پیگیری نگاه به جنوب در قاره سیاه

دیپلماسی ایرانی: هنوز مدت زیادی از برگزاری نشست هم اندیشی ایران و افریقا و حضور وزرای خارجه و مقامات عالی تعدادی از کشورهای افریقایی در تهران نمی‌گذرد که منوچهر متکی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ‌ایران با عزیمت به بورکینافاسو و غنا، بازدید مقامات این کشورها را پس می‌دهد.

منوچهر متکی، وزیر امور خارجه ایران در ابتدای این سفر روز پنج شنبه به واگادوگو پایتخت بورکینافاسو وارد شد و بعد از دیدار با رئیس مجلس، رئیس جمهور و وزیر امور خارجه این کشور و امضای چند موافقت نامه این کشور را به مقصد غنا ترک کرد.

متکی که امروز وارد آکرا، پایتخت غنا شده است با رئیس جمهور این کشور دیدار کرده و در برنامه کاری خود دیدار با دیگر مقامات این کشور را نیز دارد.

سفرهای متکی به کشورهای افریقایی علاوه بر این که اهداف اقتصادی دارد، اهداف دیگری را نیز دنبال می‌کند. اهداف اقتصادی این سفر‌ها را می‌توان در سخنان وزیر امور خارجه ایران و مقامات میزبان او یافت.

متکی در جمع خبرنگاران در بورکینافاسو گفت: دوستان ما در حوزه تجارى و اقتصادى در اتاق بازرگانى بورکينافاسو مذاکرات خوبى را انجام دادند و در اين گفت وگوها توافقات خوبى صورت گرفت. در ميان مدت شرکت‌هاى ايرانى در پروژه‌هاى بورکينايى در حوزه‌هاى برق و کشاورزى به همکارى‌هاى متقابل مشارکت خواهند کرد و همکارى‌هاى دوطرف در زمينه‌هاى مختلف نيز افزايش خواهد يافت.

وزیر امور خارجه ایران پس از دیدار با رئیس جمهور غنا درباره گسترش همکاری‌های اقتصادی میان ایران و غنا گفت: شرکت‌هاى ايرانى امروزه در اقصى نقاط جهان در حال توليد اتومبيل، تراکتور و احداث کارخانه‌هاى برق، اکتشاف و استحصال نفت، امور کشاورزى، صنعتى و معدنى هستند. ایران آمادگی دارد در برنامه‌هاى توسعه اى غنا و ترغيب سرمايه گذاران بخش‌هاى خصوصى دو طرف براى سرمايه گذارى در کشورهاى ديگر مشارکت کند.

اما ورای این اهداف اقتصادی، ایران اهداف دیگری را نیز در گسترش روابط با افریقا پیگیری می‌کند و آن سیاست نگاه به جنوب برای پیشبرد اهداف سیاسی در صحنه بین المللی است.

این نگاه را می‌توان در سخنان وزير امور خارجه ايران در دیدار با رئیس مجلس بورکینافاسو یافت: سياست‌هاى اقتصادى، امنيتى و فرهنگى قدرت‌هاى بزرگ در 60 سال گذشته با شکست مواجه شده است، ‌تصميم سازى براى دولت‌ها و ملت‌هاى جهان در پشت درهاى بسته به پايان رسيده و امروزه اين نقش به ملت‌ها و دولت‌ها داده شده است.

سخنان متکی در دیدار با رئیس جمهور غنا نیز علاوه بر وجهه اقتصادی، این وجهه سیاسی را هم در خود داشت. او با اشاره به بحران‌های خاورمیانه از افغانستان گرفته تا عراق و لبنان و فلسطین، شرایط نظام بین المللی را ناعادلانه خواند و سیاست‌های جهانی در دهه گذشته را ناکارآمد دانست.

ایران که همواره خواهان استقرار نظم عادلانه در عرصه بین المللی بوده است، اکنون در پی آن است که با همراهی کشورهای پرتعداد و ناراضی قاره افریقا و به طور کلی جهان، نهضت جدیدی برای تغییر نظم جهانی پی افکند و با کسب حمایت کشورهای جنوب و استفاده از قواعد دموکراتیک، نظم کنونی جهان را با چالش مواجه کند.

اما با توجه به موقعیت ضعیف و وضعیت فقیر این کشورها باید در برقراری ارتباط با آن‌ها توجیه سیاسی و اقتصادی این روابط را در نظر داشت و از رابطه اعانه محور با آن‌ها پرهیز کرد.