ايران، ابزار هشدار آمریکا به اعراب
ديپلماسى ايرانى: دکتر محمدعلى بصيرى، استاد دانشگاه و تحليل‌گر مسائل بين المللى در گفت‌وگو با ديپلماسى ايرانى معتقد است که نتيجه تمديد تحريم‌ها بستگى به تحولات آينده خاورميانه دارد.
اوباما در هنگام تمديد تحريم‌ها عليه ايران گفته است که ايران يک تهديد بزرگ امنيتى ـ سياسى براى ايالات متحده است. به نظر شما آيا مى‌توان گفت که بايد منتظر رويه جديدى از طرف اوباما درباره مسئله هسته‌اى ايران باشيم؟
بعد از تحريم‌هايى که غرب درباره برنامه هسته‌اى ايران وضع و اعمال کرد و نتيجه مطلوبى که در انتظار آن بودند به دست نيامد، جمع بندى دولت آقاى اوباما و مشاوران او اين است که توان هسته‌اى ايران در حال رسيدن به نقاط حساسى است که مى‌تواند از ديد آن‌ها براى امنيت ملى امريکا مضر باشد. به اين دليل است که ما شاهد اين موضع گيرى از سوى آقاى اوباما در هنگام امضاى تمديد تحريم‌ها هستيم.
به نظر شما با توجه به اين که قبلا اوباما موضع ملايم‌ترى نسبت به ايران داشت، آيا مى‌توان گفت که در موضع اوباما تغيير ايجاد شده است؟
به طور کلى تحليل‌هاى عمده اين بود که شعار تغيير که آقاى اوباما در حوزه سياست داخلى و خارجى ايالات متحده مطرح کرده است، شعارى غير واقع گرايانه است بنابر اين او ناچار خواهد بود که بر خلاف اين شعار سياست‌هاى امريکا را به پيش ببرد. دليل اين مسئله هم اين است که تصميم‌گير اصلى در سياست داخلى و خارجى امريکا لابى‌هاى کنگره و کاخ سفيد هستند و رئيس جمهور نمادى است که سياست‌هايى که از طريق اين لابى‌ها به او ديکته مى‌شود را اجرا مى‌کند.
در زمان روى کار آمدن آقاى اوباما بسيارى اين تحليل را مطرح مى‌کردند و بسيارى هم با آن موافق نبودند. امروز بعد از گذشت دو سال از تصدى رياست جمهورى آقاى اوباما، عمل کرد او به وضوح نشان مى‌دهد که هم در سياست داخلى شعار تغيير شعارى بى اساس بود و نشانه آن هم پيروزى جمهورى خواهان در جذب افکار عمومى در انتخابات ميان‌دوره اى بود.
در حوزه خارجى هم اين مسئله خود را نشان داد. سياست امريکا در مسئله صلح اعراب و اسرائيل، مبارزه با تروريسم، اتمام اشغال عراق و افغانستان به وضوح نشان داد که شعار تغيير شعار مقطعى بود و عملا همان رويه دوره قبل که ادامه خشونت و تجاوزگرى و امثال ذلک بود، در سياست خارجى آقاى اوباما پيگيرى شد.
پرونده هسته‌اى ايران هم مستثنى از باقى موضوعات سياست خارجى امريکا و رويه آقاى اوباما نيست. يعنى شعار‌هاى ايشان سطحى و گذرا بود و در واقع دست آهنين در پوشش مخملين بود که مقام معظم رهبرى هم به آن اشاره کردند،خود را نشان داد و عملا چيزى که آقاى اوباما در تمديد تحريم‌ها درباره ايران مى‌گويد، همان‌هاست که جرج بوش پسر و پدر مى‌گفتند. شايد لحن و گفتمان تغيير کرده باشد وگر نه نگاه، همان نگاه و حرکت و روند هم همان حرکت و روند است.
به نظر شما ارتباطى بين تمديد تحريم‌ها از سوى اوباما و تحولات اخير کشورهاى عربى وجود دارد؟
اتفاقاتى که در منطقه در حال وقوع است، مقدارى امريکا و غرب را مشغول کرده است. اگر اين اتفاقات به گونه اى پيش رود که غرب توانايى کنترل و هدايت آن را نداشته باشد و منافع آن‌ها با حاکميت دولت‌هاى جديد در منطقه تهديد شود، فشار‌هاى روى ايران من جمله همين تحريم هم عملا جدى و محکم پيگيرى نخواهد شد. در حالى که اگر معکوس اين اتفاق روى دهد، يعنى اين تحولات تحت کنترل آن‌ها و در راستاى منافع غرب مديريت شود،اين تحريم‌ها به طور جدى تر و محکم ترى عليه ايران اعمال خواهد شد.
اما به نظر من به دليل اين که منافع امريکا و دولت‌هاى متحد آن در منطقه متزلزل شده است، براى روحيه دادن و نشان دادن خود در افکار عمومى‌جهان که هم چنان مسائل و بحران‌هاى بين المللى از جمله بحران هسته‌اى ايران را مديريت مى‌کند، اين سياست را اتخاذ کرده ولى نتايج عملى آن بستگى به تحولات آينده در منطقه دارد.
امريکا از نفوذ ايران ميان مردم کشورهاى عربى که درگير اين تحولات هستند نگران است؛ آيا تمديد تحريم‌ها عليه ايران در اين مقطع زمانى مى‌تواند جنبه ايذايى داشته باشد؟
بله؛ دقيقا همين است. يعنى نشان دهند که امريکا در عين اين که از تحولات منطقه و حضور ايران نگران است، از تهديد و مهار ايران چشم پوشى نمى‌کند و هم چنان ايران را تهديد مى‌داند و به دنبال آن هستند که ايران را هم چنان تحت مهار و کنترل خود داشته باشند.
جنبه تبليغاتى تمديد تحريم‌ها عليه ايران مى‌تواند روى کشورهاى عربى تاثيرگذار باشد؟
بله؛ بعيد نيست. امريکا با اين کار از طرفى به دولت‌هاى متزلزل متحد خود روحيه مى‌دهد و به نوعى به ملت‌ها و جريان‌هاى ضد امريکايى در منطقه اين پيام غير مستقيم را مى‌دهند که اگر شما بخواهيد کشورها را به سمت مدل ايرانى سوق دهيد، با سرنوشتى مثل ايران روبه رو مى‌شويد و تا آخرين لحظه هم ما همين رويه را دنبال مى‌کنيم. تمديد تحريم‌ها اين پيام را هم براى دولت‌هاى متحد متزلزل متحد خود دارد و هم براى ملت‌هايى که اين مبارزه را عليه دولت‌ها شروع کرده اند.
نظر شما :