دوستی قطر- عربستان از جنس مصلحت یا ضرورت

دلیل تغییر موضع قطر به سمت ریاض را چه می دانید و تاثیرات بلند مدت این تغییر موضع چیست؟

به نظر می رسد با توجه به روابطی که عربستان و قطر با ایالات متحده دارند، طبیعتا سیاستهای خود را در مدار سیاستهای امریکا سامان می دهند و حرکت می کنند. اگر گاهی هم اقداماتی به صورت غیر قابل تعریف در مسیر از خود نشان دهند، باید از آنها به عنوان تاکتیک و نه استراتژی نام برد. استراتژی کلی این کشورها حرکت در مدار امریکا است. بنابراین هر کجا که نیاز باشد این دو کشور به هم نزدیک می شوند و اگر هم لازم نباشد به صورت تاکتیکی و موقت ممکن است از یکدیگر دور شوند یا رفتارهای متفاوتی از خود نشان دهند.

برخی معتقدند تحولات اخیر موضع گیریها و جبهه بندیهای منطقه ای را کاملا دگرگون کرده است. به نظر شما آیا چنین اتفاقی افتاده است؟

آن چه که در حال وقوع است این است که مردم در اغلب کشورهای منطقه در حال مطالبه حقوق اجتماعی،‌ اقتصادی و سیاسی خود هستند. بنابراین این امر قابل تصور است که فشاری که حرکتهای مردمی ایجاد کرده اند نسبت به وضعیتی که کشورها دارند، تغییراتی را ایجاد خواهد کرد.

بدون تردید کشورها باید با توجه به این تغییرات نسبت به اراده مردم تسلیم شوند و آن را بپذیرند. وقتی که این آمادگی وجود نداشته باشد که به اراده مردم و مشارکت آنها در امور تصمیم گیریهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی گردن نهند، طبیعتا به اتخاذ مواضع مشترک گرایش پیدا می کنند. با این تصور که تجمیع مواضع زمینه ساز تقویت مواضع آنها خواهد شد. غافل از این که جریانات تغییرات اجتماعی و سیاسی به این تجمیع نیروهای حکومتها توجه نمی کند و بلکه آنها را عامل تسریع کننده ای برای زوال حکومتها می دانند.

به نظر می رسد قطر سعی دارد در تحولات سوریه در کنار ترکیه نقش جدی ای ایفا کند. موضع قطر درباره تحولات سوریه را چگونه ارزیابی می کنید؟

به هر حال سوریه به عنوان یک کشور مهم در خاورمیانه که در مقابل اسرائیل ایستادگی کرده مطرح است. از طرف دیگر پایههای سیاست امریکا در منطقه نسبت به سوریه و باقی کشورها و کانونهای مقاومت در برابر اسرائیل تضعیف آنها یا ایجاد اختلال در زندگی اجتماعی در این کشورها است.

بنابریاین با توجه به تلاشی که در سوریه در حال انجام است به منظور آرام سازی یا تفاهم یا توافق در مورد نحوه اصلاحات، طبیعتا امریکا هم تلاش می کند از برگههای دیگری که در منطقه دارد استفاده کند تا از طریق آنها تاثیرگذاری داشته باشد. از طرف دیگر وضعیت در لبنان و فلسطین و نزدیک تر شدن به ماه سپتامبر که احتمال دارد فلسطینیها درخواست رسمی برای به رسمیت شناخته شدن دولت فلسطین به سازمان ملل ارائه کنند، محدودیت زمانی برای طرحهای امریکا ایجاد می کند و بنابراین تلاش امریکا بر این مسئله استوار است که بتواند این تحولات را به نحو دیگری رقم زده و هدایت کند.

به نظر شما ناآرامیهایی که در سوریه در جریان است چه تاثیری روی جبهه مقاومت گذاشته است؟ آیا می توان گفت که با توجه به همه اتفاقاتی که افتاده، جبهه مقاومت تا حدودی تضعیف شده است؟

به نظر می رسد عوامل هم چنان در حال چالش هستند. عوامل و مولفههای قدرت نیروهای مقاومت یا کشورها و سازمانهای حامی مقاومت در منطقه در مقابل مولفههای قدرت نیروهای غرب در منطقه هم چنان در حال چالش هستند و این چالش هم چنان ادامه دارد. ضعفهایی که در نیروهای غربی در منطقه به وجود آمده است هم قابل ملاحظه است. فشاری بر خروج نیروهای امریکایی از افغانستان و عراق از سوی مردم منطقه اضافه شده و این فشار در حال گسترش است. این مسئله را نباید نادیده گرفت. تداوم اعتراضات مردمی در بحرین احتمال جا به جایی پایگاه دریایی امریکا در بحرین را به سمت قطر مطرح کرده است که نشان می دهد ضعفهایی نیز در جبهه غرب وجود دارد. این مسائل نشان می دهد که در مقابل نقاط ضعف احتمالی که در محور و جبهه مقاومت در منطقه به وجود آمده است، در جبهه غرب نیز ضعفهایی به وجود آمده و آنها هم سعی دارند تغییراتی در سیاستهای خود داشته باشند.