ایران و عراق کنار هم می‌مانند
امریکایی‌ها مدعی هستند که گروه‌های شبه نظامی عراقی وابسته به ایران به واسطه کمک‌های مالی و نظامی که از ایران دریافت می‌کنند، علیه نیروهای نظامی امریکایی عملیات نظامی انجام می‌دهند. بیشتر این جریان‌ها شیعی هستند ولی گزارش‌ها می‌گویند در میان آنها جریان‌های سنی نیز به چشم می‌خورند. بزرگ‌نمایی درباره فعالیت‌های ایران تا آن جا پیش رفت که برخی مقامات امریکایی ادعا کردند که ایران با القاعده همکاری دارد تا آنجا که القاعده در تهران برای هماهنگی فعالیت‌هایش با ایرانی‌ها دفتر دایر کرده است. نام‌هایی را نیز منتشر کردند و گفتند که این افراد حداقل از سال 2005 در ایران بوده‌اند.
پرسشی که مطرح می‌شود این است که دلیل افزایش ایران‌ستیزی نزد امریکایی‌ها چیست؟ دلایل بیان این اظهارات تحرک‌آمیز علیه ایران در عراق دقیقا برای چیست؟
حقیقت این است که عراقی‌ها خود می‌دانند که امریکا و ایران و دیگران تا چه اندازه در کشورشان نقش‌آفرینی می‌کنند. مرحله خروج نیروهای نظامی امریکایی از عراق به زودی وارد فاز نهایی خود می‌شود، پروسه‌ای که طبق توافق‌نامه امضا شده میان بغداد و واشنگتن که مورد توافق پارلمان عراق نیز قرار گرفته، در حال انجام است. این در حالی است که امریکا می‌خواهد بر خلاف توافق‌نامه امضا شده نیروهای نظامی خود را همچنان در عراق نگه دارد، گفته می‌شود برنامه امریکا این است که حداقل 10 هزار نیروی نظامی برای حفاظت از دیپلمات‌های امریکایی و آموزش نیروهای نظامی و امنیتی عراق در این کشور نگه دارد. البته امریکایی‌ها هدف دیگری نیز دارند و آن هم جلوگیری از نفوذ دیگر کشورهای خارجی در عراق است که برای حفظ نفوذشان تا کنون مبالغ بسیاری هزینه کرده‌اند و خون‌های بسیاری ریخته‌اند. امریکا می‌خواهد با حفظ نیروهایش از مصالح و منافع استراتژیک و حیاتی خود در عراق و در راس آنها نفت این کشور محافظت کند.
امریکا همچنین گمان می‌کند که هم‌زمان می‌تواند عراق را از تبدیل شدن به پایگاهی برای ایران برای محدود کردن نفوذش در عراق جلوگیری کند. واشنگتن خوب می‌داند که ایران تا چه اندازه تلاش دارد که حضورش در جهان عرب را به چالش بکشد و نفوذ و اقتدارش را به سخره در آورد.
اما ایران نیز می‌داند حضور نیروهای امریکایی در عراق در زمان معین و در دوره‌ای محدود می‌تواند به سود منافعش باشد، هر چه باشد تهران خوب می‌داند که در حمله امریکا به افغانستان و عراق در سال‌های 2001 و 2003 بیشترین سود را از این لشکرکشی برد. ولی هم‌زمان این را هم می‌داند که روابطش با امریکا تقریبا قطع است و دشمنی‌شان علیه یکدیگر با توجه به بی‌اعتمادی که وجود دارد همچنان در حال افزایش است. این را هم می‌داند که عراقی‌ها با گروه‌های مختلفشان، اعم از نژادی، طایفه‌ای و مذهبی و حتی کسانی که نماینده آنها در سازمان‌های قانونی و حزبی هستند، تمایل به بقای نیروهای امریکایی در عراق دارند برای این که از آینده مجهول خود چه ایرانی، چه عربستانی، چه کردی و چه هر جای دیگری نگرانند ولی هیچ کدامشان نیز جرات ندارند که این نگرانی را بیان کنند چرا که در متن توافق‌نامه به خروج کامل و حفظ مجموعه بسیار کمی از نیروهای امریکایی تاکید شده است. حالا از چه می‌ترسند معلوم نیست، شاید از ایران باشد، شاید از خود مردمشان، شاید هم از القاعده یا وضعیت نابه‌سامان امنیتی کشورشان که می‌تواند جنگ داخلی گسترده‌ای را رقم بزند.
برای ایران عراق بسیار مهم است به ویژه در این مرحله که امریکایی‌ها تلاش می‌کنند از هر فرصتی استفاده کنند تا آن را تحت محاصره خود قرار دهند. چرا عراق برای ایران این قدر مهم است؟ محوریتی که ایران از آن حمایت می‌کند و شامل خودش، سوریه، حزب الله و حماس می‌شود تلاش دارد جریان‌ها و کشورهای دیگر را نیز به جمع این محور بیفزاید. ایران بسیار تمایل دارد که عراق را به این جمع بیفزاید ولی این روزها گرفتار وضعیت جدیدی شده است. وضعیت سوریه دیگر حسرت‌برانگیز نیست. ایران تلاش بسیاری کرد که از طریق پند و اندرز، کمک مالی و غیره این هم‌پیمان مهم منطقه‌ای‌اش را نجات دهد ولی ظاهرا تا کنون نتوانسته کاری از پیش برد. حزب الله نیز از این وضعیت پیش‌آمده در سوریه بسیار ناخرسند است به خصوص این که سوریه همسایه آن محسوب می‌شود. ایران اگر چه به دمشق نزدیک نیست و با سوریه مشترکات مرزی ندارد ولی ممکن است تحولات آینده به نفعش نباشد و حکومت آینده این کشور برایش مشکل‌ساز شود. حماس نیز تلاش می‌کند از این وضعیت خود را دور نگه دارد تا آن جا که دبیر کل آن حاضر نشد به قطر برود تا دوحه را قانع کند که در رویکرد خود در قبال سوریه تجدید نظر کند. حماس نیز از وضعیت جاری بسیار نگران است و برای همین تلاش می‌کند خود را با نیروهای عربی جدید در حال رشد منطقه هماهنگ کند.
ایران به دلایل مختلف به ویژه پرونده هسته‌ای‌اش از سوی کشورهای منطقه، جامعه جهانی و اسرائیل مورد تهدید قرار گرفته است. تمامی اینها نشان می‌دهد که دولت ایران مجبور است برای حفظ عراق تلاش بسیاری کند و راه چاره‌ای نیز برایش نمی‌ماند جز این که همه عواقب آن را نیز بپذیرد.
منبع: النهار
نظر شما :