عربستان از بحرین ترسید، گرفتار یمن شد
اگر عربستان تسلیم خواسته انقلابیون در یمن شود بدان معنا است که اصلاحات در این کشور را پذیرفته و وقتی که اصلاحات را در همسایه جنوبی‌اش بپذیرد یعنی این که باید اصلاحات در خاک خود را نیز بپذیرد.
در حال حاضر ریاض تلاش می‌کند که به معادلات جدید تن دهد و با انتقال مسالمت‌آمیز قدرت موافقت کند. البته با شرایطی که خود برای آن تعیین کرده است؛ عبدالله صالح نه تنها نباید تحت پیگرد قرار بگیرد بلکه با او به عنوان یک رئیس جمهوری سابق که نه از قدرت عزل بلکه قدرت را تسلیم کرده برخورد شود، حقوق او کاملا رعایت شود و حرف از محاکمه هم به هیچ وجه به میان نیاید.
عبدالله صالح در حال حاضر در بیمارستان نظامی ریاض تحت تدابیر شدید امنیتی بستری است. پس از حمله مسلحانه مخالفان به کاخ ریاست جمهوری‌اش در صنعا به شدت زخمی شده و اکنون تحت مداوا قرار دارد. هر روز هم اخبار ضد و نقیضی از وضعیت جسمانی او مخابره می‌شود. یک روز تا دم مرگ می‌رود و روز دیگر حال او را بهبود یافته اعلام می‌کنند. ولی دقیقا کسی نمی‌داند وضعیت صالح چگونه است، تا به حال دو عمل جراحی را از سر گذارنده و منتظر سومین عمل جراحی است تا صورت سوخته شده‌اش را ترمیم کند.
البته می‌توان فهمید چرا عربستان از کنار رفتن عبدالله صالح نگران است. احتمال تجزیه، جنگ داخلی، رشد القاعده و استفاده از یمن به عنوان یک پناهگاه و پایگاه برای حمله به عربستان، قدرت گرفتن شیعیان و بسیاری عوامل دیگر همگی باعث می‌شود تا بتوانیم دلایل نگرانی عربستان را درک کنیم. ولی ظاهرا این همه چیز نیست. با سقوط حکومت‌های دیکتاتوری عرب و فرو افتادن پرده از اسرار حکومت‌های آنها اکنون مشخص شده که این نظام‌ها برای حفظ اریکه قدرت چه ارتباط‌های عمیقی با یکدیگر ایجاد کرده‌اند و چه رشته‌ها به هم تنیده‌اند، از جمله یمن که نزدیک به 33 سال است رابطه ویژه‌ای با عربستان سعودی بر قرار کرده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی میدل‌ایست آن‌لاین، رهبران عشایر، سیاسیون و فرماندهان نظامی عربستان مدت‌ها است که با صالح و افراد وابسته به او ارتباطات عمیقی ایجاد کرده‌اند و اکنون با پذیرش معادله کناره‌گیری صالح از قدرت نمی‌دانند که چگونه می‌توانند جایگزین مناسبی برای او بیابند.
احمد الزرقا، تحلیلگر مسائل سیاسی در این باره می‌گوید: «عربستان از هر گونه درگیری برای رویارویی با نظام‌های دموکراتیک یا کشورهایی که قرار است به سمت دموکراتیزاسیون متمایل شوند به شدت اجتناب می‌کند و این دقیقا مشکلی است که برای آن در یمن پیش آمده است.»
از آغاز بحران یمن تا کنون شورای همکاری خلیج فارس با ابتکار عمل قطر سه مرتبه تلاش کرده تا با دادن تضمین‌هایی به علی عبدالله صالح، از جمله عدم محاکمه او و بستگانش به دلیل سوء برخورد با مردم و تظاهرکنندگان در مقابل کناره‌گیری‌اش از قدرت، بحران یمن را به نوعی حل و فصل کند ولی هر بار عبدالله صالح تا کار به پای امضای او می‌رسید از این کار سر باز می‌زد و بحران دوباره ادامه می‌یافت. گفته می‌شد در این میان فشارهای عربستان برای جلوگیری از کناره‌گیری عبدالله صالح از قدرت نیز بسیار بوده است.
خانم شیلا کراپیکو، کارشناس امور یمن و استاد علوم سیاسی در دانشگاه امریکایی‌ها در قاهره در این باره می‌گوید: «نمی‌دانیم اگر عبدالله صالح به یمن باز گردد چه خواهد شد. در عین حال کسی هم نمی‌تواند تضمین دهد که اگر او از قدرت کنار رفت اوضاع بهتر خواهد شد. ولی آنچه روشن است بی‌اعتمادی به صالح در اوج است.»
صادق الاحمر، یکی از چهره‌های بارز قبیله حاشد، جدی‌ترین قبیله مخالف صالح درباره توقف درگیری‌ها علیه طرفداران او می‌گوید: «اگر احترام به ملک عبدالله پادشاه عربستان نبود، به هیچ وجه تن به آتش‌بس نمی‌دادیم.»
عمر عبدالقادر، فعال سیاسی و از تظاهرکنندگان یمنی می‌گوید: «همچنان معتقدیم که کشورهای عربی خلیج ]فارس[ خواهان موفقیت انقلاب جوانان در یمن نیستند چرا که آنها از این که این انقلاب به دیگر کشورهای منطقه از جمله کشورهای خودشان کشیده شود، می‌ترسند. همان طور که اجازه ندادند مردم بحرین به خواسته‌شان برسند در این جا نیز تلاش می‌کنند تا انقلاب ما نیز به موفقیت نرسد.»
از زمانی که عبدالله صالح از یمن خارج شده، تلاش‌ها برای انتقال قدرت به معاون او، عبد ربه منصور هادی، آغاز شده است. ایالات متحده تلاش کرده تا ابتکار عمل را به دست گیرد و وارد میدان شود. اما عده‌ای می‌گویند با آغاز عملیات هوایی امریکا علیه القاعده در یمن در نبود علی عبدالله صالح و پرواز هواپیماهای بدون سرنشین امریکا بر فراز یمن، این فرصت برای عربستان فراهم شده که ابتکار عمل را خود به دست گیرد.
کراپیکو در این باره می‌گوید: «گمان نمی‌کنم ایالات متحده سیاستی در یمن داشته باشد. البته قطعا امریکایی‌ها از عربستان در این پرونده حمایت می‌کنند، عربستانی‌ها خواسته‌های ما را به خوبی عملی می‌کنند و خوب می‌دانند که ما علاقه‌ای به القاعده نداریم.»
حتی اگر قدرت به صورت مسالمت‌آمیز از صالح به هادی منتقل شود این بدان معنا نیست که نظام صالح سرنگون شده است. چرا که فرزند او و دیگر نزدیکانش همگی در یمن هستند و کار فرماندهی هدایت ارتش و نیروهای امنیتی را بر عهده دارند.
جیمز اسپنسر، مشاور امور نظامی و سیاسی در لحظات بحرانی و خطر در این باره می‌گوید: «گمان نمی‌کنیم مردم از این بیشتر بخواهند. همین که صالح در مسند قدرت نباشد برای آنها کافی است.»
نظر شما :