آیا عربستان از قاعده انقلاب مستثنی است؟
ديپلماسى ايرانى: وضعیت پادشاه عربستان سعودی با دیگر کشورهای معترض منطقه کاملا متفاوت است. علت تفاوت هم در این است که در عربستان از چند سال پیش یعنی از زمانی که ملک عبدالله قدرت را برعهده گرفت حتی در دوران ولایتعهدی وی یک سری اصلاحاتی را شروع کرد. این اصلاحات در زمینه‌های اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی آموزشی و حتی فضای باز سیاسی بود. چنین اقداماتی که توسط مقامات صعودی صورت گرفت، بسیار به ارام کردن جو کمک کرد. بنابراین با توجه به اقداماتی که هم اکنون هم صورت می‌گیرد همچون کمک‌های مالی به مردم، وضعیت عربستان با کشورهایی همچون مصر و تونس قابل مقایسه نیست.
در خاورمیانه ساختارها و بافت اجتماعی کشورها با هم متفاوت است. نمی‌توان این کشورها را با یکدیگر مقایسه کرد. به عنوان مثال مصر و تونس و یا لیبی و یمن با هم تفاوت‌های ریشه‌ای دارند. در نتیجه کشورهای منطقه خلیج فارس با کشورهای شمال افریقا نیز کاملا متمایز هستند. در نتیجه تغییرات و تحولاتی که در این منطقه صورت می‌گیرد از جنس دیگری خواهد بود. به عبارت دیگر نمی‌توان انتظار داشت تحولاتی که در مصر یا تونس رخ داده است در عربستان هم به همان شکل اتفاق بیفتد.
در عربستان اصلاحات از چند سال گذشته آغاز شده است و متناسب با مطالباتی که مردم داشتند و دارند عمل کرده و هیچگاه در برابر خواسته‌های مردم مقاومت نکرده است. باید این نکته را نیز متذکر شد که یک سری تنگناهایی در این کشور وجود دارد اما به مرور این تنگناها تبدیل به فضای باز سیاسی شده است. به عبارت دیگر به نظر نمی‌رسد که در کشوری مثل پادشاهی عربستان سعودی مساله مهمی همچون دیگر کشورهای منطقه بوجود بیاید.
نکته مهم دیگری که باید درباره کشور عربستان مورد توجه قرار داد این است که جوانان عربستانی با نسل گذشته خود بسیار متفاوت شده‌اند. بنابراین نسل جدید مطالبات جدیدی هم طلب می‌کند. البته در هر کشوری نسل جدید با نسل سنتی و گذشته خود فرق می‌کند و در عربستان نیز به مرور زمان که این نسل جدید رشد می‌کند، خود سیستم هم برای آنها امکانات لازم را ایجاد می‌کند. بنابراین بعید به نظر می‌رسد که بین جوانان و حکومت رودرویی بوجود بیاید.
در میان کشورهای خاورمیانه میزان رشد اقتصادی در عربستان بسیار بالاست و همین رشد اقتصادی باعث رفاه بیشتر مردم و از طرفی گشایش اجتماعی را به دنبال خواهد داشت. هم اکنون نسل جدید در پادشاهی عربستان دید کاملا متفاوتی دارد و این دید ناشی از ارتباط بیشتر این نسل با دنیای جدید بیرونی است. اما این رشد در عربستان متعادل است و منجر به رویارویی نخواهد شد. در برخی از کشورها همچون مصر، تونس و یمن با مسایلی روبرو هستند اما در عربستان مشکلاتی همچون فقر یا بیکاری بسیار کم است. جوانان در عربستان به دنبال فضای باز و آزادی بیشتر و اصلاح سیستم آموزشی خود هستند که این تغییرات نیز آرام آرام در عربستان صعودی در حال شکل‌گیری است.
روابط امریکا و عربستان
روابط امریکا و پادشاهی عربستان سعودی پس از یازده سپتامبر دچار دگرگونی شده و به سردی گرایید. اما با تدبیری که به ویژه خود سعودی‌ها و گام‌هایی که امریکایی‌ها نیز برای از بین بردن مشکلات برداشتند، توانستد از موانع ایجاد شده بر سر روند مناسبات خود عبور کنند. کمیته‌هایی نیز تشکیل دادند که روابط خود را به جایگاه قبلی بازگرداندند. با توجه به تحولات خاورمیانه که هر روز هم شکل تازه‌ای به خود می‌گیرد، امریکایی‌ها نگران این امر هستند بحرانی که در منطقه خاورمیانه رو به گسترش است، مشکلاتی را بر سر راه صادرات نفتی این کشورها ایجاد کند. بنابراین امریکا دنبال منابع دیگری می‌گردد، این امر بدین معنا نیست که امریکا به دنبال کم کردن و یا قطع روابط با عربستان باشد. اگر خانم کلینتون نیز اعلام کرده ما باید وابستگی نفتی خود را از عربستان کم کنیم، به این معناست که امریکا به دنبال منابع دیگر است و نه از دست دادن منابع گذشته.
یکی از راهکارهای عربستان در تحولات اخیر در پی کم کردن تولید نفت لیبی این است که تولید نفت خود را به 700 هزار بشکه رسانده است. هدف اصلی سیاست عربستان این است که توازنی در بازار ایجاد کند و اجازه ندهد که بحران جدی مهار نشده‌ای در صنعت نفت شکل بگیرد. به عبارت دیگر در گذشته هم زمانی که بازار نفت دچار نقصان شده است، عربستان وارد صحنه شده و تولید خود را افزایش داده تا ازاین طریق ثبات را به بازار نفت بازگرداند.
نظر شما :