آغاز دوران اردوغانیسم

روزنامه الشرق الاوسط، چاپ لندن در یادداشتی به قلم عبدالرحمن راشد، سردبیر این روزنامه به انتخابات ترکیه پرداخته و می‌نویسد: نمی‌دانم اگر ترکیه بنا بود تجربه ما را از سر بگذراند همین خطاهای ما را می‌کرد یا خیر ولی قطعا یک نکته وجود دارد و آن این که ترکیه همانند هیچ کدام از کشورهای سنتی خاورمیانه نیست به رغم این که ویژگی‌های مشترک بسیاری با بسیاری از کشورهای منطقه چه از لحاظ اجتماعی و چه از لحاظ تاریخی دارد.

وی در ادامه می‌نویسد: در انتخاباتی کاملا آزاد حزب عدالت و توسعه برای سومین بار انتخاب شد، ولی پیروزی‌اش قاطعانه نبود، کمتر از 50 درصد. در نتیجه مجبور است برای این که تحول سیاسی در کشور همان طور که وعده داده بود، ایجاد کند با احزاب دیگر همکاری کند. 8 سال پیش با 30 درصد آرا پیروز انتخابات شد در آن موقع فقط می‌توانست دولت تشکیل دهد و ثابت کند که حزبی سیاسی است که به قواعد بازی پایبند است نه یک حزب سیاسی اسلامی که همه کیک قدرت را برای خود می‌خواهد. سپس چهار سال بعد مجددا در انتخابات شرکت کرد و توانست 46 درصد آرا را کسب کند، یعنی این که امتحانش را خوب پس داد و توانست اعتماد لازم عمومی را به دست آورد. و اکنون با کمتر از 50 درصد مجددا پیروز شده که این بدان معنا است یک حزب کاملا مردمی شده است.

عبدالرحمن راشد سپس می‌نویسد: من گمان می‌کنم ما در برابر چهار سال غیر عادی از دولت اردوغان قرار داریم که می‌تواند مهم‌ترین سال‌ها برای ترکیه در برابر منطقه در طول 60 سال گذشته تا کنون باشد، ترکیه‌ای که آتاتورک بر اساس اندیشه‌یک کشور مدرن تاسیس کرد که کاملا با نمونه‌های عربی و مختلف حاکم در جهان اسلام مثل ایران تفاوت دارد در عین حال اروپایی هم نیست. وقتی که می‌گویم نمی‌دانم واقعا ترکیه جدیدی ایجاد شده که راه تازه‌ای را تجربه می‌کند یا این که ما اخیرا این کشور را کشف کرده‌ایم برای این است که ما یک چیز می‌شنویم ولی چیز دیگری می‌بینیم. رهبر آن طیب اردوغان گفت: «ترکیه نمونه‌ای خواهد بود که در جاهای دیگر نیز تکرار خواهد شد.» شاید لازم باشد ما حرف او را باور کنیم و بفهمیم معنای حرف او چیست. قطعا کشورهای منطقه همواره به بالای سرشان نگاه کرده‌اند تا کسی را بیابند تا از او تقلید کنند. منطقه تا کنون الگوهای مختلفی را آزموده است، در دهه پنجاه الگوی ناصری مطرح شد که از کودتاهای نظامی به قدرت می‌رسید و اندیشه ملی‌گرایانه را ترویج می‌کرد ولی دیدیم که چگونه سقوط کرد، نمونه بعثی ملی‌گرایانه را دیدیم که هیچ گاه موفق نبود، پس از آن اندیشه ایرانی مطرح شد که فکر انقلابی را با احیای حرکت دینی اصول‌گرایانه تلفیق می‌کرد. اکنون نیز در برابر نمونه ترکیه قرار گرفته‌ایم که آن نیز سخن از تغییر می‌زند. شاهدیم که چه به سرعت اردوغان نزد مردم عامه عرب محبوب شده است. او توانست رضایت میلیون‌ها عرب شکسته شده را هنگامی که با شیمون پرز آن گونه برخورد کرد، به دست آورد. یا هنگامی که کشتی مرمره برای شکستن محاصره غزه با حمله نظامیان اسرائیلی مواجه شد، در آن حادثه حمله استغاثه‌آمیز اسرائیلی شکست خورد در حالی که تبلیغات ترکی پیروز شد.

سردبیر روزنامه الشرق الاوسط در پایان می‌نویسد: و اکنون اردوغان مهمترین حرکت سیاسی تاریخ ترکیه را پیش رو دارد، ایستادن در کنار مردم عربی انقلابی در برابر حاکمان مستبدشان که او را این روزها تبدیل به یک مرد شجاع مردمی عربی کرده است. می‌توانیم بگوییم ما با یک نمونه ترکی متفاوت مواجهیم، نمونه اسلامی معتدل، دموکرات و همچنین معقول، سیاست خارجی متوازن با حکومت سوریه در برابر محاصره‌های اسرائیل، کشوری که علنا با اسرائیل رابطه دارد بدون این که از این رابطه از حق مردم فلسطین هزینه کند، حکومت اسلامی لیبرال زیر سقف سکولاریزم، کشوری با ابعاد جغرافیایی متوسط و اقتصاد غربی. این تمامی ویژگی‌های ترکیه جدید است. با این حال احساس می‌کنم در برابر ترکیه جدیدی در منطقه هستیم که هنوز نمی‌دانم این نمونه ترکی چگونه می‌خواهد در منطقه کار کند.