ایران آنچنان هم تنها نیست آقایان

دیپلماسی ایرانی: تقلای ایالات متحده برای تشدید تحریم‌ها علیه‌ایران و همراه کردن بیش از پیش اروپا با خود در این مسیر همچنان ادامه دارد. تایم در تازه ترین نگاه خود به‌این روند ادعا می‌کند که کاخ سفید عزم خود را جزم کرده تا اروپا را به تبعیت از تمامی ‌تحریم‌های مد نظر خود وادارد. این روزنامه در ادامه می‌نویسد: تحریم‌های سفت و سخت تر بر ایران می‌تواند اقتصاد این کشور را تحت تاثیر قرار دهد. بیم از افزایش تورم و کمبود مواد اصلی زندگی و نبود سوخت در میان مردم به چشم دیده می‌شود. اما این بدین معنا نیست که جمهوری اسلامی ‌ایران تمامی ‌دوستان خود را از دست داده‌است. حتی دوستان ایالات متحده هم که به دستور واشنگتن ارتباط خود را با تهران محدود و یا قطع کرده‌اند به‌ایران اجازه فعالیت در حوزه‌های نفت و گاز خود را می‌دهند. ایران در آسیا هم دوستان بسیاری دارد.  دوستانی که مشتاق ارتباط گیری با یکی از بزرگترین تولید کنندگان نفت در منطقه هستند. دوستانی که می‌خواهند از فرصت نبود کمپانی‌های غربی در بازارهای ایران کمال استفاده را بکنند. فیلیپ واست از یک نهاد فرانسوی مستقر در این خصوص می‌گوید: کمپانی‌های چینی و مالزیایی اخیرا قراردادهای نفتی هنگفتی با ایران منعقد کرده‌اند. از همین قراردادها هم پول هنگفتی نصیب این کمپانی‌های خارجی شده‌است. بسیاری گمان می‌کنند که تحریم‌های تحمیل شده بر ایران در حقیقت تحریم‌های آمریکایی هستند و نه بین المللی. اخرین دور از تحریم‌ها هم روز چهارشنبه‌از راه رسیدند. اروپایی‌ها متن 77 صفحه‌ای را عیان کردند که بر اساس آن کمپانی‌های اروپایی حق ندارند در صنایع گاز و نفت ایران سرمایه گذاری کنند. ایران سومین منبع نفتی در جهان را در اختیار دارد. نیمی ‌از گاز طبیعی جهان هم در دست ایران است. تحریم‌هایی که در ماه ژوئن علیه‌ایران در شورای امنیت به تصویب رسید و تحریم‌های یک جانبه‌ای که در اتحادیه‌اروپا و دیگر کشورها به تصویب رسید در حقیقت تلاشی بود برای اعمال فشار بر محمود احمدی نژاد رئیس جمهوری ایران برای نشستن پای میز مذاکرات. غربی‌ها ادعا می‌کنند که ‌ایران برنامه هسته‌ای خود را با هدف تولید بمب ادامه می‌دهد و این در حالی است که تهران همواره ‌اینچنین ادعایی را تکذیب کرده‌است. تحریم‌های اروپا بر ایران در حقیقت دور جدیدی از روابط میان کشورهای قاره سبز و ایران را به تصویر کشید: فرانسه، ایتالیا، نروژ و اسپانیا به همکاری‌های تجاری خود با ایران پایان دادند و این در حالی بود که هرکدام از این کشورها سابقه همکاری‌های اقتصادی کلان با تهران را در پرونده خود داشتند. با وجود تمامی ‌تحریم‌هایی که‌ایران در این سالها تحمل کرده‌است اما اروپا همچنان رابطه‌اقتصادی خود را با ایران حفظ می‌کند. بر خلاف کشورهای امریکایی، کمپانی‌های اروپایی می‌توانند نفت خام ایران را خریداری کنند و سوخت به‌این کشور تحویل دهند. اتحادیه‌اروپا هم هفته گذشته برای چندمین بار بر این حق اروپایی‌ها تاکید کرد. اروپا روزانه بیش از یک میلیون بشکه ‌از نفت خام ایران را تهیه می‌کند. این رقم دو برابر رقمی ‌است که در سال 2008 میلادی برای رابطه میان دو کشور لحاظ شده بود. علاوه بر این اروپایی‌ها تاکید کرده‌اند که در شرایطی که نتوانند برای تامین انرژی خود به کشور دیگری به غیر از ایران مراجعه کنند حق شکستن سد تحریم‌ها را خواهند داشت. یکی از این موارد گاز ایران است که‌ از طریق دریای خزر به ‌اروپا صادر می‌شود.  

بسیاری از اروپایی‌ها ادعا می‌کنند که‌ایالات متحده برای تبعیت غربی‌ها از تحریم‌ها تمام تلاش خود را می‌کند و عزم خود را جزم کرده‌است. برخی تحلیل‌گران تاکید دارند که واشنگتن اروپا را برای همراهی با خود در تحریم‌ها تحت فشار قرار داده‌است. این تحت فشار قرار دادن هم تنها از مجرای دولت‌ها نبوده‌است و در بسیاری از موارد پای کمپانی‌های کلان و سود و زیان‌های اقتصادی جدی به میان بوده‌است. یک شرکت نفتی پرتقالی ادعا می‌کند که برای پایان دادن به همکاری‌های تجاری با ایران تحت فشار شدید قرار گرفته‌است. در ماه‌های اخیر، بی پی ، توتال و وایتول هم اعلام کرده‌اند که‌از حجم سرمایه گذاری‌های خود در ایران یا کم می‌کنند و یا کلا این سرمایه گذاری را متوقف خواهند کرد.  

یک عضو هلندی پارلمان اروپا در این خصوص می‌گوید: ایالات متحده کمپانی‌های مختلف را برای عمل کردن بر اساس الگوهایی ورای مفاد تحریم‌های بین المللی تحت فشار شدید قرار داده‌است.  ما باید مراقب استقلال اروپا در این حوزه باشیم.

این در حالی است که‌امریکایی‌ها هرگونه‌اعمال فشار بر اروپا را تکذیب می‌کنند. مقام‌های وزاتخانه دارایی آمریکا سفرهایی به بروکسل، برلین و پاریس داشته‌اند. گفته می‌شود که هدف از این سفرها هم مشورت در خصوص تبعات تحریم‌ها با کشورهای اروپایی بوده‌است.  کمپانی‌های خصوصی اروپایی هم به‌این نتیجه رسیده‌اند که همراهی با ایران و ایستادن در مقابل تحریم‌ها ارزشش را ندارد.  

امریکایی‌ها ادعا می‌کنند که تنها در پیام‌هایی خصوصی به کمپانی‌های اروپایی در خصوص تبعات تحریم‌ها هشدار می‌دهند و این خود کمپانی‌ها هستند که در این خصوص تصمیم گیری می‌کنند. با این همه بسیاری از کمپانی‌های اروپایی تحریم‌های اعمال شده‌از سوی ایالات متحده را به‌اندازه کافی تحمیلی و البته جدی می‌دانند. بر اساس قوانین اعمال شده‌از سوی ایالات متحده، کمپانی‌های نفتی که با ایران وارد معامله شوند و یا هر شرکت دیگری که در بخش‌های ممنوعه‌اعلام شده‌از سوی واشنگتن سرمایه گذاری کند، از شرکت در بازار اقتصاد ایالات متحده محروم خواهد شد.  همین تهدید به تنهایی می‌تواند کمپانی‌هایی غربی را از هر گونه سرمایه گذاری در ایران منصرف کند. استوارت لوی از اعضای کابینه باراک اوباما هفته گذشته به صراحت اعلام کرد که مجازات‌هایی که‌امریکا برای تعامل کننده گان با ایران وضع کرده‌است به گونه‌ایست که هر کمپانی می‌داند که بهای همکاری با ایران از دست دادن همراهی ایالات متحده و امکان سرمایه گذاری در این کشور است. بسیاری از اروپایی‌ها ادعا می‌کنند که‌اعمال مجازات از سوی ایالات متحده برای کمپانی‌های غربی در حقیقت نشان دهنده زره پوش شدن واشنگتن در برابر ایران و دوستان حتی استراتژیک این کشور است. از آنجا که ‌امریکا، ایران را در لیست سیاه خود قرار داده‌است، اروپایی‌ها هم باید همین کار را انجام دهند. امریکا همواره تلاش می‌کند کشورها را حتی با توسل به زور هم در کنار خود نگاه دارد.  

در شرایطی که برخی کشورهای اروپایی تحریم ایران را در راس قرار داده‌اند، برخی کمپانی‌ها هم از این فقدان یا نبود رقیب در بازار ایران استفاده می‌کنند. چین که عضویت دائم شورای امنیت را بر عهده دارد در این مجمع موافقت خود را با تحریم ایران اعلام کرد.  اما پس از اعمال تحریم‌ها این پکن بود که‌از خلا کمپانی‌های سرمایه گذاری در ایران نهایت استفاده را کرد.  ایران بر حجم رابطه خود با مالزی هم افزوده‌است.  کمپانی‌های مالزی برخلاف کمپانی‌های چینی می‌دانند که چگونه در اعماق چند متری دریا هم به‌اکتشاف بپردازند.  یک شرکت مالزیایی اخیرا قرار داد انتقال روزانه 55 هزار بشکه گازوئیل به‌ایران را امضا کرده‌است.  

تایم