار نیز دست به چنین کاری زده­اند. این بار هم مانند همیشه ایران را متهم کرده­اند به عراق سلاح می­فرستد، از شبه نظامیان عراقی حمایت می­کند و حتی مدعی شده­اند که انباری از سلاح­های ایرانی در شهرهای دیوانیه و بصره یافته­اند.

 

طبیعتا ایرانی­ها از چنین رفتاری خشنود نیستند. به اذعان مقام­های عراقی و حتی آمریکایی­ ایران نقش موثری در آرامش عراق داشته و این موضوع را می­توان در نگاهی به اوضاع عراق از بهار سال گذشته تاکنون بخوبی مشاهده کرد. ایرانی­ها مایلند به نقش مثبت آنها مستقیما اشاره شود و آمریکایی­ها تاثیر ایران در عراق را علنا پذیرفته و اعلام کنند.

 

با وجود این که آمریکایی­ها تلاش می­کنند ایران را با دست بالا بر سر میز مذاکره بنشانند، برای مذاکره با ایران درباره عراق بسیار تلاش می کنند.

 

" دیوید ساترفیلد " هماهنگ کننده امور عراق در وزارت امور خارجه آمريکا و مشاور کاندولیزا رایس وزیر امور خارجه آمریکا در حالى که ايران را به تامين سلاح و آموزش شبه نظاميان عراقى متهم کرد (همان استراتژی که در فوق به آن اشاره شد) گفت:« واشنگتن براى ازسرگيرى مذاکرات با ايران در زمينه بهبود امنيت در عراق آماده است.»

 

وی در ادامه مدعى شد:" ما مى‌بينيم که نيات ايران در عراق در طول چند سال گذشته هيچ تغييرى نکرده است. ما ايرانى را مى‌بينيم که همچنان قصد دارد خشونت در عراق افزایش یابد. اين متناقض با تعهد ايران براى حمايت از عراقى باثبات، آرام و مستقل است."

 

ساترفيلد که براى ديدار با مقام­های فرانسوى در پاريس به سر مى‌برد در جمع خبرنگاران مدعى شد، ايران در حال تامين سلاح و آموزش خشن‌ترين و افراطى‌ترين عناصر عراقى است.

 

وی در ادامه با ادعاى اينکه کاملا واضح است که نیات ايران دوستانه نيست، مدعى شد:" ما معتقديم ايران مايل است خروج اجبارى نيروهاى خارجى به خصوص نيروهاى آمريکايى از عراق در نهایت تاخير انجام شود."

 

اما با این حال ساترفيلد در جمع خبرنگاران گفت:" ما همچون دولت عراق آماده انجام اين مذاکرات با ایران هستيم."

 

یک مقام عالی­رتبه در وزارت امور خارجه آمریکا نیز درباره به تعویق افتادن مذاکرات ایران و آمریکا گفت:« دولت عراق به ما اطلاع داد که ايران بار ديگر تعويق مذاکرات سه جانبه درباره‌ امنيت عراق را خواستار شده است. ما چندين هفته است که گفته‌ايم حاضريم بر سر ميز مذاکرات بنشينيم. کاملا روشن است که ايران (براى اين کار )آماده نيست. ما تمايل داريم امنيت عراق بهبود يابد و به همین اين دليل است که گفته‌ايم حاضريم بر سر ميز مذاکرات بنشينيم.»

 

«ميرمبه نانتونگو» سخنگوى سفارت آمريکا در عراق نیز گفت:« دولت عراق به سفارت ما درباره‌ اين تعويق اطلاع داده است. ما چندين هفته است که آماده بوده‌ايم. ما از نشستن بر سر ميز مذاکرات خرسنديم اما بسیار روشن است که ايران آماده نيست.»

 

" حسن کاظمی قمی " سفير ايران در بغداد نيز اعلام کرد:" ايران دور چهارم مذاکرات با آمريکا در بغداد در خصوص بهبود امنيت عراق را به دلايل فنى به تاخير انداخته است."

 

قمى در این باره گفت:" قرار بود که مذاکرات جمعه اين هفته انجام شود اما بنابر آخرين ارزيابى‌ها و به دلايل فنى به تعويق افتاده است."

 

" هوشيار زيبارى " وزير امور خارجه‌ عراق نيز ضمن ابراز تاسف از به تعویق افتادن مذاکرات ایران و آمریکا گفت:" اين مذاکرات قرار بود روز جمعه برگزار شود اما در لحظات آخر به تعويق افتاد. روز گذشته به ما اطلاع داده شد که ايرانى‌ها مى‌خواهند اين مساله براى مدتى به تعويق بيفتد. اين چهارمين بار است که ما درباره‌ تاريخى توافق مى کنيم و آنها حاضر نمى‌شوند آن تاریخ را بپذیرند."

 

زيبارى درباره مذاکرات و تاثیر آن بر امنیت عراق نیز گفت:"همه طرف‌ها مذاکرات را ارزشمند مى‌دانند و معتقدند ايران به فرونشاندن خشونت در عراق کمک‌ کرده است. بنا به گزارش آمريکايى‌ها و اطلاعات ما مقدار تسليحات و فن‌آورى تسلیحاتی کمترى از مرز ایران و عراق عبور مى‌کند و بنا بر این می توان گفت ایرانی ها بسیار در این زمینه مفید بوده اند."

 

" على الدباغ " سخنگوى دولت عراق نيز گفت:" تهران تاخير را براى مدت چند روز خواستار شده است."

 

دلایل تعویق  

پرسشی که برای بسیاری پیش آمده این است که چرا ایران دائما مذاکرات را به تعویق می­اندازد. سید محسن حکیم نماینده مجلس اعلای اسلامی عراق در ایران که در میزگردی در دیپلماسی ایرانی شرکت کرده بود (این میزگرد بزودی در سایت دیپلماسی ایرانی منتشر می شود) در این باره می­گوید:" ایرانی­ها از رفتار آمریکایی­ها ناشخنودند. آنها معتقدند ما دائما برای عراق کار کردیم و امتیاز دادیم اما آمریکایی­ها به هیچ کدام از تعهدات خود عمل نکردند."

 

وی درباره این که ایرانی­ها چه انتظاراتی از آمریکایی­ها دارند، می­گوید:" ایرانی­ها از این که آمریکایی­ها دائما آنها را به حمایت از تروریسم در عراق متهم می­کنند و با قدرناشناسی دائما آنها را به ارسال اسلحه به عراق متهم می­کنند، دلگیرند. همچنین از این که کردهای مخالف جمهوری اسلامی ایران یعنی پژاک در شمال عراق علیه ایران فعالیت دارند و آمریکایی­ها از آنها حمایت می­کنند، بسیار ناخرسندند و آن را غیر قابل قبول می­دانند. علاوه بر آن آمریکایی­ها هنوز از منافقین حمایت می­کنند و دائما آنها را به عضویت سازمان­های خود در می­آورند و آنها را علیه ایران تحریک می­ کنند. ایرانی­ ها از این موضوع هم بسیار ناخرسندند و می گویند ما این قدر برای عراق کار کردیم و با آمریکایی ها بر سر عراق همکاری کردیم اما آنها در عوض حاضر نیستند حتی کوچکترین کاری به نفع منافع ملی ما بکنند."

 

بنا بر این توضیحات می­توان فهمید چرا ایرانی­ها چند بار این مذاکرات را به تعویق انداخته­اند. ایرانی ها ظاهرا قبل از انجام مذاکرات به دنبال اخذ تعهدات عملی از سوی آمریکایی­ها هستند.

 

اما در این میان نکته ای نیز وجود دارد. منابع خبری عربی و حتی وزارت امور خارجه عراق هنگامی که خبر به تعویق افتادن مذاکرات ایران و آمریکا در بغداد را مخابره می­کردند، فورا پس از آن خبر از سفر " محمود احمدی­نژاد " رئیس جمهوری ایران به عراق در دو مارس یعنی تقریبا 19 روز دیگر دادند.

 

برخی کارشناسان معتقدند، ممکن است میان سفر رئیس جمهوری ایران به عراق که پس از سقوط رژیم بعث در عراق چهارمین رئیس جمهوری جهان (پس از جورج بوش رئیس جمهوری آمریکا، تونی بلر نخست وزیر بریتانیا و پس از آن گوردون براون جانشین وی و هوارد دین نخست­وزیر استرالیا) است که به عراق می­رود با مذاکرات ایران و آمریکا رابطه­ای وجود داشته باشد.

 

تا کنون دلیلی برای اثبات این ادعا در دست نداریم، اگر بخواهیم آن را ثابت کنیم، مجبوریم بیشتر صبر کنیم و ببینیم روزهای آتی چه دلایلی برای اثبات این ادعا وجود دارد. اما با این حال به نظر می­رسد که ظاهرا سفر آقای احمدی­نژاد به عراق با انجام مذاکرات ایران و آمریکا در بغداد هم­زمان خواهد شد.