لبنان، محور نشست اتحاديه عرب

وزيران امور خارجه عرب در نشست روز گذشته خود در قاهره پايتخت مصر با صدور بيانيه‌اى تاکيد کردند، ژنرال " ميشل سليمان " بايد فورا به سمت رياست ‌جمهورى لبنان انتخاب شود.

 

در اين بيانيه که توسط " عمرو موسى " دبير کل اتحاديه عرب قرائت شد، آمده است که وزيران امور خارجه عرب توافق کردند يک طرح کارى منسجم را براى حل بحران لبنان هر چه سريعتر به اجرا در آورند.

 

در ادامه اين بيانيه همچنين آمده است که وزيران امور خارجه حاضر در نشست اتحاديه عرب از توافق گروه‌هاى مختلف لبنانى براى انتخاب ميشل سليمان براى سمت رياست‌ جمهورى استقبال کرده و از تمام احزاب لبنانى خواسته شده براى اصلاح قانون اساسى و انتخاب وى از راه‌هاى قانونى فورا وارد عمل شوند.

 

در اين بيانيه همچنين از دادن فرصت به هرکدام از گروه‌هاى سياسى لبنانى براى اسقاط دولت آينده جلو گیری شده و تصريح شده که امکان تغيير دولت يا اسقاط آن تنها از طريق رئيس‌جمهورى که جزو اختياراتش محسوب مى‌شود، امکان پذير خواهد بود.

 

همچنين از دبير کل اتحاديه عرب خواسته شده تا ارتباطات فورى را با تمام گروه‌هاى لبنانى، عربى، منطقه‌اى و بين‌المللى براى عملى کردن طرح انتخاب رئيس‌جمهورى و دولت آينده لبنان آغاز کند.

 

همچنين مقرر شد در 27 ژانويه جلسه برگزار شود تا دبير کل اتحاديه عرب نتايج تلاش‌هايش را به اطلاع نمايندگان کشورهاى عضو اتحاديه عرب بگذارد.

 

عمرو موسى تصريح کرد، دولت سوريه از اين دعوت حمايت کرده است.

 

عمرو موسى دبير کل اتحاديه‌ عرب در پايان اين نشست مشورتى گفت:" اين جلسه که قرار بود يک جلسه مشورتى باشد به يک جلسه رسمى تبديل شد و شرکت کنندگان در آن در خصوص يک طرح عربى کامل براى حل بحران لبنان به توافق رسيدند."

 

وى با اشاره به اجماع کشورهاى عربى از جمله سوريه و لبنان با اين طرح گفت:" در نشست مذکور اوضاع لبنان با جوانب مختلف آن مورد بررسى قرار گرفت و شرکت کنندگان در اين نشست تمايلشان را به حفظ ثبات و امنيت لبنان و کمک به خروج اين کشور از بحران حاکم اعلام کردند."

 

وى تاکيد کرد:" اين نشست بر محور لبنان متمرکز بود، اما در حاشيه به مسائل ديگر کشورهاى عربى نيز پرداخته شد."

 

موسى خاطرنشان کرد:" طرح مذکور شامل سه بند مهم براى خروج لبنان از بحران حاکم است که عبارتند از تشويق احزاب سياسى لبنان براى توافق بر سر نامزدى ميشل سليمان فرمانده‌ ارتش لبنان براى پست رياست جمهورى اين کشور و انتخاب وى در نزديک‌ترين زمان ممکن بر اساس اصول قانون اساسى،‌ توافق بر سر تشکيل دولت متحد ملى و انجام مذاکرات جهت تشکيل آن بر اساس اصول قانون اساسى، وضع قانون جديد انتخابات در لبنان پس از انتخاب رييس‌جمهور و تشکيل دولت متحد ملى براى جلوگيرى از وقوع بحران‌هاى سياسى در آينده."

 

وليد معلم، وزير امور خارجه‌ سوريه، که وى نيز به عنوان نماينده سوريه در اين نشست حضور داشت، حمايت کشورش را از توافق لبنانى‌ها در خصوص طرح کامل کشورهاى عربى براى پايان دادن به بحران لبنان و همچنين حمايت از اجماع کشورهاى عربى در خصوص اين طرح اعلام کرد.

 

وى ضمن تاکيد بر اهميت توافق لبنانى‌ها، ابراز اميدوارى کرد که اقدامات اتحاديه‌ عرب با موفقيت انجام ‌شود.

 

همچنين قرار است امروز يک‌ شنبه يک جلسه ويژه با حضور نمايندگان مصر و عربستان سعودى براى راه يافتن حلى براى حل بحران رياست جمهورى لبنان نيز برگزار شود.

 

" احمد ابوالغيط " وزير امور خارجه مصر که وى نيز از جمله حاضران در اين جلسه بود، پس از ديدار با " طارق مترى " وزير امور خارجه لبنان در اين باره گفت:" انتخاب رئيس‌جمهورى از اولويت‌هاى اتحاديه عرب است که براى رسيدن به توافق‌هاى لازم در اين باره بايد جلسات مکررى برگزار شود."

 

سخنگوى وزارت امور خارجه مصر نيز تاکيد کرد، موضوع رياست جمهورى لبنان از اولويت‌هاى ديپلماسى مصر است و بايد براى رسيدن به اين هدف درباره تمام قضايا با گروه‌هاى سياسى لبنانى وارد مذاکره و گفت و گو شد.

 

وزارت امور خارجه مصر همچنين با صدور بيانيه‌اى تاکيد کرد از مواضع دولت فعلى لبنان و فراکسيون اکثريت 14 مارس مبنى بر انتخاب بدون قيد و شرط رئيس‌جمهورى لبنان حمايت مى‌کند.

 

در همين حال " فوزى صلوخ" وزير امور خارجه مستعفى لبنان از حضور نماينده لبنان در نشست وزيران امور خارجه اتحاديه عرب انتقاد کرد و گفت:" گروهى که از سوى حکومت لبنان در اين نشست حاضر شده تنها نماينده اکثريت لبنان است و مخالفان را در بر نمى‌گيرد."

 

گروه مخالفان 8 مارس همچنين با ارسال نامه‌اى به مجلس اتحاديه عرب ديدگاه‌هاى خود را در برابر اوضاع جارى در لبنان به اطلاع اعضاى اين اتحاديه رساند.

 

در همين حال جلسه پارلمانى براى انتخاب رئيس جمهورى نيز آخرين بار در 28 دسامبر براى بار يازدهم به تعويق افتاد و فعلا قرار است در دوازدهم ژانويه برگزار شود.

 

چند نکته 

پس از برگزارى نشست اتحاديه عرب که ناخواسته بيشتر وقت خود را صرف بررسى بحران رياست جمهورى لبنان کرد، نکاتى قابل برداشت است که مى‌توان آن را قابل تامل دانست.

 

نخست، تمام کشورهاى عربى حاضر با تائيد بيانيه پايانى از موضع گروه 14 مارس که بر انتخاب ميشل سليمان به عنوان رئيس‌جمهورى و تصويب آن پس از تصويب مجلس از مجراى دولت سنيوره تاکيد دارد، حمايت کردند.

 

آنها همچنين در اين بيانيه بر خواسته گروه‌ اکثريت 14 مارس مبنى بر اين که دولت وحدت ملى بايد بدون هيچ پيش‌شرطى تعيين شده و فورا آغاز به کار کند نيز پشتيبانى کردند.

 

پيش از اين " سيد حسن نصرالله" دبير کل جنبش حزب‌الله لبنان تاکيد کرده بود، بحران رياست جمهورى لبنان تنها زمانى قابل حل خواهد بود که گروه‌هاى سياسى به اعطاى يک سوم به علاوه يک کابينه به نمايندگان 8 مارس يعنى مخالفان دولت موافقت کرده و حق وتوى آنها را نيز به رسميت بشناسد.

 

اما به نظر مى‌رسد نمايندگان اتحاديه عرب نه تنها خواسته‌هاى حزب‌الله را نپذيرفتند بلکه بر انتخاب دولت وحدت ملى بدون هيچ پيش شرطي که طبيعتا منظور شرط‌ هاى حزب‌الله و متحدانش است تاکيد کرده و علنا از در حمايت از گروه‌ 14 مارس در برابر 8 مارس بر آمدند.

 

شايد بتوان نتيجه گرفت که اتحاديه عرب از گروه 14 مارس در برابر 8 مارس که حزب‌الله و جنبش امل مهمترين ارکان هستند حمايت کرده است.

 

ديگر اين که با تاکيد اتحاديه عرب بر انتخاب ميشل سليمان به عنوان گزينه نهايى براى رسيدن به سمت رياست جمهورى لبنان که البته حزب‌الله نيز پيش از اين حمايت خود را از وى اعلام کرده بود رسما خواسته ميشل عون مورد بى ‌توجهى قرار گرفت و اين تقاضاى وى که خواستار تعهد ميشل سليمان به واگذارى قدرت به وى تا انتخابات مجلس تا سال 2009 بود نيز رد شد.

 

در اين ميان به نظر مى‌آيد وزير امور خارجه سوريه نيز که به خوبى بر روند بازى سياست در لبنان نظارت دارد و با زيرکى خاصى تحولات آن را هدايت مى‌کند‌ تنها به صرف تعقيب وقايع نشست اتحاديه عرب در اين نشست حاضر شده و نمى‌توان گفت وى تمام خواسته ‌هاى اتحاديه عرب را در اين نشست تاييد کرده است.

 

اظهارات " فيصل مقداد" معاون کارکشته وزير امور خارجه سوريه را که شب گذشته اعلام کرد ما مشکلى با انتخابات رياست‌جمهورى لبنان نداريم و اين گروه‌هاى مخالف هستند که خواسته‌هايى دارند که بايد مورد توجه قرار گيرد دليلى بر اين ادعا است.

 

مقداد همچنين گفت:" خواسته‌هاى حزب‌الله ارتباطى به ما ندارد. زيرا خواسته‌هاى آن مربوط به لبنان است و به سوريه مربوط نيست."

 

به عبارت ديگر سوريه در نشست اتحاديه عرب شرکت مى‌کند، امضاى آن پاى بيانيه نهايى وزيران امور خارجه اتحاديه عرب مى‌آيد، اما وقعى به آن نمى‌دهد زيرا خواسته‌هاى خود را از درون خود لبنان و از نفوذى که در ميان برخى گروه‌هاى لبنانى برخوردار است، بدست مى‌آورد.

 

از سوى ديگر حزب‌الله که تلاش دارد نگذارد فراکسيون اکثريت 14 مارس خلاف منافع آن تصميمى اتخاذ کند با اتخاذ موضعى تازه عليه اين فراکسيون اعلام کرد جناح اکثريت لبنان (ائتلاف 14 مارس) به اجراى سياست هاى آمريکا و اسرائيل در‌ روند ‌انتخابات رياست‌جمهورى لبنان اقدام مى‌کنند و ما اين طرح آمريکا و اسرائيل را به شکست مى‌کشانيم.

  

شيخ " نبيل قاووق" مسئول حزب‌الله در جنوب لبنان در گفت و گو با روزنامه الحيات گفت:" رئيس جمهورى آمريکا در شرايطى به سر مى‌برد که از موفقيت طرح سياسى خود در لبنان نااميد شده ‌است. بنابراين مى‌کوشد يک پيروزى خيالى در عرصه انتخابات رياست‌جمهورى لبنان براى خود دست و پا کند تا بتواند شکست‌هايش را در عراق جبران کند."

 

وى با متهم کردن جناح اکثريت به مانع تراشى در روند انتخابات تصريح کرد:" آمريکا از عوامل خود خواسته ‌است انتخابات رياست جمهورى لبنان را به تعويق بيندازند."

 

وى در ادامه ضمن انتقاد از فراکسيون 14 مارس افزود:" جناح اکثريت از اين واهمه دارد يک دولت وحدت ملى در کشور تشکيل شود که دشمن اسرائيل باشد اما بايد به اين جناح گفت مقاومت خيلى قوى‌تر از آن است که آنان تصور مى کنند."

 

اين مسئول حزب الله در جنوب لبنان با اشاره به فشار سياسى کشورهاى غربى براى بستن پرونده انتخابات رياست جمهورى به نفع جناح اکثريت گفت:" جناح وابسته به دولت سنيوره هر روز ضعيف ‌تر مى‌شود و اين فشارها با شکست مواجه خواهند شد. همان طورى که آمريکا و رژيم صهيونيستى در جريان جنگ 33 روزه با شکست مواجه شدند."