خاورميانه در در تب و تاب اصلاحات
ديپلماسى ايرانى: وقتى دومينوى سقوط ديکتاتورها از تونس شروع شد، همه مى‌پرسيدند که قرعه سقوط بعدى به چه کسى مى‌رسد. مصر در کمال ناباورى بسيارى از تحليلگران حکومت ديگرى بود که ظرف 18 روز تظاهرات پياپى سقوط کرد. اما حالا همه مى‌پرسند، ادامه بازى دومينوى سقوط به خانه کدام کشور مى‌رسد.
اين روزها تقريبا تمامى کشورهاى خاورميانه به استثناى سوريه و لبنان و کشورهاى حاشيه خليج فارس در التهاب فروپاشى به سر مى‌برند. از فلسطين که هنوز حکومت مرکزى ندارد، بحران اعتراض‌هاى مردمى وجود دارد تا اردن، عراق، سودان، يمن، الجزاير، ليبى و بحرين. برخى کشورهاى ديگر نيز همچون آتش زير خاکسترند. اگرچه کمى باورش سخت است ولى اوضاع در عربستان، کويت و مغرب نيز چندان آرام نيست.
يمن
ظرف 24 ساعت گذشته، يمن همچنان ناآرام بوده است. به گزارش شبکه خبرى الجزيره، به رغم توسل دولت به خشونت و استفاده از نيروى نظامى براى سرکوب مردم، تظاهرات در شهرهاى مختلف يمن همچنان ادامه دارد. در صنعاء، پايتخت يمن و تعز شدت درگيرى‌ها بيش از جاهاى ديگر بوده است. شعارهاى مردم دقيقا همان شعارهايى است که مردم مصر در ميدان تحرير قاهره سر مى‌دادند از جمله "ملت سرنگونى نظام را مى‌خواهد".
برخى منابع خبرى نيز گزارش دادند که ده‌ها تن از تظاهرکنندگان در بخشى ديگر از صنعا شعارهايى در طرفدارى از على عبدالله صالح، رئيس جمهورى يمن سر دادند و تصاوير او را بالاى سر خود گرفتند.
در شهر تعز، صدها جوان با نيروهاى امنيتى يمنى درگير شدند که کار به شليک رو در رو به تظاهرکنندگان کشيد. در اين برخورد عده‌اى نيز کشته شدند که هنوز آمار رسمى کشته‌شدگان اعلام نشده است.
على عبدالله صالح نزديک به 33 سال است که راس قدرت يمن را در اختيار دارد. وى نزديک به سه هفته پيش براى بار دوم اعلام کرد، قصد ندارد در سال 2013 يعنى زمان برگزارى انتخابات رياست جمهورى يمن نامزد شود. وى يک بار در سال 2007 هم مشابه چنين وعده‌اى را داده بود ولى نزديک انتخابات خلف وعده کرد و نامزد شد و در انتخاباتى مشکوک مجددا کرسى رياست جمهورى را تصاحب کرد.
در همين رابطه جريان‌هاى اپوزسيون يمنى که همگى عليه عبدالله صالح هم‌پيمان شده‌اند و در راس آنها "احزاب ديدار مشترک" قرار دارد، از رئيس جمهورى يمن خواستند براى انجام اصلاحات سياسى گفتگوهاى تازه‌اى را با آنها آغاز کند.
بحرين
در بحرين نيز درگيرى‌ها روز به روز شديدتر مى‌شود. به رغم اين که پادشاه اين کشور دستور داده به هر تبعه بحرينى هزار دينار بحرينى (معادل 2650 دلار امريکايى) پرداخت شود اما اين مسئله باعث کاهش خشم عمومى نشده است. روز دوشنبه 14 فوريه روز خشم بحرينى‌ها بود.
برخى منابع خبرى از جمله پايگاه خبرى وطن گزارش دادند که برخى جريان‌هاى سياسى اين روز را روز انقلاب بحرين ناميده‌اند. در استان الوسطى درگيرى ميان نيروهاى امنيتى و تظاهرکنندگان تلفاتى در بر داشت. در اين درگيرى پليس براى برخورد با تظاهرکنندگان از گاز اشک‌آور و تير مشقى استفاده کرد. به گفته الجزيره در اين درگيرى تعدادى نيز زخمى شدند که حال 10 نفر وخيم گزارش شده است. تظاهرکنندگان خواستار آزادى رهبران شيعى زندانى شده هستند.
اکثريت مردم بحرين شيعى هستند ولى حاکميت از زمان استقلال تا کنون در دست سنيان بوده است. آنها نيز با حمايت عربستان سعودى فشارهاى بسيارى را بر شيعيان وارد کرده‌اند. شيعيان نسبت به وجود تبعيض در رفتار دولتمردان بحرينى و فرق قائل شدن در استخدام‌هاى دولتى اعتراض دارند. اين در حالى است که هيئت حاکمه بحرين اين اتهام‌ها را رد مى‌کند.
تنش در بحرين از انتخابات مجلس سپتامبر 2009 به اوج خود رسيد. زمانى که دولت بحرين بدون اعلام دليلى روشن شمارى از رهبران شيعى را بازداشت و عده‌اى از نمايندگان شيعه بحرين را از شرکت در انتخابات منع کرد. برخوردى که به تظاهرات گسترده در اين کشور منجر شد و بازداشتى‌هاى بسيارى در پى داشت.
خبرگزارى رويترز به نقل از شاهدان عينى گزارش داد، نزديک به هزار نفر در خيابان‌هاى روستاى النويدرات نشسته‌اند و شعار مى‌دهند تا وقتى مطالباتشان اجابت نشود، دست از اعتراض بر نمى‌دارند. بنا به اين گزارش پليس به متحصنين حمله کرده و شمارى از آنها را بازداشت کرده است.
روز يکشنبه در روستاى کرزکان در استان شمالى بحرين نيز درگيرى‌هاى شديدى رخ داد که به زخمى شدن سه نفر از نيروهاى پليس و يک نفر از معترضان انجاميد.
به گفته الجزيره خيابان‌هاى اصلى منامه، پايتخت بحرين مملو از نيروهاى امنيتى است و هليکوپترهاى پليس نيز دائما در سطح شهر در پروازند.
همچنين اينترنت و تلفن همراه در سراسر بحرين قطع شده و اى‌ميل‌ها، فيسبوک، تويتر و يوتيوب نيز فيلتر شده‌اند.
الجزاير
در الجزاير پس از سه روز تظاهرات پياپى و درگيرى شديدى که ميان پليس با تظاهرکنندگان روى داد، دولت الجزاير نخستين عقب‌نشينى را در برابر مطالبات مردمى انجام داد و وعده داد به زودى وضعيت فوق‌العاده که يکى از مطالبات اصلى معترضان است را لغو مى‌کند.
مراد مدلسى، وزير امور خارجه الجزاير در گفتگو با راديو اروپا 1 گفت: «در روزهاى آينده وضعيت فوق العاده را مورد بررسى قرار خواهيم داد و ديگر اين موضوع به جزئى از گذشته کشور تبديل خواهد شد.»
عبدالعزيز بوتفليقه، رئيس جمهورى الجزاير که با اصلاح اعتراض‌آميز قانون اساسى الجزاير در سال 2009 و شرکت در انتخابات رياست جمهورى خود را به جمع ديکتاتورهاى عرب اضافه کرد، هفته گذشته تعهد داده بود که دستور به لغو حالت فوق العاده دهد، خدمات عمومى را بهبود بخشد، در ساخت واحدهاى مسکونى سرعت بيشترى به خرج دهد و از پليس بخواهد که رفتار بهترى با مردم داشته باشد.
در حال حاضر نزديک به 30 هزار پليس در الجزيره پايتخت الجزاير مستقر هستند و رفتار مردم را به دقت تحت کنترل دارند. سازمان‌ها و احزاب رسمى الجزايرى با صدور بيانيه‌اى خواستار تداوم تظاهرات تا برآورده شدن کامل مطالبات مردم شده‌اند.
جريان تغيير و دموکراسى اعلام کرد، از اين به بعد روزهاى شنبه هر هفته طرفداران خود را به خيابان مى‌آورد تا برآورده شدن کامل مطالبات دست به تظاهرات مى‌زنند. مسئولان اين جريان گفته‌اند که تلاش مى‌کنند وضعيتى مثل مصر و تونس در کشور به وجود بياورند.
عراق
در عراق نيز تظاهرات گسترده‌اى در شهرهاى مختلف در جريان است. در اين جا مطالبات فقط به کمبود خدمات و امکانات رفاهى باز مى‌گردد. مردم عراق پس از سرنگونى رژيم بعثى در سال 2003 به آزادى رسانه و آزادى بيانى که سال‌ها انتظار آن را مى‌کشيدند، رسيدند اما با آغاز فعاليت‌هاى تروريستى القاعده و جريان‌هاى افراطى در اين کشور و فساد ادارى و مالى گسترده‌اى که سراسر عراق را در نورديده، داغ تازه‌اى بر دل مردم افتاد. نبود برق، نبود آب آشاميدنى، کمبود شديد خدمات شهرى، بهداشتى و فقر مفرطى که در جامعه روستايى و حاشيه نشين شهرى رخ داده، مردم را به ستوه آورده است. در کنار آن بيکارى نيز مردم را به شدت آزار مى‌دهد و اختلاف‌هاى سياسى ميان جريان‌هاى سياسى عراقى که به تبع آن بى‌اعتنايى به خواسته‌هاى عمومى و خدمات‌رسانى را به دنبال داشته، مردم را به شدت سرخورده کرده است.
به گزارش روزنامه الزمان چاپ لندن، روز دوشنبه يک جوان 30 ساله عراقى در شهر موصل در اعتراض به وضعيت بد معيشتى‌اش و بيکارى اقدام به خودسوزى کرد که در پى اين حادثه جان خود را از دست داد. منابع پزشکى گفتند که اين مرد پدر چهار فرزند است و به دليل فقر شديد مالى و بيکارى خودسوزى کرده است.
پليس عراق گفته است که اين مرد عاشق بوده و به دليل شکست عشقى دست به خودکشى زده است در حالى که برخى از سازمان‌هاى حقوق بشرى در داخل عراق اظهارات پليس عراق را تقبيح کرده و با صدور بيانيه‌هاى مختلف اعلام کردند، اين سخنان تلاش براى سرپوش گذاشتن بر کوتاهى‌هاى دولت عراق در برابر مطالبات مردمى است.
طى يک هفته گذشته تظاهرات متعددى در شهرهاى عراق از جمله نجف اشرف، ديوانيه، بصره و موصل صورت گرفته است. اين در حالى است که مردم عراق روز ششم اسفند را روز خشم اعلام کرده و گفته‌اند که در اعتراض به کوتاهى‌هاى دولت در انجام خدمات‌رسانى دست به تظاهرات مى‌زنند.
با اين حال جوانان عراقى زودتر از روز موعود دست به کار شدند. صدها جوان عراقى روز دوشنبه 14 فوريه در ميدان التحرير در مرکز بغداد پايتخت عراق دست به تظاهرات زدند و به فساد مالى و ادارى، بيکارى و کمبود خدمات عمومى اعتراض کردند. تظاهرکنندگان در شعارهايشان خواستار برکنارى رافع العيساوى، استاندار بغداد به دليل بى‌کفايتى و زير پا گذاشتن قوانين جارى کشور شدند. معترضان همچنين خواهان محاکمه و مجازات کسانى که اموال عمومى را به تاراج برده و در اختلاس از خزانه ملى دست داشته‌اند، شدند. تظاهرکنندگان که از فعالان فيسبوک محسوب مى‌شوند همچنين براى جنبش اعتراضى خود نام "14 فوريه" را برگزيدند. آنها همچنين خواستار برگزارى تظاهرات گسترده‌ترى در روز 25 فوريه شدند.
دستگاه امنيتى عراق يکى از جوانان اصلى تنظيم کننده اين تظاهرات را شناسايى و بازداشت کرده است.
تظاهرات روز دوشنبه همچنين با حمايت مقتدى صدر، رهبران جريان صدر نيز همراه شد. وى با صدور بيانيه‌اى خواستار مشارکت عموم مردم عراق در تظاهرات عليه کمبود خدمات و حضور اشغالگران شد.
سودان
در سودان نيز تظاهرات به طور پراکنده ادامه دارد. منابع خبرى گزارش مى‌دهند که تظاهرکنندگان در شهرهاى خارطوم، پايتخت اين کشور و ام‌درمان دست به تظاهرات زدند و نسبت به کمبود خدمات، فساد ادارى مالى، بيکارى و نبود آزادى‌هاى فردى اعتراض کردند.
اين تظاهرات در حالى وارد هفته دوم خود شده که هفته گذشته نيز تظاهرات مشابهى در اين کشور روى داد که به رويارويى شديد نيروهاى امنيتى و ارتش با تظاهرکنندگان انجاميد اما به دليل پوشش خبرى تظاهرات مصر چندان در رسانه‌ها بازتاب نيافت.
پليس سودان همچنين در درگيرى‌‌اش با معترضان شمارى از آنها را دستگير و روانه زندان کرد.
خبرگزارى سوئيس روز دوشنبه گزارش داد که شمارى از خانواده‌هاى دستگير شدگان صبح دوشنبه در برابر وزارت کشور و وزارت دادگسترى سودان دست به تظاهرات زده و خواستار آزادى بستگانشان شدند.
در سودان نيز فيسبوک، تويتر و يوتيوب فيلتر شده و سرعت اينترنت نيز به شدت کاهش يافته است. همچنين اختلال‌هاى شديدى در سيستم تلفن همراه و تفن ثابت شهرى به وجود آمده است.
نظر شما :