عراق را به ایران تعارف نکنید

دیپلماسی ایرانی: عراق را به یاد می آورید؟ این پرسشی ست که ستون نویس مرکز تحقیقاتی فیلادلفیا درابتدای نوشتار کوتاه خود در خصص روابط سه جانیه ایران، عراق و امریکا مطرح می کند. وی در این خصوص می نویسد: در شرایطی که واشنگتن خود را برای بیرون کشیدن 46هزار نیرو از عراق تا اواخر سال 2011 میلادی مهیا می کند ، این کشور تبدیل به حفره ای تهی می شود. این خلا قدرت در عراق پس ازامریکا همان چیزی است که کاخ سفید نشین ها ترجیح می دهند به فراموشی بسپارند و همزمان از رسانه ها هم می خواهند که کمتر به بیان ابعاد و تبعات آن بپردازند.

عراق دیروز ، امروز و فردا مقوله ای نیست که به راحتی بتوان با آن کنار آمد. امریکایی ها از سال 2003 میلادی در عراق هستند و اکنون برای خروج از این کشور خود را مهیا می کنند. در این فضا مخالفان این استراتژی باراک اوباما اعتقاد دارند که وداع امریکایی ها با عراق به معنای ورود ایران به داستان است .عراق شیعه دست در دست ایران شیعه می تواند توازن قدرتی را که امریکایی ها با حاکمیت اهل تسنن به سمت خود تغییر داده بود برهم بریزد.تا شش ماه پیش که سخن از خروج نیروهای امریکایی از عراق به گوش می رسید این ماجرا چندان تبعاتی به دنبال نداشت اما امروز که خیزش های عمومی از تونس تا مصر، از بحرین تا لیبی و از سوریه تا مغرب را در هم نوردیده است بحث توازن قدرت و وزنه امریکا در مقابل ایران در منطقه پررنگ تر از پیش شده است. در این فضا برای بسیاری از امریکایی ها ایران و عراق دو دوست تازه به هم رسیده ای هستند که شاید روزگاری هشت سال جنگ و تنش را در تاریخ روابط دو جانبه ثبت کردند اما امروز منافع مشترک و استراتژیک می تواند پیوندی عمیق و ناگسستنی بین آنها در منطقه ایجاد کند.

بر همین مدار نگرانی از گشترش نفوذ ایران است که با بالا رفتن آمار کشته شدن سربازان امریکایی در عراق در دو هفته گذشته رسانه های غربی ادعا می کنند که دست تهران در بغداد در کار است. نویسنده این نوشتار نیز در این خصوص می نویسد: بله درست است که میزان خشونت در عراق از سال 2003 تاکنون کاهش یافته است اما در چند هفته اخیر ما شاهد صعود رقم خشونت ها علیه نیروهای امریکایی بوده ایم و همین مساله بهانه خوبی برای امریکایی ها شده است.

اما مساله اینجاست که چه کسی دوست دارد جنگی را به یاد بیاورد که قرار بود مفر جورج بوش جمهوری خواه پس از ماجرای افغانستان باشد اما نبود؟ چه کسی می خواهد جنگی را به یاد بیاورد که جان 5 هزار سرباز امریکایی را گرفت و البته بیش از 100 هزار شهروند غیرنظامی عراقی را در باتلاق خود کشید؟ جنگی که ایران را پس از سی سال از حیات جمهوری اسلامی در منطقه به قدرت بی بدیل تبدیل کرد. آنچه که بیش از همه حائز اهمیت است ایرانی است که در حال بال و پر گرفن بیشتر و بشتر است . این قدرت گرفتن ایران باید توجه همه ما را به خود جلب کند. امریکایی ها ادعا می کنند که ایران می تواند با بازی در عراق به نوعی بر موج خشونت ضد امریکایی در این کشور بیفزاید و البته منافع بلند مدت واشنگتن در منطقه ای پرتنش مانند خاورمیانه را هم زیر سوال ببرد . اکنون همه از باراک اوباما این سوال را می کننند که آیا این عراقی بود که شما به دنبال آن بودید ؟ این طیف اعتقاد دارند که ایران پس از خروج امریکا از عراق به تاثیرگذاری خود بر منطقه به گونه ای ادامه خواهد داد که فراتر از حد یک دوستی ساده است . ماه ژوئن را مرگ بارترین ماه برای سربازان امریکایی می دانند. این در حالیست که مقام های ایرانی هم به صراحت از الویت ها و ترجیح های خود در عراق صحبت می کنند. از سال 2003 تاکنون امریکایی ها بارها و بارها این ادعا را مطرح کرده اند که شبه نظامیان شیعه تسلیحات مورد نیاز خود را از تهران خریداری می کنند. ادعایی که هرگز اثبات نشد و البته ایران نیز همواره بر طبل تکذیب آن کوبید.

این نویسنده در ادامه می نویسد: از زمان تشکیل دولت در عراق نوری مالکی نخست وزیر عراق به نوعی خود را مدیون ایرانی ها می داند. دولت پس از چندین ماه کش و قوس سیاسی در نهایت با حضور مقتدی صدر تشکل شد و بسیاری از عراقی ها این تشکیل دولت را مدیون ایران هستند که رابطه بسیار نزدیکی با مقتدی صدر و شیعیان دارد. نویسنده این مطلب در ادامه ادعا می کند که عراق مرزهای خود را به روی ایرانی ها گشوده است تا از این طریق بخش اعظمی از نیروهای اطلاعات ایران وارد این کشور شوند!!! کربلا و نجف هم از اصلی ترین پایگاه های ایران در عراق هستند.هفته گذشته بود که معاون رئیس جمهوری ایران محمد رضا رحیمی از بغداد دیدار کرد . در این دیدار شش توافقنامه همکاری میان دو طرف امضا شد که در حوزه های متفاوت از سیاسی تا اقتصادی بود. عراق برای ده درصد از برق خود به ایران نیازمند است. امریکا در این حوزه نتوانست نیاز عراقی ها را تامین کند و بر همین اساس نگاه عراقی ها به سمت ایران معطوف شد. نویسنده این مطلب ادعا می کند که بسیاری از عراقی ها افتادن در دامان ایران را نمی پسندند! در این میان میزان نارضایتی ها از دولت مالکی هم بیشتر شده است. امریکایی ها بیم این را دارند که مبادا بغداد تبدیل به محل مناقشه میان شیعه و سنی برای چندمین بار شود.

اکنون سوال اینجاست که آیا ایالات متحده می تواند برای این شرایط کاری بکند؟ دولت و یا به زبان بهتر جمهوری خواهان دوست دارند تا سال 2012 میلادی حداقل 8500 تا 10 هزار نیرو را در عراق نگاه دارند. پیام تلویحی این حرکت این است که امریکا برای عراقی ها رها نشده است. بسیاری از رهبران سنی و کرد هم خواهان همن استراتژی واشنگتن هستند. حضور امریکایی ها تنش میان این دو فرقه را هم کم می کند. البته داستان عراق با ماجرای افغانستان فرق دارد. در عراق نیروهای امریکایی برای بقای بیشتر باید از نوری مالکی مجوز بگیرند.