دولت فلسطینی تکنوکرات است

دیپلماسی ایرانی: این روزها مردم فلسطین منتظر تشکیل دولت مستقل فلسطینی هستند. دولتی که قرار است در برگیرنده اعضای هم جنبش حماس و هم جنبش فتح باشد. در این میان بحث بر سر انتخاب نخست‌وزیر نیز آغاز شده است. جریان فتح مایل است سلام فیاض را به عنوان نخست‌وزیر انتخاب کند در حالی که حماس می‌خواهد فردی واقعا مستقل انتخاب شود. اگر چه گفته می‌شود فتح از نامزد کردن سلام فیاض منصرف شده است ولی بحث سر این موضوع همچنان ادامه دارد. حسین رویوران، کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت و گو با دیپلماسی ایرانی معتقد است دولت فلسطینی دولت تکنوکرات است و دولت جریان‌های سیاسی نیست.

روند تشکیل دولت در فلسطین در چه مرحله ای است؟

بحث تشکیل دولت وحدت ملی در فلسطین در چارچوب موافقت نامه القاهره صورت می‌گیرد. بنابراین توافقنامه هر یک از دو طرف می‌تواند کاندید اعلام کند به شرط آن که طرف مقابل گزینه را وتو نکند. بر این اساس هم فتح کاندید دارد و هم حماس.

اما بحثی که از روزهای گذشته آغاز شده و فتح سلام فیاض را معرفی کرده و حماس درباره او موضع گرفته و اعلام کرده است این گزینه را قبول نخواهد کرد. قطعا اگر فتح بر سلام فیاض اصرار کند، توافقنامه آشتی ملی میان فتح و حماس با مخاطره جدی مواجه خواهد شد.

در روزهای گذشته به جز سلام فیاض، گزینه محمد مصطفی مطرح شده است. به نظر شما او تا چه حد شانس دارد تا دو طرف بر روی او به توافق برسند؟

به جز سلام فیاض که مورد اختلاف دو طرف است، به نظر من دیگر افرادی که مطرح هستند می‌توانند مورد توافق قرار بگیرند و در نهایت بدون وتوی طرف مقابل مامور تشکیل کابینه شوند.

در روز‌های گذشته شاهد تشکیل دولت در لبنان بودیم. بسیاری این دولت را دولت مقاومت نامیده اند. به نظر شما آیا این مسئله می‌تواند تاثیری در روند تشکیل دولت وحدت ملی در فلسطین داشته باشد؟

نه؛ این‌ها مسائلی جدا از هم است. گرچه تشکیل دولت از سوی مقاومت در لبنان می‌تواند اثر مثبتی در موضع حماس داشته باشد اما حماس در حال حاضر به دنبال تشکیل دولت توافقی با فتح است. در لبنان شرایط به گونه ای بود که دو طرف سیاسی درگیر در صحنه با یکدیگر به مرحله جدایی رسیدند و در نهایت حزب الله از جریان المستقبل جدا شد و شرایط فعلی به وجود آمد؛ اکثریت از طرف 14 مارس به سمت جریان 8 مارس جابه جا شد.

اما در فلسطین شرایط به سمت جدایی و تعیین جایگاه و موقعیت هر کدام از طرفین و به عبارتی به مرحله وزن کشی نرسیده است. دو طرف هم چنان مصر هستند که کار‌ها را به صورت توافقی پیش ببرند.

اتحادیه اروپا و امریکا موضع گیری‌هایی درباره تشکیل دولت در فلسطین داشته اند. به نظر شما این موضع گیری‌ها تا چه حد می‌تواند در روند تشکیل دولت تاثیر گذار باشد؟

بحث اصلی کشورهای اروپایی و امریکا این است که هر دولتی که در فلسطین تشکیل شود باید شرط طرف‌های چهارگانه یا شرط‌های کوارتر یعنی شرط‌های سازمان ملل، امریکا، اتحادیه اروپا و روسیه را بپذیرد. شرط‌های کوارتر این است که توافق‌های قبلی به رسمیت شناخته شود، اسرائیل به عنوان یک واقعیت پذیرفته شود و دیگر شرط‌هایی که مطرح شده است. اتحادیه اروپا و امریکا اعلام کرده اند که اگر دولت جدید فلسطینی این شرط‌ها را رعایت کند، ممکن است به رسمیت شناخته شود.

در این میان باید به این نکته توجه کرد که دولت فلسطینی دولت تکنوکرات است و دولت جریان‌های سیاسی نیست و موضع این دولت موضع فتح یا حماس نخواهد بود.

در روزهای گذشته حماس اعلام کرده است که نخست وزیر باید از غزه انتخاب شود. به نظر شما این شرط تا چه حد قابل تحقق است؟ آیا این شرط توافقنامه آشتی ملی را به خطر نمی‌اندازد؟

من نشنیده ام که حماس اعلام کرده باشد الزاما نخست وزیر از غزه باشد. اما شاید از لحاظ سیاسی چندان درست نباشد که نخست وزیر همواره از کرانه باختری باشد. اما در عین حال من تصور نمی‌کنم که این شرط یعنی غزه ای بودن او به مانعی برای تشکیل دولت تبدیل شود. به هر حال یک واقعیت سیاسی وجود دارد و آن این است که کرانه باختری در اختیار ابومازن و فتح است و نوار غزه در اختیار حماس است. قطعا هر فردی از کرانه باختری انتخاب شود تحت تاثیر شرایط و محیط خود است. اما به نظر من این صحبت‌ها بیشتر به منظور فشار‌های متقابل و داد و ستد و وادار کردن طرف مقابل به پذیرش برخی از شرایط است و تصور نمی‌کنم یک شرط جدی باشد.