نیاز امروز فلسطین،وحدت گرایی نه فرد پرستی

اعلام کاندیداتوری سلام فیاض از سوی فتح، چه تاثیری بر توافق آشتی ملی گروه های فلسطینی خواهد داشت؟

به نظر من در این جریان چندان مهم نیست که چه کسی کاندیدا شود. ممکن است از سوی حماس هم کسی کاندیدا شود. آن چه مهم است این است که دو گروه بتوانند روی یکی از این کاندیداها به توافق برسند و این مسئله به نوعی با توافق دو طرف پیش رود.

طبعا عملکرد سلام فیاض چندان برای مردم غزه قابل توجه و قبول نبوده است و حتی می توان گفت که او اقدام مثبتی در مورد مسئله غزه نداشت. بنابراین باید نوعی هماهنگی در مورد موضوعاتی که دولت می خواهد به آن بپردازد و ترکیب این دولت که شامل نخست وزیر و وزرای کابینه می شود ایجاد شود. باید در مورد وزرای کابینه هم توافق صورت گیرد تا معلوم شود چه پست هایی به حماس خواهد رسید و چه پست هایی به فتح.

به نظر شما سلام فیاض می تواند انتظارات حماس را هم برآورده کند و مورد قبول آن ها هم قرار گیرد؟

فیاض به عنوان شخصی بوروکرات مطرح بود و فردی سیاسی به معنای داشتن تمایلات به سمت فتح یا حماس شناخته نمی شد. اما عملکرد عمومی او با توجه به هماهنگی هایی که با رژیم صهیونیستی و روند سازش به عمل می آورد، ‌طبعا عملکرد مثبتی از سوی حماس تلقی نمی شد. چرا که اغلب خدمات برای نیروهای دولت خودگردان و عمدتا نیروهای امنیتی مصروف می شد.

برخی با مطرح شدن نام سلام فیاض از شکننده بودن وحدت فتح و حماس و احتمال بروز مشکل میان این دو گروه در روند تشکیل دولت سخن می گویند. به نظر شما وحدت فتح و حماس تا چه حد بنیادین و اصولی است و در چه صورت می تواند حفظ شود؟

همواره این نوع موضوعات می تواند در توافقات میان گروه ها اخلال به وجود آورد. اما چنان چه مسائل و استدلالات محکمی از سوی حماس ارائه نشود، طبعا اعتراض و مخالفت آن ها با سلام فیاض چندان قابل توجه نخواهد بود.

مهم این است که تصورات هر دو طرف از دولت آینده پیشاپیش مشخص شود، وزرا مشخص شوند، دستور کار این دولت معلوم شود. با روشن شدن این مسائل می توان از تنش زا بودن این مسائل فاصله گرفت و به حل مشکلات فیمابین کمک کرد.

گزینه حماس چه کسی است و او چه شانسی دارد که توافق بر سر او صورت بگیرد؟

آقای اسماعیل هنیه در میان حماس گزینه مطرحی است. البته افراد دیگری هم در میان اعضای حماس وجود دارند که حماس باید از میان آن ها انتخاب کند و مناسب ترین فرد را که ظرفیت توافق هم داشته باشد معرفی کنند.

با توجه به این که فیاض در روند سازش نقش داشته است، ممکن است تاثیری در به رسمیت شناخته شدن دولت مستقل فلسطینی داشته باشد؟

شاید این یکی از وعده هایی باشد که همواره از سوی غرب مطرح می شود اما به نظر نمی رسد که بتوان به این وعده ها اعتماد و اطمینان داشت. به نظر می رسد مهم ترین عنصر توافق داخلی میان دو گروه فلسطینی است. به هر اندازه که این توافق و هماهنگی محکم تر باشد، باقی کشورها اعم از امریکا یا شورای امنیت یا سازمان های دیگر بهتر به سخنان آن ها گوش خواهند کرد. در صورتی که انسجام و هماهنگی میان خود فلسطینیان وجود داشته باشد،‌ قطعا قدرت آن ها در تاثیرگذاری در مسائل مختلف بیشتر خواهد بود.

شما به لزوم داشتن دستور کار واحد برای دولت آینده از سوی دو گروه فلسطینی اشاره کردید. آیا در مورد مسئله اسرائیل و به رسمیت شناخته شدن دولت مستقل فلسطینی در مرزهای 1967 نگاه و رویکرد مشترکی وجود دارد؟

چند موضوع اصلی می تواند در این دستور کار مطرح باشد. اول همکاری در سطح ملی و بازسازی مناطق مختلف؛ دوم ایجاد وحدت در موضع گیری ها نسبت به مسائل گوناگون داخلی و خارجی؛ سوم تعیین حداقل ها و حداکثر ها یعنی سقف و کف موضع گیری ها نسبت به رژیم صهیونیستی، امریکا و تحرکات همسایگان و چهارم حمایت از حقوق اساسی مردم فلسطینی که شامل بازگشت آوارگان، قدس شریف، دولت وحدت ملی و بحث مرزها است.

از این چند عنصر نباید پایین تر بیایند و عدول کنند. به نظر می رسد باقی مسائل تاکتیک هایی خواهد بود که دولت ها می توانند درباره آن ها نظرات مختلفی داشته باشند و به آن ها عمل کنند.