امریکا خشمگین از سیاست‌های ترکیه در منطقه
دیپلماسی ایرانی: اظهارات رجب طیب اردوغان، نخست‌وزیر ترکیه در برابر تحولات لیبی و مخالفتش با اعمال هر گونه تحریمی علیه این کشور تعجب بسیاری از ناظران را برانگیخت. اردوغان کشورهای بزرگ را متهم کرد که با اعمال تحریم علیه لیبی به فکر بهره‌برداری‌های نفتی از این کشور نفت‌خیز شمال آفریقا هستند.
وی در استانبول در یک نطق تلویزیونی گفت: «هر گونه دخالتی در لیبی باعث سخت‌تر شدن اوضاع می‌شود و این مسئله نه بر حکومت بلکه بر ملت لیبی نیز فشار خواهد آورد. گسترش صلح در جهان از طریق اعمال تحریم حاصل نمی‌شود. ما از جامعه جهانی می‌خواهیم که با لیبی از نگاه انسانی و نه از نگاه مصالح نفتی برخورد کند.»
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی میدل ایست آن لاین، اردوغان این اظهارات را ساعاتی قبل از نشست شورای امنیت سازمان ملل ابراز داشت. وی پس از این نطق تلویزیونی تماسی از باراک اوباما، رئیس جمهوری ایالات متحده داشت که دو طرف درباره تحولات لیبی با یکدیگر گفتگو کردند. اردوغان به رئیس جمهوری امریکا گفت که در آنکارا دیدگاه‌ها بسیار با دیدگاه ایالات متحده تفاوت دارد و امریکا باید واقعیت‌های جدید جامعه عربی و اسلامی را بپذیرد.
پس از آن اردوغان مجددا مخالفت صریح کشورش را با هر گونه مداخله نظامی در امور داخلی لیبی بیان داشت و گفت که نمی‌توان برای لیبی از خارج از مرزهای این کشور تعیین تکلیف کرد. وی هر گونه دخالت مستقیم ناتو در لیبی را غیر قانونی دانست و اعلام کرد که ترکیه مواضعش را به طور صریح در نشست‌های داخلی ناتو ابراز خواهد داشت.
هفته گذشته مقامات امریکایی اعلام کردند که خانم هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه امریکا به زودی به آنکارا سفر خواهد کرد. روزنامه ترکی آکشام در این باره نوشت: منابع مطلع می‌گویند که در این سفر هیلاری کلینتون از داوود اوغلو، همتای ترکی خود خواهد خواست که آنکارا به تحولات جدید جامعه عربی که با انقلاب‌های گسترده مردمی همراه شده، کمک کند و در دور انتقالی کشورهای انقلابی از جمله برگزاری انتخابات آزاد و بازنویسی قانون اساسی در کنار آن کشورها بایستد. به گفته این منابع همچنین قرار است کلینتون نسبت به تجاوز ترکیه از آن چه امریکا حدود خطوط قرمز می‌داند هشدار دهد و در عین حال نسبت به بهبود تنش‌های به وجود آمده در روابط دو کشور اقداماتی انجام دهد.
منابع دیپلماتیک آلمانی که روابط بسیار نزدیک و حسنه‌ای با دستگاه دیپلماسی ترکیه دارند، درباره خشم ایالات متحده از آنکارا می‌گویند که مواضع ترکیه در برابر تحولات اخیر جامعه عربی همچنین رابطه نزدیکی که آنکارا با مصر، یمن و عربستان ایجاد کرده و از سوی دیگر مخالفت صریحی که با هر گونه مداخله نظامی در لیبی ابراز داشته، باعث عصبانیت واشنگتن شده است.
آلمانی‌ها دلایل اتخاذ مواضع اخیر ترکیه را به بروز شک و شبهه در حمایت امریکا از آنکارا در برابر شورشیان کرد در جنوب ترکیه و حمایت واشنگتن از یونان در مناقشات آتن و آنکارا بر سر قبرس می‌دانند و می‌گویند، آنکارا با اتخاذ این سیاست می‌خواهد که به امریکا فشار بیاورد تا در سیاست‌های خود تجدید نظر کند.
از سوی دیگر امریکا ابزار آزادی مطبوعات را عامل فشاری برای آنکارا انتخاب کرده است. فرانسیس ریکاردون، سفیر امریکا در ترکیه در این باره به خرنگاران گفته است: «دستگیری روزنامه‌نگاران فقط به این دلیل که آزادانه عقایدشان را بیان می‌کنند برای ما قابل درک نیست.»
پلیس ترکیه دو هفته پیش ساختمان شبکه اودا تی‌وی، یکی از رسانه‌های تلویزیونی وابسته به جریان اپوزسیون مخالف دولت حاکم در ترکیه را مورد بازرسی قرار داد و چهار روزنامه‌نگار فعال در این شبکه را به اتهام دست داشتن در ماجرای ارگینکون، بازداشت کرد.
ماجرای ارگینکون، به شبکه کودتایی باز می‌گردد که در سال 2008 قصد داشت علیه دولت رجب طیب اردوغان کودتا کند. در پی افشای توطئه این شبکه کودتایی، نزدیک به 300 نفر از فعالان سیاسی، روزنامه‌نگار و آکادمی دستگیر شدند. طی این دستگیری‌ها 196 درجه‌دار نظامی که برخی از آنها رتبه‌های بالایی در ارتش ترکیه داشتند نیز بازداشت شدند.
اظهارات سفیر امریکا در آنکارا با واکنش صریح دولت ترکیه مواجه شد. بشیر اتالای، وزیر کشور ترکیه در این باره گفت: «آزادی رسانه در ترکیه از احترام بالایی برخوردار است، احترامی حتی بالاتر از ایالات متحده، در این باره هیچ مشکلی در ترکیه وجود ندارد. آن افرادی که دستگیر شدند کسانی بودند که در بی‌ثباتی سیاسی کشور دست داشتند و می‌خواستند یک‌پارچگی کشور را به هم ریخته و از حرکت‌های جدایی‌طلبانه گروه‌های چریکی حمایت می‌کردند.»
با این حال ایالات متحده، این حرکت ترکیه را عبور از خطوط قرمز می‌داند به گونه‌ای که فیلیپ کراولی، سخنگوی وزارت امور خارجه امریکا نسبت به این اقدام ترکیه رسما طی نامه‌ای به آنکارا هشدار داد. امریکا مدعی است که صدها هزار ای‌میل و نامه از سراسر ترکیه دریافت کرده که در آنها نسبت به شکست آزادی بیان در این کشور اعتراض شده است.
دولت ترکیه همه این اعتراض‌ها را رد می‌کند و می‌گوید که حتی بازداشت‌های اخیر در راستای حمایت از آزادی بیان و دموکراسی در ترکیه صورت گرفته است. اما خشم دولت ترکیه از امریکایی‌ها زمانی افزایش یافت که دولت یونان نسبت به مواضع دولت ترکیه در قبرس ابراز نگرانی کرد و گفت که ممکن نیست وضعیت ترک‌های قبرس با این وضعیت ادامه یابد. دولت آتن از تظاهرات هزاران تظاهرکننده ترک‌تبار قبرسی در نیکوزیا، پایتخت این کشور علیه دولت ترکیه حمایت کرده است. گریگوریس دیلاویکوراس، سخنگوی وزارت امور خارجه یونان در این باره گفت: «وضعیت در اراضی اشغالی نمی‌تواند بیش از این ادامه یابد. قبرس می‌خواهد به اتحادیه اروپا بپیوندد در حالی که ارتش ترکیه به شهروندان ترک تبار قبرس فشارهای بسیاری وارد می‌آورد.»
این مسئله باعث خشم شدید دولت ترکیه شده است و تا اندازه‌ای در روابط ترکیه و یونان اثر منفی گذاشته است. آنکارا بر این باور است که ایالات متحده از یونانی‌ها در این جریان حمایت می‌کند. مقامات ترکیه می‌گویند، از آنجا که روابط آنکارا با تلاویو طی دو سال گذشته متزلزل شده و یونان به طور بی‌سابقه‌ای تلاش می‌کند که جای ترکیه را در هم‌پیمانی با اسرائیل بگیرد، امریکا می‌خواهد بدین ترتیب آنکارا را تحت فشار بگذارد. دولت امریکا نیز این گونه برداشت می‌کند که مواضع آنکارا نسبت به انقلاب‌های اخیر منطقه‌ای در حقیقت اعتراضی علنی از سوی ترکیه به امریکا و حمایت‌هایش از دولت یونان و کردها است.
چند روز پس از پیروزی انقلاب مصر و سرنگونی نظام استبدادی در این کشور، عبدالرحمن صلاح‌الدین، سفیر ترکیه در قاهره، نامه‌ای را از طرف احمد داوود اوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه به احمد ابوالغیط، وزیر امور خارجه مصر می‌دهد که در آن بر حمایت همه جانبه دولت ترکیه از انقلاب مردم مصر تاکید شده بود. در این نامه همچنین بر لزوم افزایش توان نظامی ارتش مصر در برابر تهدیدهای منطقه‌ای اسرائیل نیز تاکید شد. این نامه بدون هماهنگی با واشنگتن که تلاش دارد اوضاع انقلاب‌های منطقه را تحت کنترل خود داشته باشد، فرستاده شده بود که باعث خشم امریکایی‌ها شد. پس از آن عبدالله گل، رئیس جمهوری ترکیه به قاهره سفر کرد و با محمد طنطاوی، رئیس نظامی حکومت انتقالی مصر دیدار و گفتگو کرد. امریکا این سفر را خارج از هماهنگی‌های لازم برای حفظ ثبات و موقعیت غرب در مصر قلمداد کرده است.
دولت ترکیه همچنین در حرکتی استراتژیک، هیئت نظامی عالی‌رتبه‌ای را به عربستان فرستاد و در حالی که هیئت حاکمه این کشور فهرستی از اصلاحات را در دستور کار خود قرار داده، پیمان امنیتی و نظامی با عربستانی‌ها بست. هئیتی عالی‌رتبه متشکل از معاون نخست‌وزیر، وزیر دفاع و وزیر بهداشت ترکیه به همراه جمعی از درجه‌داران، نمایندگان پارلمان، و آکادمیست‌های ترکیه نیز به یمن سفر کردند و در بحبوحه حرکت‌های انقلابی این کشور معاهدات نظامی، امنیتی و اقتصادی امضا کردند. امریکا این تحرکات ترکیه را سوء استفاده از وضعیت انقلابی این کشورها بدون هماهنگی با غرب و امریکا توصیف کرده است.
نظر شما :