عمر سلیمان، چشم امید آمریکا و اسرائیل

دیپلماسی ایرانی: دولت باراک اوباما چهل و چهارمین رئیس جمهوری ایالات متحده با سرعت غیرقابل پیش بینی در مصر تغییر موضع داد و با رها کردن حسنی مبارک به شکل مصلحتی در کنار معترضان قرار گرفت.

فعال‌‌های حقوق بشر؛ اساتید دانشگاه و صلح طلب‌‌ها این حرکت اوباما را به فال نیگ گرفتند. در منطقه اما هیچ کدام از دولتمردان از این شتابزدگی باراک اوباما استقبال نکردند. اسرائیل، عربستان سعودی، اردن و امارات متحده عربی بارها و بارها از اوباما خواستند که حلقه ارتباط با حسنی مبارک رئیس جمهوری مصر را اینگونه پاره نکند. از اوباما خواسته شد تا به سرعت پشت سر جریان دموکراسی خواهی مردم مصر قرار نگیرد.

دیپلمات‌‌های حاضر در منطقه به اوباما هشدار دادند که این حمایت می‌تواند ثبات منطقه را زیر سوال ببرد. یکی از دیپلمات‌‌های حاضر در منطقه ادعا می‌کند که در یک روز 12 ساعت را صرف گفتگوی تلفنی با مقام‌‌های آمریکایی در خصوص تحولات مصر کرده است. شواهدی وجود دارد که نشان می‌دهد فشارها بر ایالات متحده افزایش یافته است.

روز شنبه درست چند روز پس از سخنان اوباما که خواهان انتقال قدرت شده بود، کاخ سفید اعلام کرد که از روند انتقال قدرت به عمر سلیمان استقبال می‌کند. هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه آمریکا هم در جامه محافظه کاری فرو می‌رود و تاکید می‌کند که کنار زدن فوری مبارک می‌تواند تبعات بسیاری را در خود جای داده باشد. یک دیپلمات از همین منطقه که نمی‌خواهد نامش فاش شود، در این خصوص می‌گوید: حرکت‌‌های ایالات متحده پس از آن تصمیم شتاب زده در حقیقت آبی بود بر آتشی که در منطقه به راه افتاده است.

صحیح است که هر کشوری در منطقه مشکلات خاص خود را دارد اما همه نگران هستند که هیاهوهای جاری و تغییرات در مصر منطقه را به سمت بی ثباتی بکشاند. همه نگران هستند که آنچه که بر سر حسنی مبارک آمد دامان آنها را نیز بگیرد. در منطقه بسیاری این واهمه را دارند که شاید هیچ کدام از جریان‌‌های اعتراضی نتواند مصر را به سمت توازن قدرت و تقسیم عدالت ببرد. هیچ کس نمی‌تواند نقش متحدان مصر در سطح بین المللی را بر برقراری آرامش در این کشور انکار کند. متحدان دیروز مصر شاید در دولت بعد از مبارک قدرت کمتری را در اختیار داشته باشند اما با واشنگتن هنوز چه بسیار کارها که باید انجام دهند. عربستان سعودی با ملک عبدالله دوست شفیق مبارک بود و تامین کننده نفت امریکا است. اسرائیل دوست مشترک قاهره و واشنگتن است.

هیلاری کلینتون در این خصوص می‌گوید: من نگرانی و دغدغه همه را در منطقه درک می‌کنم. وی در این مدت بارها با ملک عبدالله از اردن سخن گفته است و باراک اوباما هم با سارین رهبران خاورمیانه به کرات تماس تلفنی داشته است. تحلیل‌گران ادعا می‌کنند که شرایط حاکم بر خاورمیانه با نرمشی که کاخ سفید در برابر تحولات مصر و شخص مبارک از خود نشان داده تا حدی تعدیل شده است. ایالات متحده اکنون ادعا می‌کند که خواهان کناره گیری سریع مبارک نیست. البته رابرت گیبس سخنگوی کاخ سفید در تازه ترین اظهار نظر خود تاکید می‌کند که عمر سلیمان با این ادعا که مصر آمادگی انتقال آرام قدرت را ندارد، همه ما را ناامید کرد. سناتور جان کری رئیس کمیته سیاست خارجی سنا امریکا هم در تماس با عمر سلیمان به وی هشدار می‌دهد که باید گام‌‌های اساسی و راضی کننده ای بردارد.

برخی از تحلیل‌گران ادعا می‌کنند که ایالات متحده برای انتقال آرام قدرت در مصر هیچ حرکت خاصی از خود نشان نداده است.

امروز ایهود باراک وزیر دفاع اسرائیل با همتای آمریکایی خود در واشنگتن دیدار می‌کند تا در خصوص خیزش مردمی ‌در مصر و تاثیر آن بر تحولات منطقه سوال کند. اسرائیلی‌‌ها از زمان آغاز تحولات در مصر با عینک بدبینی و البته نگرانی به این متحد قدیمی‌ خیره شده اند. آیا همه چیز به روال سابق باز می‌گردد؟ مصر بعد از مبارک با تل آویو کنار می‌آید یا خیر؟ این پرسش ‌‌ها ذهن اسرائیلی‌‌ها را به خود مشغول کرده است.

ساکنان تل آویو بارها با زبان بی زبانی و البته بارها هم با صراحت تاکید کرده اند که ما خواهان اصلاحات در مصر هستیم و نه انقلاب. این طیف ادعا می‌کنند که بهتر است ابتدا به اصلاحات زمانی برای محک خوردن داد و سپس در شرایطی که جواب نداد، به انقلاب روی آورد. این چنین استدلالی اما برای جوانان مصری که سی و دو سال است با دیکتاتوری مبارک ساخته اند معنا و مفهوم خاصی ندارد.

در اسرائیل همگان عمر سلیمان را مردی می‌دانند که باید منافع تل آویو و واشنگتن را تامین کند. بهترین گزینه برای ادامه رفاقت مصر با اسرائیل و آمریکا.

اعراب نیز دغدغه ای مشترک با اسرائیل و ایالات متحده دارند. وزیر دفاع امارات متحده عربی در تازه ترین اظهارات خود خواهان بازگشت ثبات به مصر شده و البته در این بیانیه تاکید کرده است که انتقال قدرت در مصر باید آرام و با طمانینه انجام گیرد. اعراب به شدت از عملکرد اوباما در مصر و انتقاد از حسنی مبارک ناراضی هستند. جان کری در این خصوص می‌گوید: بسیاری از متحدان ما با نگاه کردن به ماجرای مصر و سرزنش حسنی مبارک از ما گلایه می‌کنند که این چگونه اتحادی است میان واشنگتن و قاهره؟ اما در پاسخ به آنها باید بگویم که این اوباما نبود که تصمیم گرفت، این مردم مصر بودند.

منبع: نیویورک تایمز