نیروی دریایی ایران تغییر جهت می دهد

اما پیش از این اظهارات، جانشین ستاد کل نیروهای مسلح ضمن انتقاد از راهبردهای کنونی دریایی ایران، خواستار آن شده بود که با ایجاد تغییراتی در تقسیمات مرزی برخی استان ها، زمینه دسترسی آنها به دریا فراهم شود. سرلشکر غلامعلی رشید گفته بود: باید ببینیم با توجه به مؤلفه‌های مؤثر بر ژئوپولیتیک ایران مانند سواحل طولانی در دریای جنوب، فرصت‌های توسعه راهبردی کشور در این منطقه برای ایجاد توسعه‌ای و نیرویی کدام است.

وی به موقعیت دریایی ایران و تبدیل شدن آن به یک قدرت منطقه‌ای اشاره کرده و گفته بود: بدون توسعه زیرساختی و همه جانبه نمی‌توان موقعیت ایران را محکم کرد و از طرف دیگر بدون انجام این مراحل نمی‌توان از ایجاد یک نیروی دریایی قدرتمند سخن گفت.

رشید با تاکید بر اینکه بدون داشتن یک نیروی دریایی مقتدر نمی‌توان زیرساخت‌های مناسب را برای توسعه کشور به وجود آورد، افزوده بود: ایجاد یک قدرت دریایی برآیند نگرش توسعه‌‌ای نسبت به دریاست و دستیابی به رویکرد توسعه پایدار در دریا چه در سواحل و چه در عمق، مستلزم داشتن یک نیروی دریایی مقتدر است.

جانشین ستاد کل نیروهای مسلح به کشورهایی مانند چین، فرانسه، انگلیس و امریکا به عنوان نیروهایی قوی در دریا اشاره کرده و گفته بود رویکرد دریایی این کشورهاست که زمینه ساز نیروی دریایی قوی آنها شده است.

این مقام نیروهای مسلح با بیان اینکه "در گذشته وضعیت خوبی در رویکرد توسعه‌ای در دریا نداشتیم" تاکید کرده است: امروز در این زمینه یک حرکت کلی در نظام مشاهده می‌شود که البته کافی نیست. در طول تاریخ هم رویکرد ما عمدتا "سرزمین ‌محور" بوده و ما همواره از موضوع دریاها غافل بوده و منفعت آن را درک نکردیم. برای مثال در یکی از جلسات پذیرش قطعنامه در ژنو، وزیر خارجه وقت عراق که امروز در زندان به سر می‌برد با همان زبان خصمانه به ما فهماند که اهمیت دریاها را نمی‌دانیم.

رشید با بیان اینکه امروز هم رویکرد مناسبی در دریا نداریم، افزوده بود: من در جلسه‌ای گفتم 24 استان کشور از دسترسی به دریا محروم اند و ما عمده دریای جنوب را به دو استان بسیار ضعیف سپرده‌ایم. چرا نباید جایی مانند بندر پارسیان را به استان مهمی مانند استان فارس بدهیم تا این استان نیز به دریا دسترسی داشته باشد؟ آقای رئیس جمهور هم در این رابطه گفتند که قصد داشته تا در سفر استانی این موضوع را عملی کند اما کسانی در بندرعباس در نمازجمعه مردم را تحریک کردند و اجازه این کار را ندادند. ما به رئیس جمهور و شورای عالی امنیت عالی این پیشنهاد را دادیم که برخی از استان‌ها باید به گونه‌ای تغییر کند تا دسترسی به دریا داشته باشند. چه ایرادی دارد که جاسک را به کرمان بدهیم. باید کاری کنیم تا استان‌هایی مانند خراسان و اصفهان نیز به بخش‌هایی از سواحل کشور دسترسی داشته باشند.

به گفته وی، تصمیمی که فرمانده معظم کل قوا برای استقرار نیروی دریایی ارتش در دریای عمان گرفت بسیار گسترده‌تر از رژیم گذشته در دهه 40 و 50 بود که با کمک آمریکا در خلیج فارس گرفت. با توجه به نبود زیرساخت‌ها و امکانات لازم، حضور در دریای عمان نیازمند یک عزم ملی است و کاری بزرگ تلقی می‌شود.

این تحلیل از آن رو ارائه می شود که امروز امریکا در جنوب خلیج فارس زیرساخت‌هایی را ایجاد کرده است که اگر به گفته سردار رشید، ایران نیروی دریایی مقتدری نداشته باشد این موضوع به یک نگرانی بزرگ در آینده تبدیل خواهد شد. درواقع پس از حضور امریکا در عراق و نیز افزایش تنش ها میان ایران و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس، موضوع توجه به آب های جنوبی و نیز حضور در اقیانوس ها به عنوان یک کشور صاحب قدرت، مدنظر ایران قرار گرفته و این کشور قصد دارد سیاست های دریایی خود را به روز و با کشورهای بزرگ هم‌تراز کند.

به گفته جانشین ستاد کل نیروهای مسلح، رهبر انقلاب هشدار داده اند که باید نگرش خود را نسبت به مقوله دریا تغییر دهیم. روی همین اصل، ایجاد یک نیروی دریایی مقتدر می‌تواند در انتقال محدوده نبرد به سرزمین دشمن بسیار مؤثر باشد. این نیروی دریایی می‌تواند خنثی کننده تهدیدات بوده و در مقابل تهدیدات دشمن، بازدارنده باشد.

رشید گفته است: ‌در کشور ما دو ملاحظه مانع توسعه راهبردی در دریا شده است که یکی تکیه بر رویکرد برّی و قاره‌ای است که ما به دلیل دسترسی‌های زمینی به دیگر کشورها، چندان به دریا احساس نیاز نکرده‌ایم و اگر ما به جای کشوری مانند تاجیکستان بودیم اهمیت دریا برایمان صد چندان می‌شد. ملاحظه دوم است ما همیشه به دریا با یک نگاه تهدیدمحور نگاه کرده‌ایم و هیچ گاه سعی نکردیم آن را تبدیل به فرصت کنیم که باید این دو رویکرد تغییر کند.

اینطور که جانشین ستاد کل نیروهای مسلح بعد از بازدید از کنارک، جاسک و بندرعباس گفته، قرار است این مسائل که از سطح ارتش و ستاد کل نیروهای مسلح بالاتر است، در شورای عالی امنیت ملی و دولت مطرح شود تا ضمن ارائه گزارش‌های لازم، پشتیبانی‌های ضروری در این امر از سوی دولت انجام شود.