تماس میان امریکا و ملاعمر حاوی چه پیامی است؟
البته چنین اخباری تاکنون رسمیت نیافته و تنها خبرهای مربوط به شرط و شرط گذاری دو طرف برای آغاز گفتگوها یا موافقت ترکیه برای میزبانی از نشست های صلح بوده که بطور قطعی و رسمی اعلام شده و موافق و مخالفانی پیدا کرده است. هدف موافقان گفتگو با شورشیان طالبان مشخص است و آنها می خواهند به هر شکل ممکن و با استفاده از همه ابزارها و راهکارهای موجود، به جنگ و خشونت و ناامنی در افغانستان خاتمه دهند. اما مخالفان این طریق را طریق سازش می نامند و معتقدند هر قدم در این راه نوعی پاپس کشیدن و مجال دادن به طالبان برای دستیابی به شروط بیشتر است.
حالا در روزی که خبر رسیده است حامد کرزی و دولت افغانستان موافق حضور طولانی مدت نیروهای امریکایی و تاسیس پایگاه های دائمی در خاک کشورشان هستند، خبر برقراری تماس میان ایالات متحده و ملا محمد عمر نیز می تواند برای طالبان جنبه ای هراس انگیز داشته باشد و ضربه ای روانی بر پیکره اعضای آن به شمار آید.
روزنامه امریکایی اکسپرس تریبیون در شماره اخیرش نوشته است ایالات متحده، تماس هایی را با ملاعمر برقرار کرده است تا به این وسیله معضلات امنیتی و خشونت طلبی در افغانستان از راه مذاکره و مفاهمه مرتفع شود. به نوشته این روزنامه، زمینه و شرایط تماس امریکایی ها با ملا عمر را یک سخنگوی پیشین طالبان فراهم کرده است. اگر خبر صحت داشته باشد می توان گفت مرگ اسامه بن لادن کم کم دارد تاثیر روانی و کارایی عملیاتی خود را نشان می دهد.
عبدالحقیق که زمانی با دکتر محمد حنیف سخنگوی طالبان کار می کرد گفته است او زمینه برقراری تماس بین واشنگتن و رهبر طالبان را ایجاد است. دکتر حنیف که پس از دستگیری ملا عبدالطیف سخنگوی سابق طالبان جانشین وی شده بود، حدود چهار سال پیش در افغانستان دستگیر شد.
به نوشته اکسپرس تریبیون، امریکا به طالبان پیشنهاد داده که قدرت در جنوب افغانستان در دست آنها باشد ولی در شمال قدرت در اختیار افراد و گروه هایی باشد که امریکا بر آنها نفوذ دارد. گفته می شود طالبان این پیشنهاد را رد کرده اند.
ژنرال حمید گل رییس سابق ISI یا اداره استخبارات پاکستان گفته است: چنین پیشنهادی برای طالبان افغان غیرقابل قبول است چون این اقدام، افغانستان را با تهدید تجزیه مواجه می کند.
اکسپرس تریبیون از قول یک دیپلمات پاکستانی که نخواسته نامش فاش شود، نوشته است که طالبان خود معترف است که شکست دادن نیروهای خارجی در افغانستان کار ساده ای نیست و امریکا هم این را می داند که در چند ماه آینده توان شکست دادن طالبان را ندارد.
از سوی دیگر برهان الدین ربانی رییس شورای عالی صلح افغانستان در این ماه به نمایندگان مجلس گفت: تماس هایی را با طالبان برقرار کرده ایم ولی طالبان تا امروز به شورای عالی صلح اعتماد نکرده است. به گفته ربانی، این شورا با اعضای شبکه حقانی و حزب اسلامی حکمتیار هم تماس برقرار کرده اند.
در گزارشی که رادیو آزادی در این باره تهیه کرده، آمده است که رستم شاه مهمند سفیر سابق پاکستان در افغانستان شک و تردید خود را در مورد تلاش های کابل جهت مصالحه با طالبان ابراز داشته و گفته است: آنها که امتیازاتی را در حکومت افغانستان دارند مخالف موفقیت تلاش های صلح در افغانستان اند.
به گفته رستم شاه مهمند، کسانی که خواهان حفظ چنین امتیازاتی هستند با خروج نیروهای امریکایی از افغانستان هم مخالفت می کنند چون به نظر آنها، حضور نیروهای خارجی در افغانستان می تواند محافظ امتیازاتشان باشد.
اما شروط و پیشنهادهای اصلی طالبان که دستیابی به صلح را دشوار و بعید می سازد، این است که نیروهای خارجی از افغانستان خارج شوند و نام آنها از فهرست سیاه شورای امنیت ملل متحد حذف شود. در همین باره پس از مرگ اسامه بن لادن خبرهایی منتشر است که از احتمال حذف نام اعضای آنها از لیست سیاه حکایت دارد. همچنین قرار است فرایند خروج نیروهای امریکایی از افغانستان در ماه آینده میلادی آغاز شود.
با این اوصاف هم شرایط و مقدمات برای جلب نظر طالبان و تماس با ملامحمد عمر مساعد شده و هم توافق های احتمالی افغانستان با امریکا برای ماندن طولانی مدت در این کشور، احتمال وقوع صلح و گفتگوهای سازنده را میان طرف های درگیر کاهش می دهد. این ورطه پرتناقض تا ماه آینده که موعد آغاز خروج نیروهایی امریکایی است باید به سر و سامان برسد.
نظر شما :