چین، واسطه همکاری موشکی ایران و کره شمالی

خبرگزاری رویترز به نقل از نسخه‌ای از گزارش کارشناسی سازمان ملل نوشت: شماری از دیپلمات‌ها به شرط فاش نشدن نام خود تاکید کرده‌اند که این تعاملات از طریق کشور ثالث یعنی چین انجام شده است. این در حالی است که کارشناسان ارائه دهنده این گزارش همان کارشناسانی هستند که در سال 2006 و 2009 تحرکات چین در آزمایش‌های هسته‌ای را زیر نظر داشته و نتیجه اعمال فشار‌ها بر این کشور را به سازمان ملل ارائه دادند.

هشت کارشناس سازمان ملل از مدت‌ها پیش مامور شدند تا در مورد ثمربخشی اعمال تحریم‌ها علیه جمهوری اسلامی نیز گزارشی تهیه کنند. در بخش دیگری از این گزارش که هفته گذشته در اختیار رسانه‌های بین‌المللی قرار گرفت، کارشناسان مدعی شدند، تحریم‌ها در کند کردن روند فعالیت‌های هسته ای و موشکی ایران نقش داشته است اما در عین حال تهران توانسته با استفاده از شرکت‌های نیابتی و دیگر روش‌های مخفی، تحریم‌ها را دور بزند.

به گزارش رویترز، طبق تحریم‌های شورای امنیت صادرات و واردات تکنولوژی و تجهیزات موشکی و هسته‌ای به ایران و کره شمالی ممنوع است اما بر اساس گزارش اخیر کارشناسان سازمان ملل، جمهوری اسلامی ایران و جمهوری و جمهوری خلق کره (کره شمالی) با استفاده از شرکت‌های هواپیمایی ایران ایر و کوریو ایر در جهت تبادل تکنولوژی موشکی اقدام کرده‌اند.

این در حالی است که کره شمالی به منظور جلوگیری از بازرسی هواپیما‌ها و افشای ماهیت محموله‌های موجود در آنها، پرواز‌های حامل تکنولوژی موشکی برای ایران را به طور چارتر انجام داده است و اکنون مساله چگونگی دور زدن بازرسی‌ها و اقدامات نظارتی در زمینه این پرواز‌ها مطرح است.

بر اساس نسخه‌ای از گزارش سازمان ملل که در اختیار رویترز قرار گرفته است، اطلاعات بیشتر در مورد همکاری‌های موشکی ایران و کره شمالی زمانی به دست آمد که کره شمالی در اکتبر 2010 در جریان یک مانور نظامی به نمایش کلاهکی جدید برای موشک "نودونگ" اقدام کرد. گزارش‌ها حاکی از آن است که کلاهک این موشک با کلاهک موشک شهاب 3 ایران شباهت زیادی دارد.

موضوع همکاری‌های موشکی ایران و کره شمالی در حالی مطرح می‌شود که نام چین به عنوان واسطه نیز در این گزارش آمده است و به گفته دیپلمات‌ها مقامات چینی به شدت در تلاشند تا از انتشار رسمی این گزارش جلوگیری کنند. نسخه‌هایی از این گزارش هم اکنون در اختیار 15 عضو شورای امینت قرار گرفته است و این در حالی است که چین عضویت دائم شورای امنیت را نیز در اختیار دارد و رای وتوی آن در نحوه تصمیم‌گیری‌های شورای امنیت تاثیر گذار است.

گفتنی است یکی از کارشناسان عضو این هیات هشت نفره نیز تابعیت چین را دارد و بر اساس شواهد هیچ گاه از این گزارش حمایت نکرده است. دیپلمات‌ها می گویند وی چند روز از امضاء این گزارش خودداری کرده است و این اقدام نگرانی‌های بین‌المللی در مورد استقلال کارشناسان و جدایی آنها از وابستگی‌های سیاسی در تهیه گزارش‌ها را افزایش داده است. این در حالی است که چین در گذشته نیز از انتشار گزارش‌های مشابه در مورد کره شمالی و سودان جلوگیری کرده است.

موضوع تلاش پکن برای جلوگیری از انتشار این گزارش در شرایطی مطرح می‌شود که گزارش هفته پیش در مورد تاثیر تحریم‌ها بر ایران نیز با تلاش روسیه برای متوقف کردن روند انتشار مواجه شده است. روسیه به عنوان عضو دائم شورای امنیت و دارنده رای وتو نیز می‌تواند سهم بسزایی در رویکرد‌های شورای امنیت داشته باشد. در گزارش هفته گذشته نیز نام سوریه به عنوان کشوری که در روابط تسلیحاتی با ایران نقش داشته، مطرح شد و گفته می‌شود مسکو با توجه به روابط خود با دمشق و در عین حال همکاری‌های هسته‌ای با ایران، از انتشار این گزارش خرسند نیست.

به هر ترتیب سابقه گزارش ‌های منتشر نشده سازمان ملل با رای مخالف اعضای دائم نشان می‌دهد که این سر نوشت برای دو گزارش اخیر نیز دور از ذهن به نظر نمی‌رسد. با این حال به نظر می‌رسد با توجه به صف‌آرایی اخیر غرب برای اعمال دور تازه‌ای از تحریم‌ها علیه فعالیت‌های هسته‌ای و موشکی ایران، اشاره به نام چین در گزارش اخیر به اهرم فشاری برای آمریکا و متحدان اروپایی‌اش تبدیل شود.

چین در سال‌های اخیر روابط اقتصادی بسیار نزدیکی با ایران داشته است و به طور آشکار در صنعت نفت و گاز ایران فعالیت‌ می‌کند. به همین دلیل روند راضی کردن پکن در 4 قطعنامه پیشین شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی برای کاخ سفید و متحدانش در آنسوی آتلانتیک بسیار دشوار بوده است. مقامات پکن همواره روند اعمال تحریم‌های تازه را با تاخیر مواجه کرده‌اند و کاخ سفید برای تسریع این روند ناگزیر به چانه‌زنی‌های مکرر با مقامات پکن و در برخی موارد ارائه مشوق ها بوده است. اما با توجه به فضای ایجاد شده بر اساس گزارش کارشناسان سازمان ملل، به نظر می‌رسد واشینگتن در محافل خصوصی ابزاری برای فشار بر پکن در جهت ملحق شدن به جبهه غرب علیه ایران در اختیار داشته باشد.