بدهکاری 2 میلیارد دلاری هند به ایران

کاخ سفید و متحدانش به بهانه فعالیت‌های هسته‌ای ایران تحریم‌هایی را علیه جمهوری اسلامی اعمال می‌کنند که تعاملات بانکی و بخش نفت و گاز ایران را نیز شامل می‌شود. به این ترتیب خرید منابع عظیمی از نفت ایران توسط هند، حساسیت مقامات آمریکایی را برانگیخته کرد و آنها دهلی نو و به خصوص بانک‌های این کشور را برای قطع همکاری با تهران، تحت فشار قرار دادند.

پس از این بانک هندی، بانک ایرانی – آلمانی در هامبورگ برای نقل و انتقال‌های مالی ایران و هند مورد توجه قرار گرفت اما آنگلا مرکل، صدر اعظم آلمان این بانک را نیز برای قطع همکاری ترغیب کرد. هرچند این بانک همچنان می‌کوشد روابط خود را با ایران حفظ کند اما با توجه به بالا گرفتن فشار‌ها در حال حاضر عملا نقل و انتقالی از این بانک صورت نمی‌گیرد و مقوله خرید نفت از ایران برای هندی‌ها به موضوعی دردسرساز تبدیل شده است.

ماه گذشته مقامات وزارت خزانه‌داری آمریکا که برای هشدار به بانک‌ها و مقامات اقتصادی ترکیه در مورد همکاری با ایران به ترکیه سفر کرده بودند، در گفت و گو با خبرنگاران پیش بینی کردند که هند گزینه‌های زیادی برای انتقال وجه به ایران در اختیار نخواهد داشت. آنها تاکید کردند که با وجود تلاش دهلی نو به نظر نمی‌رسد به راه مناسبی برای خرید نفت از ایران وجود داشته باشد. 

خبرگزاری رویترز با اشاره به نشست اخیر مقامات هند و ایران بر سر یافتن راهکاری برای تعاملات نفتی به نقل از سید محسن قمصری، مدیر امور بین‌الملل شرکت ملی نفت ایران گزارش داد: مقامات بانک مرکزی دو کشور اکنون در خصوص اینکه کدام بانک می‌تواند مسئولیت انتقال وجه به ایران را بر عهده گیرد، مذاکره می‌کنند. گزارش‌ها حاکی از آن است که در ماه گذشته با توجه به اینکه بانکی برای انتقال وجه به ایران وجود نداشته است، هند خرید نفت از ایران را بر مبنای اعتبارش انجام داده و در حال حاضر 2 میلیارد دلار به جمهوری اسلامی بدهکار است.

ایران بزرگترین تامین‌کننده نفت هند پس از عربستان سعودی محسوب می‌شود و روزانه 400 هزار بشکه نفت به هند صادر می کند که ارزش آن در هر سال بالغ بر 12 میلیارد دلار است.  به گفته قمصری ایران به هند گزینه های متعددی را پیشنهاد داده است که از جمله آنها می‌توان به استفاده از روپیه، دلار، یورو و ین و همچنین پرداخت محموله به محموله اشاره کرد.

به گزارش رویترز هر چند ایران صادرات نفت به هند را به دنبال تحریم‌های بانکی متوقف نکرده است اما از آنجایی که اقتصاد جمهوری اسلامی به شدت به درآمد نفتی وابسته است به دریافت وجوه نفتی نیاز دارد. این در حالی است که مهدی نبی زاده نماینده ایران در دهلی نو نیز تاکید کرد در مدتی کوتاه گزینه‌های متعددی مطرح شده است اما باید برای هر یک از آنها مکانیسمی تعریف شود.

از سویی دیگر قمصری نیز تاکید کرد اکنون تصمیم‌گیری با هند است چرا که در  منابع فورکس ارز‌های مختلفی وجود دارد و ما پیشنهاد استفاده از هر یک از آنها را به هند ارایه داده ‌ایم. این در حالی است که هند تحت فشار آمریکا قرار دارد و ادامه همکاری با ایران برخی منافع دهلی نو را که توسط ایالات متحده تامین می‌شود در معرض تهدید قرار می‌دهد. از سویی دیگر هند سومین مصرف کننده بزرگ انرژی در آسیا است که با تورم دست و پنجه نرم می‌کند و با توجه به بحران لیبی و افزایش قیمت‌ها، یافتن جایگزینی برای ایران برای دهلی نو هزینه بر و دشوار خواهد بود.

گزارش‌ها حاکی از آن است که مقامات هند اعلام کرده‌اند مذاکرات با طرف ایرانی در خصوص یافتن راهی برای پرداخت وجوه نفتی ادامه دارد. این در حالی است که تحلیلگران مذاکرات اخیر را بی نتیجه توصیف کرده و بر این باورند با توجه به زمان محدود و تخت فشار قرار داشتن هند، دستابی به گزینه‌ای مناسب دشوار است. این در حالی است که دیگر مشتریان نفت ایران مانند ژاپن و کره با توجه به روابط تجاری دو جانبه خود از این راه برای پرداخت هزینه خرید نفت از ایران با وجه رایج خود استفاده می‌کنند. اما به گفته کارشناسان روابط تجاری ایران و هند در سطحی قرار ندارد که بتوان از این مکانیسم در تعاملات نفتی استفاده کرد.