چین سعی در تعدیل گزارش دارد
گروهی که این گزارش را تهیه کرده اند،گروهی هفت نفره از کارشناسان هستند و بر اعمال تحریم‌هایی که شورای امنیت در قالب قطعنامه‌های صادره وضع می‌کند نظارت می‌کند. گزارشی که هم اکنون تهیه شده است، در چارچوب تحریم‌هایی است که شورای امنیت علیه کره شمالی وضع کرده و این‌ها به عنوان هیئت ناظر این گزارش هشتاد و یک صفحه ای را تهیه کرده اند.
چین تلاش‌هایی را برای ممانعت از انتشار این گزارش آغاز کرده است. دلیل چین برای ممانعت از انتشار این گزارش چیست؟
چین هنوز مانع از انتشار گزارش نشده است. این کشور در حال مطالعه گزارش است. کشورهایی که در شورای امنیت حق وتو دارند، قاعدتا وقتی پای منافع خودشان به میان می‌آید، بسیار محکم می‌ایستند و نمی‌گذارند که گزارشی به صورت قطعنامه یا حتی گزارشی از شورای امنیت به طور رسمی‌منتشر شود.
قبل از این هم مورد مشابهی اتفاق افتاده بود اما چین را بعد از مدتی مذاکره قانع کردند که با ایجاد تعدیل‌هایی در گزارش آن را منتشر کنند. تعدیل‌هایی که در گزارش صورت می‌گیرد باعث می‌شود که چین یا روسیه متقاعد شوند مفاد آن گزارش خیلی علیه آن‌ها نیست و منافع آن‌ها را حفظ خواهد کرد و اجازه انتشار رسمی‌می‌دهند.
البته سخنگوی وزارت امور خارجه چین گفته است که این در سطح یک پنل است و حتی هنوز به کمیته مربوط به تحریم‌ها ارائه نشده و در سطح شورای امنیت هم مطرح نشده و روی همین حساب آن را کم اهمیت جلوه داده است. البته باید به این نکته اشاره کرد که در آن گزارش هم نامی‌از چین برده نشده است.
در این گزارش، بندی آمده است که می‌گوید برخی فناوری‌ها از طریق یکی از کشورهای همسایه کره شمالی به کشور دیگری منتقل شده است. برخی دیپلمات‌ها می‌گویند منظور از این کشور همسایه چین است.
منظور این است که فناوری‌های کره شمالی از طریق کشور ثالثی به ایران فرستاده شده است. گفته شده این کشور ثالث به احتمال زیاد چین است.
الان چین به خاطر منافعش در کره شمالی است که در حال رایزنی برای تعدیل گزارش است یا این که نیم نگاهی هم به ایران دارد؟
کره شمالی متحد قدیمی چین است. یعنی چین به خاطر کره شمالی جنگیده، فعالیت کرده و این بحث یکی دو روز و یک سال و دو سال نیست. از زمان جنگ کره که کمونیست‌ها در شمال و نیروهای طرفدار غرب در جنوب این شبه جزیره را بین خود تقسیم کردند، کره شمالی بیش از آن که به بلوک روسیه وابسته باشد به چین وابسته بوده است. هرچند کره شمالی سعی می‌کرد از هر دو این کشورها کمک بگیرد. با فروپاشی اتحاد شوروی، تنها متحد کمونیست قوی برای کره شمالی چین است و چین هم در عین حال برای این که جای پای خود را در شبه جزیره کره حفظ کند و بتواند جریانات را در منطقه شمال شرق آسیا تحت کنترل داشته باشد، دوست دارد که کره شمالی که از متحدینش به حساب می‌آید، حفظ کند.
به همین دلیل است که تا به حال از هیچ کمکی به این کشور دریغ نکرده و اصولا به نظر من اگر کره شمالی توانسته دوام بیاورد و در برابر بسیاری از مسائل مانند مشکلات اقتصادی و حتی قحطی‌هایی که در این کشور اتفاق افتاد، ایستادگی کند و دوام بیاورد، تنها به دلیل کمک‌ها و حمایت‌های چین بوده است.
با توجه به این که انتشار گزارش منوط به موافقت چین است، به نظر شما سخت گیری چین درباره محتوای گزارش تاثیری در جایگاه بین المللی چین ایجاد نمی‌کند و به این وجهه لطمه نخواهد زد؟
نه. چون چین به عنوان یک قدرت تاثیرگذار در شورای امنیت دارای حق وتو است. در این جور موارد طبیعی است که سعی کند از منافع خود حداکثر دفاع را انجام دهد. به همین دلیل به نظر من این مسئله از آن دسته مسائلی است که در حاشیه همکاری‌های بین المللی رخ می‌دهد. به هر حال برای هر کشوری یک سری مسائل در سطح بین المللی مطرح است ولی به عنوان مسائل مهم و اصلی که بتواند در جایگاهش در سطح بین المللی شود، به حساب نمی‌آید.
این گزارش، مانند خیلی از گزارش‌هایی که بعضی کشورها را به بعضی مسائل متهم می‌کنند، حتی اگر واقعیت هم داشته باشد، معمولا توسط کشورهایی که منافع آن‌ها با این گونه مسائل به خطر می‌افتد، انکار می‌شود و پای این انکار هم می‌ایستند و تا آخر هم قبول نمی‌کنند.
خوش بینانه ترین تصوری که می‌توان از این روند کرد این است که این گزارش با یک سری تعدیل‌های مورد نظر چین به نحوی که انگشت اتهام را از این کشور بردارد، منتشر خواهد شد. شاید این جا هم محافظه کاری سنتی سیاست مداران چینی را به این سمت ببرد که برای این که تنشی در روابط بین الملل به وجود نیاورند و روابطشان با کشورهای غربی آسیبی نبیند، با انتشار این سند موافقت کند.
البته من فکر می‌کنم در صورتی که این اتفاق بیفتد، به این دلیل که در گزارش نامی‌از چین برده نشده و کشور ثالث مطرح شده است، کشوری بعدی که می‌تواند مطرح شود روسیه است. به این دلیل که این کشور هم خاک گسترده ای دارد.
در این گزارش آمده است که شرکت هواپیمایی ایران ایر و یا ایر کوریو، این وسائل را حمل کرده اند. با توجه به این که از خطوط هواپیمایی نام برده شده و هواپیما‌ها چه تجاری و چه مسافربری باید از کریدورهای خاصی که توسط سازمان بین المللی هواپیمایی کشوری تعریف شده است عبور کنند، این بحث قوی تر می‌شود. چرا که این کریدور می‌تواند کریدور روسیه و حریم هوایی این کشور باشد. به هر حال این جا کشمکشی رخ خواهد داد که کشور ثالث کدام است؟
اگر چین در ممانعت از انتشار این گزارش سرسختی به خرج دهد، با توجه به این که امریکا گفته است درباره این مسئله راسا تحقیق می‌کند، ممکن است بحرانی در روابط امریکا و چین به وجود آید؟
نمی‌توان نام بحران بر آن گذاشت. امریکا و چین در مسائل متعددی با هم مشکل دارند، این مشکلات همه در حوزه‌های کم حساسیت و به اصطلاح Minor است. همه این مشکلات را که کنار هم بگذاریم،تبدیل به یک مشکل بحرانی نخواهند شد. در مسئله تایوان، در مسئله شبه جزیره کره، مسائل اقتصادی، مسائل سیاسی و مسائل دیگر اتفاق نظر میان امریکا و چین وجود ندارد.
اما هر دوی این کشورها در سطح کلی و عمومی‌تر بیشتر جانب همکاری را با هم گرفته اند. اخیرا هم که ملاقات‌هایی بین مقامات چین و امریکا صورت گرفته لذا سعی می‌کنند که مواضع یکدیگر را تعدیل کنند و بیشتر با یکدیگر همکاری کنند تا این که این را تبدیل به بحرانی کنند که معلوم نیست در نهایت چه نتیجه ای داشته باشد.
به نظر من این موضوع به یک بحران نخواهد انجامید و فقط هوشیاری را بیشتر می‌کند و سعی می‌کنند تحریم‌ها علیه کره شمالی را تا حدی تقویت کنند.
ممکن است این مسئله تاثیری روی ایران و مسائلی که در شورای امنیت مطرح است داشته باشد؟
اگر بگوییم این گزارش سه طرف عمده دارد، یک طرف ایران است، طرف دیگر کره شمالی و کشور ثالثی که نامی‌از آن برده نشده است، احتمال می‌رود که چین باشد.
در نتیجه این مسئله واکنش ایران را هم برانگیخته و سخنگوی وزارت امور خارجه ایران هم آن را رد کرد و گفت چنین مسئله ای صحت ندارد و ما نیازی به چنین قطعاتی که گفته می‌شود نداریم و خود ایران قادر به تولید آن قطعه‌ها است.
ایران به نحوی این مسئله را تکذیب کرده است، چین به یک روایت دیگر تکذیب می‌کند و حتی ممکن است کره شمالی هم همین موضع را بگیرد.
به نظر من این مسئله در همین محدوده باقی می‌ماند. اگر چین با انتشار این گزارش موافقت کند، این گزارش می‌تواند بعد‌ها به عنوان یک سند برای بحث‌های بعدی و فشار‌های بعدی در شورای امنیت مورد استفاده قرار بگیرد. به همین دلیل هم هست که چین اصرار دارد این مسئله را کم اهمیت جلوه دهد و تمام سعی خود را در تبدیل نشدن این گزارش به یک سند انجام می‌دهد.
نظر شما :