ایران، ترکیه و امریکا را از هم دور کرد
دیپلماسی ایرانی: با یکی از دیپلمات‌های ارشد ترکیه در سازمان ملل در نیویورک درباره سوریه گفتگو کردم. پرسیدم اگر سوریه وارد جنگ مذهبی شود، ترکیه چه موضعی خواهد گرفت؟ گفت: «کردهای سوریه را فراموش نکن. آنها مطالبات سنتی و قانونی دارند. لازم است سوریه را به عنوان یک نظام ببینیم. کاملا، مثل خودمان. در سوریه ما کردها را داریم. آنها مطالبات به حق و قانونی دارند. البته مطالبات غیر قانونی و نا به حقی هم دارند. ما به تمام این پرونده با دقت کامل و مسئولانه برخورد می‌کنیم. درباره علوی‌ها معتقدم که در برابر سنی‌ها جنگ شیعه - سنی راه نخواهد افتاد. نه برای این که به ضرر کشورتان لبنان تمام خواهد شد بلکه بر کل منطقه هم تاثیر می‌گذارد بر علوی‌ها و شیعیان در تمامی کشورها. تا کنون نتوانسته‌ایم مواضع روشنی را در برابر بروز چنین حالتی ارزیابی کنیم. ولی همواره گفته‌ایم، علوی‌های ترکیه و کلا علوی‌ها، شاید به دلیل مذهبشان، همواره بیشتر آزادی‌خواه بوده‌اند و بیشتر استعداد پذیرش آزادی را داشته‌اند و دموکراسی را پذیرفته‌اند. برای همین خود را در نظام غیر طایفه‌ای ترکیه یافته‌اند و آن را تایید و همراهی کرده‌اند. همچنان نظام ترکیه سکولار است. اگر چه حکومت فعلی ترکیه که برخواسته از حزب عدالت و توسعه است، خود اسلامی است. روابطش با دولت و نظام سوریه که علوی است نیز خوب بوده است. به هر حال آن چه در درعا می‌گذرد می‌تواند سرآغاز یک طوفان بزرگ باشد. خود شخصا تماس‌های بسیاری با آنکارا و دمشق در سطح عالی انجام دادم تا بشار اسد را قانع کنم که اصلاحات لازم یا دستورات لازم را در وقت مناسب انجام دهد تا جبران گذشته را نیز کرده باشد. قطعا ما نمی‌دانیم اوضاع در سوریه به کدام سمت و سو خواهد رفت و چه اتفاقی در آن جا خواهد افتاد. اما امیدواریم که اوضاع مردم بهبود یابد و به آنچه می‌خواهند برسند.»
گفتم: «روابطتان با ایالات متحده به گونه‌ای بود و بعدا به گونه‌ای دیگر شد. دائما به واشنگتن نه می‌گویید و با بسیاری از سیاست‌ها، مواضع و پیشنهادهایش مخالفت می‌کنید. در حال حاضر هم در پیمان ناتو سر لیبی مواضع آنکارا و واشنگتن متفاوت است.»
گفت: «روابط ما با امریکا خوب و سازنده است. و به همین ترتیب هم خواهد ماند. این یک روابط استراتژیک است. قطعا در دهه پنجاه روابط دو کشور بسیار متفاوت بود. ولی الآن و با وجود حکومت اسلامی در ترکیه که تلاش می‌کند در بسیاری از پرونده‌ها استقلال خود را حفظ کند و در همین چارچوب دوستاتش را افزایش دهد و هم‌زمان هم‌پیمانی‌اش با امریکا را نیز محفوظ نگه دارد و عضویتش در ناتو را هم داشته باشد. ما در تمامی این امور دائما در حال بحث و مناقشه‌ایم. بعضی جاها به اختلاف بر می‌خوریم و جاهای دیگر به توافق می‌رسیم. ولی در نهایت ترکیه تلاش می‌کند که مواضعش را بر اساس مصالح کشور اتخاذ کند.»
گفتم: «می‌گویند شما خود را یک قدرت منطقه‌ای مهم می‌دانید و می‌خواهید نقشی بارز در منطقه داشته باشید و برای رسیدن به آن تلاش می‌کنید. تمامی سیاست‌ها و مواضعتان نیز در سخره همین سیاست است. آیا این درست است؟» پاسخ داد: «ما یک کشور منطقه‌ای مهم هستیم. این درست است. می‌خواهیم صاحب نقشی ویژه باشیم نیز درست است. به طور کلی نقشی داریم و می‌خواهیم آن را حفظ کنیم. روابطمان با ایران خیلی خوب است. و همین موضوع یکی از دلایل اختلاف‌های ما با امریکایی‌ها به خصوص در دوران عضویتمان در شورای امنیت بود. نزدیک به یک سال و نیم پیش که تحریم‌ها علیه ایران وضع شدند ما رای منفی دادیم. ولی به رغم این اختلاف با امریکا هم‌پیمان باقی ماندیم. قطعا ما مخالف ایران هسته‌ای هستیم. همان طور که مخالفیم ترکیه، کشور خود ما یک کشور هسته‌ای شود. ولی در بحث تحریم‌های بین‌المللی در کنار ایران ایستادیم نه در کنار امریکا. در حالی که ایران به یک کشور هسته‌ای تبدیل شده است. ما معتقدیم که مشکل هسته‌ای ایران باید از راه‌های دیگر حل و فصل شود. با سوریه و مصر نیز روابط خوب و حسنه‌ای داریم. همچنین با لبنان روابطمان بسیار حسنه است. تا آن جا که برای حمایت از مرزهای جنوبی‌اش در چارچوب نیروهای فوق‌العاده بین‌المللی نیروی نظامی فرستادیم.»
پرسیدم: «آیا ترکیه در مرحله‌ای است که بخواهد وارد یک عملیات نظامی در منطقه خاورمیانه تحت شرایطی خاص شود؟» گفت: «بله ولی باید سه مقوله مد نظر قرار بگیرد. اولا، نهادهای بین‌المللی یا شورای امنیت یا هم‌پیمانی‌های بین‌المللی یا مواضع جهانی همگی لحاظ شوند و بر عملیات اشراف داشته باشند. ثانیا، دخالت نظامی باید برای توقف جنگ و پایان دادن به کشتار مردم و شهروندان باشد. ثالثا، دخالت نظامی مورد قبول مردم آن کشور یا اکثریت مردم آن باشد.» گفتم: «رابعا را فراموش کردی، دخالت نظامی مطابق با مصالح ملی ترکیه باشد.» گفت: «قطعا، من با تو موافقم. در لیبی یک موضع روشن و معروفی از ما سر دخالت نظامی مطرح شد. و ما اکنون سر قطعنامه 1973 منسجم هستیم. آن را پذیرفته‌ایم. و به عنوان اعضای پیمان آتلانتیک شمالی برای اجرای آن همکاری می‌کنیم. اما دخالت ما در حال حاضر در آن جا نظامی نیست، انسانی است.»
منبع: النهار
نظر شما :