نمایش آرام ایران- مصر برای اسرائیل

دیپلماسی ایرانی: مصر دیگر آن نقشی را برای ما در مواجهه با ایران بازی نخواهد کرد. این جمله را روزنامه اسرائیلی‌ هاآرتص در تازه ترین نگاه اعتراف گونه خود به مسائل منطقه نوشته است.

وداع حسنی مبارک با قدرت همه را شوکه کرده و البته اسرائیلی‌ها هنوز نتوانستند خود را با تغییر معادلات در خاورمیانه وفق دهند. در شرایطی که ایالات متحده برای جبران این زیان‌ها در شورای امنیت رای مثبت چهارده عضو به قطعنامه محکومیت شهرک سازی‌ها را وتو می‌کند، دولتمردان در رژیم اسرائیل هنوز نتوانسته اند دست و پای خود را جمع کنند.

مصر اگر برای دیگر کشورهای عربی تنها دوستی و متحدی معمولی بود برای اسرائیل 32 سال نقش محافظ و مدافع در برابر مخالفان را بازی کرد. مصر با آن پیمان کمپ دیوید که در زمان انور سادات به کمک حسنی مبارک با اسرائیل امضا کرد در زمره دوستان آمریکا و اسرائیل قرار گرفت. اکنون وداع حسنی مبارک با قدرت تمامی‌ معادلات سیاسی اسرائیل را بر هم زده است.

از یک سو فرماندهان نظامی ‌این رژیم خود را برای جنگی تمام عیار مهیا می‌کنند و از سوی دیگر گفته می‌شود که در پشت پرده سفرهای معنادار خانم کاترین آشتون به منطقه از جمله سرزمین‌های اشغالی نمادی است برای تلاش بین المللی در راستای بر سر میز مذاکره نشاندن اسرائیل و طرف فلسطینی. فضای خاورمیانه ملتهب است و در این التهاب و تب و تاب نام ایران همچنان در رسانه‌های اسرائیلی بسیار به گوش می‌رسد.

بیست و چهار ساعت پیش بود که رسانه‌های آمریکایی در خبری اعلام کردند که بر اساس نظرسنجی‌های گالوپ در ایالات متحده همچنان مردم ایران را اصلی ترین تهدید خود می‌دانند. البته درک این ماجرا با توجه به هیاهویی که رسانه‌های غربی در خصوص برنامه هسته‌ای ایران و به تبع آن سقوط حسنی مبارک و صعود ایران در منطقه سر داده اند، چندان هم سخت نیست.

اکنون اسرائیل بیش از پیش نگران است. نگران انزوایی که سه سال است با حضور بنیامین نتانیاهو بر این سرزمین و فضای سیاسی آن تحمیل شده است. آرای مثبتی که در شورای امنیت علیه اسرائیل جمع شد نشان داد که این تنها مخالفان امریکا نیستند که مخالف شهرک سازی‌های اسرائیل هم هستند بلکه دوستان امریکا در قاره سبز هم به شدت نگران دست به دست کردن اسرائیلی‌ها برای آغاز مذاکرات هستند. ایران مدت‌هاست در خصوص اسرائیل موضع گیری رسمی‌ نداشته اما ترس از این کشور بر پیکره اسرائیل سنگینی می‌کند.

مانور ناوهای ایرانی مقابل چشمان اسرائیل

اسرائیل هنوز از شوک رفتن حسنی مبارک بیرون نیامده بود که سر و کله ناوهای ایرانی بیخ گوش تل‌آویو نشین‌ها به گوش رسید. یک سال و نیم پیش را به یاد آورید. زمانی که زیر دریایی‌های اسرائیل از کانال سوئز گذشته و پس از مانوری در دریای سرخ به سواحل سرزمین‌های اشغالی بازگشتند. این حرکت در حقیقت نمادی بود از همکاری‌های استراتژیک میان اسرائیل و مصر. بسیاری در همان زمان هم ادعا کردند که هدف از این حرکت دندان نشان دادن به ایرانی بوده است که در تمام طول این 32 سال رابطه دیپلماتیک با مصر نداشته است. این حرکت به ایرانی‌ها نشان داد که در شرایط خطر، اسرائیل می‌تواند در چشم بر هم زدنی دستان حسنی مبارک را در دست داشته و نیروهای خود را به ایران نزدیک و نزدیک‌تر کند.

در آن زمان اسرائیل به همراهی مصر با خود در برابر ایران بسیار بالید. اکنون یک سال و نیم پس از این تاریخ این حرکت باز تکرار شد. البته این بار این ناوهای اسرائیلی نبودند که در دریای سرخ به رقص پرداختند. این بار قرعه به نام همان کشوری افتاد که یک سال و نیم پیش خدف این مانور بود: ایران.

ناوهای ایرانی درست چند روز پس از سقوط حسنی مبارک راه کانال سوئز را در پیش گرفتند. این بار هم این حرکت نمادین برای قدرت‌نمایی انجام گرفت. یک فرق اساسی میان این دو حرکت وجود دارد و ان هم این است که این بار ایران با ایما و اشاره و البته در کمال آرامش برای اسرائیل خط و نشان کشید. مصر مجوز عبور این ناوها را به ایرانی‌ها داد. مقصد ناوهای ایرانی پس از کانال سوئز هم سوریه بود. اسرائیل نتوانست خویشتنداری خود را نشان دهد و به صراحت از این حرکت انتقاد کرد. با این همه مصری‌ها اندک توجهی به سر و صدای اسرائیل نکرده و به راحتی مجوز عبور ایران از کانال سوئز را امضا کردند. این حرکت مصری‌ها نشان داد که انها نیز پس از حسنی مبارک به دنبال برقراری توازن قدرتی در منطقه هستند. قرار نیست اسرائیل همچنان تنها صدای منطقه باقی بماند.

بر مصر حساب نتوان کرد

معادلات در منطقه تغییر کرده است. مصر دیگر آن مصری نیست که آمریکا بتواند به آن اطمینان کند.مصر دیگر آن مصری نیست که اسرائیل بتواند برای مهار ایران و قدرت این کشور در منطقه به روی کمک آن حساب باز کند. شواهد امر حاکی از این است که قاهره خود را برای عادی سازی رابطه با تهران مهیا می‌کند. این دقیقا همان حرکتی است که نخست وزیر ترکیه رجب طیب اردوغان در این چند سال اخیر سنت خود کرده است. از زمان اغاز خیزش‌های عمومی ‌در مصر، دولتمردانی که مایل به حفظ سمت بودند فاصله خود را با تل آویو بیشتر و بیشتر کردند.

در این روزها میزان رد و بدل ‌های رابطه دیپلماتیک میان قاهره و تل‌آویو به کمترین حد رسیده است. جمعیتی که چند روز پیش دورتادور شیخ تازه از تبعید بازگشته خود در میدان تحریر قاهره جمع شدند نشان دادند که مصر می‌رود تا ساختاری حداقل اسلامی‌تر از قبل به خود بگیرد. این شیخ همان روحانی است که هولوکاست را تنبیه خداوند برای قوم یهود خوانده بود. برخی تحلیل‌گران ادعا می‌کنند که این خیزش عمومی‌ در حقیقت برگرفته از مسائل داخلی بوده و اندک ارتباطی به مسائل خارجی ندارد. این در حالی است که در سه هفته گذشته بیشترین تغییر و تحول‌ها در رابطه مصر با دیگران بوده است. اخوان المسلمین که غرب به شدت از باورهای دینی آن واهمه دارد در این مدت تمام تلاش خود را جلب اطمینان غرب به کار گرفته است. اسرائیلی‌ها کابوس می‌بینند. کابوس تبدیل شدن مصر به جبهه‌ای علیه اسرائیل. تل‌آویو نشین‌ها به خوبی می‌دانند که وداع مصر با اسرائیل می‌تواند بر حجم انزوایی که اکنون این رژیم را احاطه کرده بیفزاید.    

آمریکا با اسرائیل چه می‌کند؟

وتوی آمریکا در شورای امنیت به نفع اسرائیل، ظاهرا خطر را از سر تل‌آویو نشین‌ها دور کرده است. با این همه بر هیچ کس پوشیده نیست که واشنگتن در برابر این مرحمت چیزی مطالبه خواهد کرد. فلسطینی‌ها به ظاهر در شورای امنیت با کارت قرمز وتوی آمریکا بر قطعنامه شهرک سازی‌ها شکست خوردند اما حقیقت ان است که در فضای بین المللی همه چیز به نفع فلسطین است. نتانیاهو برای وادار کردن اوباما به وتوی این قطعنامه دست به دامان جمهوری خواهان کنگره شد. باراک اوباما تاکنون در شورای امنیت از به نماشی گذاشتن قدرت وتوی ایالات متحده سرباز زده بود اما اسرائیلی‌ها با کله شقی‌های خود این آبرو و اعتبار را بر باد دادند. امریکایی‌ها ادعا می‌کنند که بین المللی کردن این مناقشه کمکی به برقراری صلح در منطقه نمی‌کند.

مشخص نیست که آمریکا ما به ازای این مرحمت از اسرائیل چه طلب خواهد کرد. شاید پذیرفتن طرح صلح مد نظر ایالات متحده منظور باشد و شاید هم اعلام موافقت نتانیاهو با تشکیل کشور مستقل فلسطین.

مصر در روزهایی بدون مبارک شد که حزب کارگر از ائتلاف حاکم در اسرائیل خارج شده و دولت به سمت راستگرایی صرف رفته است. ایران، مصر و شخصی به نام اویگدور لیبرمن که به تندروی شهرت دارد تبدیل به دغدغه‌های بنامین نتانیاهو شده اند.