بحرین نیازمند دیپلماسی زیرکانه ایران است

ديپلماسى ايرانى:‌ مدتى است که دامنه اعتراض‌ها به حوزه خليج فارس هم رسيده است. بحرين از کشورهاى کوچکى است که تعداد شيعيان در اين کشور در بين همه کشورهاى همسايه آن، از همه بيشتر است. همين شباهت مذهبى ايران و بحرين باعث بوجود آمدن حرف و حديث‌هايى درباره حمايت ايران از شيعيان بحرينى شده که وزارت ‌خارجه ايران اين موضوع را رد کرده است. به نظر مى‌رسد برخى از جريان‌ها قصد آن دارند که جريان‌هاى مردمى را به سمت و سوى اختلاف‌هاى مذهبى سوق دهند. به بهانه شرح و تفسير موشکافانه اين اخبار به سراغ اقاى محمد شريعتى دهاقانى،کارشناس مسايل خاورميانه و پرويز سرورى، نماينده مجلس در کمسيون سياست خارجى، رفتيم تا موضع ايران را درقبال قيام‌هاى مردمى بررسى کنيم.

آقاى شريعتى دهاقانى، کارشناس خاورميانه، درباره اين موضوع که تاثیر ایران بر جنبش‌های بحرین تا چه اندازه است که برخى حتى ايران را متهم به حمايت از شيعيان بحرينى کردند، توضيح مى‌دهد:

موضوع بحرین موضوع حساسی است. ما نباید از کنار این کشور همانند کشورهای دیگر به راحتی بگذریم. سابقه‌های خاصی نسبت به بحرین بوده که مثلا کیهان مطرح کرده است ما باید مالکیت بر بحرین را اعلام کنیم و مسایلی از این قبیل باعث بوجود آمدن حساسیت‌هایی نسبت به ایران شده است.

نکته دیگری که باید به آن توجه کرد این است که حوادث هر کشوری را باید با دقت بیشتری تحلیل کنیم. به عقیده من مردم حوزه خلیج فارس حقوق شهروندی دارند و توجه به این امر از زمان سیاست آقای خاتمی پررنگ‌تر شد و ما نباید به عنوان مدافع شیعه در منطقه در امور داخلی انها دخالت کنیم. مخصوصا در عربستان و بحرین که این حساسیت بیشتر است، نباید دخالتى داشته باشیم. از زمانی که مردم این کشورها حقوق شهروندی خود را مطالبه کردند و بدون اینکه ما به عنوان شیعه از آنها دفاع کنیم، هم مطالبات آنها قوی‌تر شده و هم اتهام‌ها نسبت به وابستگی به ایران از نظر جهانی مقبول نیفتاده است.

نماينده ايران در سازمان کنفرانس اسلامى اضافه مى‌کند، موضوع مهم دیگر این است که در بحرین شیعه اکثریت دارند، اما خود شیعیان هم به این نتیجه رسیدند که نباید به عنوان شیعه فعالیت و یا اعتراض کنند. و شعار آنها نیز بايد هم به عنوان شیعه و سنی و هم به عنوان وحدت بین همه مردم مطرح شود و حقوق خود را به اين شکل مطالبه کنند. بیشترین حساسیتی هم که امروز مردم در بحرین دارند این است که به مردم غیربحرینی شناسنامه بحرینی دادند و اين سياست را به عنوان اینکه به تعداد اهل سنت اضافه کنند، بکار بردند. به علاوه اینکه انتخابات را به صورتی نتظیم کردند که شیعیان بیشتر از 18 نماینده نداشته باشند. همچنین با اين اختیارات، مجلس منتخب مردم را محدود کردند و حق وتو را نیز در زمینه‌های خاصی قرار دادند.

کارشناس خاورميانه مى‌گويد، نباید غفلت کنیم که این مطالبات شهروندی برای تمام مردم است، اما به دلیل اینکه سنی‌ها مدافع دولت شدند، اختلاف بین سنی و شیعه بوجود امده است. و ما نباید به این حساسیت‌های شیعه و سنی که بوجود امده، دامن بزنیم. متاسفانه رسانه‌های ایران از جمله العالم نباید به گونه‌ای عمل کند که در خدمت تبلیغ نوع خاصی از عقیده و یا ایده‌ای خاص باشد. همانطور که می‌بینیم الجزیره در حوادث مصر و لیبی پیشقدم بوده است، اما در حوادث بحرین شبکه العالم پیشقدم بوده و وارد شدن به مسایل جزیی باعث می‌شود که اتهاماتی متوجه ایران شود.

شريعتى دهاقانى به نکته مهمى اشاره کرده و آن نقش رسانه‌هاى ايران است و توضيح مى‌دهد، زمانی که ما با کشوری روابط سیاسی داریم بنابراین باید عرف دیپلماتیک را نیز رعایت کرده و این مسایل هم بیشتر به نظر می‌رسد که از رسانه‌های ایران ناشی می‌شود. باید به خود مردم اجازه داده شود که حقوق خود را به هر شکلی که می‌توانند از دولت خود بخواهند و نه به عنوان اینکه شیعه هستند.

رسانه‌های ایران هم باید به عنوان یک وسیله ارتباط جمعی همه زوایای اعتراض‌ها را منعکس و بی‌طرفی را رعایت کند و اگر با این سیاست رفتار نکند متاسفانه حساسیت‌ها نسبت ایران بیشتر خواهد شد.

کارشناس خاورميانه درباره مقایسه تحولات در عربستان با بحرین توضيح مى‌دهد که روابط ایران و عربستان در زمان آقای رفسنجانی و خاتمی با وجود اختلاف‌ها بر اساس احترام بود. این روابط خوب دیپلماتیک به معنای اختلاف نداشتن نبوده، بلکه به معنای پرهیز از جنگ کردن و یا رسانه‌ای کردن مسایل بوده است. اما متاسفانه در زمان دولت فعلى با وجود اینکه بسیار تاکید بر حسنه کردن روابط داشتند، عوامل مختلف سبب شد که نتوانستند این دیپلماسی را خوب اداره کنند و این روابط تيره شده است. مسایل مختلفی وجود دارد که از جمله می‌توان به موضع‌گیری‌ها درباره یمن و مسایل مربوط به عدم صداقت‌ها اشاره کرد. ولی عربستان در مورد بحرین حساسیت دارد، همانطور که در مورد یمن نیز حساس بود. ما در مورد شیعیان زیدی در یمن جانبداری‌هایی کردیم، زمانی که این شیعیان اعتراض کردند یمن توانست انها را سرکوب کند. اما امروز شاهد هستیم که تمام مردم اعم از شیعه یا سنی دراین کشور معترض شدند و دیگر دولت نمی‌تواند انها را سرکوب کند.

وى همچنين روابط بحرين و عربستان را بررسى مى‌کند که بحرین از دو جهت برای عربستان مهم است:

1. رابطه نزدیک بحرین از نظر سیاسی، فرهنگی و اقتصادی با عربستان و پیوستگی خاک دو کشور از طریق تنها یک پل
2. هر تحولی که در مورد شیعیان در بحرین پیش بیاید همین تاثیر را در عربستان خواهد گذاشت.

ما نیز باید با سیاست بیشتر و بهتری در منطقه حرکت کنیم و دیپلماسی قوی‌تر اما بیطرفانه‌ای داشته باشیم تا روابط از آنچه که وجود دارد بدتر نشود.

پرويز سرورى، نماينده مجلس در کمسيون سياست خارجى ايران، نيز معتقد است که اين تفرقه افکنى‌ها، سياست امريکا در منطقه است و ما از همه قيام‌هاى مردمى در مقابل رژيم‌هاى ديکتاتورى حمايت مى‌کنيم.

اقاى سرورى توضيح مى‌دهد اين موضوع که در رسانه‌ها تاکيد مى‌کنند اعتراض‌ها در بحرين بيشتر از جانب شيعيان است فتنه گرى امريکايى‌هاست که اعتراض‌ها را در بحرين مذهبى کرده و با اين تبليغات تظاهرات‌ مردمى را تبديل به جنگ قومى مذهبى کنند. به عبارت ديگر امريکايى‌ها از طريق تفرقه‌افکنى مى‌خواهند بقا رژيم ديکتاتورى را فراهم کنند.

اما ما اعتقادمان بر اين است که در بحرين چه شيعه و سنى در برابر حاکم ديکتاتور اقدام کردند، بنابراين اين اقدام صرفا شيعى نيست. اما به دليل اينکه شيعيان درصد قابل توجى از جمعيت اين کشور را تشکيل مى‌دهند، طبيعاتا شيعيان نقش بارزترى را ايفا مى‌کنند اما اين امر دال بر اين نيست که سنى‌ها در اين اعتراض‌ها نقش جدى ندارند. متاسفانه امريکايى‌ها با تاکيد بر اينکه اين قيام‌ها شيعى است سعى بر اين دارند که مبارزه را منحرف کرده و به سمت و سوى ديگر بکشانند.

اين نماينده مجلس در پايان نتيجه‌گيرى مى‌کند که از طرف ديگر ايران نه تنها از بحرين بلکه از تمام قيام‌هاى موجود حمايت مى‌کند، اين حمايت‌ها تنها حمايت‌هاى گفتمانى و معنوى است. ما از مصر، حماس در فلسطين و تونس و تمام جرياناتى که عليه حاکمان مستبد و امريکا و غربى‌هاست دفاع مى‌کنيم. به عبارت ديگرحمايتى که ما از قيام‌ها در بحرين مى‌کنيم از همان جنس حمايتى است که از مصر يا تونس کرديم.