توفيقات و برکات سنگال

ديپلماسى ايرانى: به نظر مى رسد با بازگشت على اکبر صالحى از سنگال و پايان گفتگوهاى ايران و 1+5 بايد منتظر معرفى صالحى به مجلس براى تصدى وزارت امور خارجه و تاييد نمايندگان باشيم. صالحى در يکى از مهمترين ماموريت هايش از زمان کار در پست سرپرستى وزارت خارجه، راهى سنگال شد. خيلى ها اين سفر را بديمن مى دانستند؛ چه از سرنوشت سلف او منوچهر متکى آگاه بودند و به طنز و کنايه اعلام مى کردند که صالحى نرفته و نرسيده بايد بار سفر ببندد و برگردد.

نمى دانيم برخورد سنگالى ها با جانشين منوچهر متکى چگونه بوده و از او درباره وزارت خارجه و شيوه برکنارى وزيران و حال و روز فعلى متکى چيزى پرسيده اند يا خير، اما از رخ بشاش و صراحت لهجه صالحى مى فهميم که سفر خوبى را پشت سر گذاشته و نه تنها از گذرگاه برکنارى عبور کرده بلکه از پس ماموريتش برآمده و آزمون ورودى وزارت خارجه را با موفقيت گذرانده است.

از اهم نتايج سفر او اين است که "سفیر سنگال به تهران باز خواهد گشت". الحاجى عليون سامبا 23 آذر به دستور دولت متبوعش و بعد از مشخص شدن تابعيت ايرانى محموله هاى نامتعارف يک کشتى به داکار فراخوانده شد و منتظر ماند تا سرپرست جديد وزارت خارجه ايران شخصا به سنگال برود و مقدمات بازگشت او را به محل ماموريت مهيا کند.

برخى شبکه هاى خبرى اين دستاورد را مخدوش کرده و نوشته اند که سفير سنگالى تنها با ميانجى گرى ترکيه به تهران برمى گردد. دور از ذهن نيست که در ميانه سفرهاى صالحى به ترکيه و تماس هاى ردوبدل شده، اين موضوع نيز توسط ترک ها مطرح و مرتفع شده باشد. هرچه باشد دامنه ميانجى گرى هاى ترکيه همه جور موضوعى را دربرمى گيرد؛ از برنامه هسته اى و انتقال گاز به اروپا گرفته تا تبادل و تعامل سفيران و فراهم کردن امکانات براى ملاقات هاى دوجانبه.

ايران چند سالى بود که سرمايه گذارى هاى سياسى و مذهبى و اقتصادى را در سنگال آغاز کرده بود و به يکباره يک کشتى سرگردان از زير مه هويدا شد و روابط را مه آلود کرد. اين کشتى تبديل به يک مصداق شد و ظاهرا با ميانجى گرى هاى صورت گرفته، دو کشور مجددا و به تدريج مى توانند روابط ديپلماتيک را از سر بگيرند.

برخى سرمایه‌گذاری هاى ايران در سنگال به راستى مثال زدنى است. از تاسيس مدارس و تبليغات مذهبى در اين کشور که بگذريم بايد به احداث کارخانه تولید خودرو سمند اشاره کنيم که به دستور محمود احمدى نژاد انجام گرفت و قرار بود در حول و حوش دى ماه با سفر او به سنگال افتتاح شود، که به ماجراى کشتى برخورد کرد و متوقف ماند.

بعضى از منابع (آتى نيوز)، از سرمایه گذاری بیش از هزار میلیارد تومانی ایران خودرو در این پروژه خبر داده اند که به احتمال قوى انگيزه نيرومندى براى ايران جهت بهبود روابط محسوب مى شود. هرچه از زمان بندى اين پروژه مى گذرد، سرمايه عظيمى که مصروف شده، به اتلاف مى رود و بنابراين کاملا منطقى است که آقاى صالحى بعد از بازگشت از داکار با خوشحالى زايد الوصفى از "بسيار موفقيت آميز بودن سفر" سخن بگويد. چيزى که بر خوشحالى او مى افزايد، انجام درست ماموريت و به احتمال قريب به يقين، گرفتن کليد ساختمان وزارت خارجه از محمود احمدى نژاد است.

طبق پيش بينى هاى قبلى و به اذعان جهانبخش حسن‌زاده سفير ایران در داکار،‌ ایران قرار بوده به اندازه اى سطح همکارى ها و مبادلاتش را با اين کشور آفريقايى افزايش دهد که به زودی به عنوان نخستین شریک آسیایی سنگال به شمار بيايد. اگرچه با بدبينى هاى به وجود آمده بعد از ماجراى کشتى مکشوفه - که دولت سنگال آن را خنجرى از پشت براى تجهيز تجزيه طلبان قلمداد کرد - دستيابى به نقطه ايده آل براى شراکتى پايدار به تعويق افتاده است اما دست کم اين اميد وجود دارد که سرمايه ها و پروژه هاى خوابيده ايران دوباره به حرکت بيفتد.

از جمله برنامه هاى در دست اقدام ايران در سنگال احداث 200 کیلومتر جاده، تأسیس صندوق مشترک سرمایه‌گذاری، مشارکت در معادن سنگ آهن و فسفات، گشایش شعبه دانشگاه ایرانی، تأسیس مرکز تجاری ایران و داکار، برگزاری همایش فرصت‌های تجاری ایران در داکار، ارائه خدمات فنی و مهندسی، توسعه کارخانه تولید سمند و متنوع کردن محصولات آن و جالب تر از همه برقراری خطوط کشتیرانی بوده است که بايد ديد چه زمانى از سر گرفته مى شود.

على اکبر صالحى با رئيس جمهور و ديگر مقام هاى سنگال ملاقات کرده است. پيشتر اعلام شده بود که دولت سنگال خواهان عذرخواهى و توضيح مقام هاى ايران درباره کشف محموله هاى مکشوفه در بندر لاگوس است. منوچهر متکى هم گفته بود که مقصد نهايى اين محموله سنگال نبوده و گامبيا بوده است. پيرو اين مساله، گامبيا هم اعلام کرد تمام روابطش را با ايران قطع می‌کند. اينجا با يک تير دو نشان زده شد تا برکنارى متکى آن هم در خاک کشور مورد بحث به يک ضرب المثل تبديل شود.

با علم به اينکه دولت احمدى نژاد ميدان فراخى را براى وزارت و وزير خارجه تعريف نکرده و بخش اعظم وظايف را به معاونان و مشاوران و شخص رئيس جمهور سپرده است، مى تواند به صالحى بعد از اينکه با دست پر از سنگال برگشته اعتماد کند و او را در روزهاى آينده براى کسب راى اعتماد به مجلس بفرستد. از ارزيابى هاى سخنگوى وزارت خارجه و تعدادى از نمايندگان نيز پيداست که اين چنين خواهد شد و مجلس هم نگاه مثبتى به وى دارد.

با اين اوصاف بايد بدشگونى و مخاطرات سفر به سنگال را تمام شده فرض کرد. صالحى بعد از اين سفر مى تواند نقيضه اى بر فرضيه بديمنى سنگال باشد و همه جا از توفيقات و برکات سفر به سنگال سخن بگويد؛ ضمن اينکه سمندهاى ميلياردى نيز استارت مى زنند و نگرانى هاى سرمايه اى ايران را در اين کشور برطرف مى کند.