زمان تقابل نزديک است

ديپلماسى ايرانى: ايالات متحده همچنان در پيچ و تاب تحريم‌هاى ايران قرار دارد. روزنامه گاردين در نگاهى تازه به برنامه هسته‌اى ايران مى‌نويسد: واشنگتن همچنان بر حجم فشارهاى سياسى و اقتصادى بر ايران مى‌افزايد و اين در حالى است که رسانه‌هاى خبرى ادعا مى‌کنند که ماه آينده ايرانى‌ها و اروپايى‌ها بر سر يک ميز دور هم مى‌نشينند تا در باب پرونده هسته‌اى با هم گپ و گفت‌وگويى داشته باشند. شايد بتوان ميان اين دو ماجرا ارتباطى ايجاد کرد. اما نه تحريم و نه تعامل با ايران نمى‌تواند به تنهايى احتمال حمله نظامى‌ به اين کشور را به صفر برساند مگر آنکه دولت در ايران تغييرى صد و هشتاد درجه‌اى در برخورد با غرب را پيشه راه خود کند.

گاردين در ادامه مى‌نويسد: غرب از ماه جولاى تاکنون و با تنگ‌تر کردن حلقه تحريم‌ها در کنگره ايالات متحده دور تا دور ايران نشان داد که براى تحت فشار قرار دادن ايران عزم خود را جزم کرده است. بر اساس اين تحريم‌ها سيستم گردش مالى ميان ايران و غرب متوقف مى‌شود. کمپانى‌هايى که با بانک‌ها و تجارت‌خانه‌هاى وابسته به دولت در ايران در ارتباط باشند بايد سخت‌ترين تحريم‌ها را تحمل کنند.

به دنبال کنگره ايالات متحده، اتحاديه اروپا، ژاپن، استراليا و ديگر متحدان غربى و آسيايى واشنگتن هم به جمع تحريم‌کنندگان ايران پيوستند. ماه گذشته ميلادى هم اوباما براى افزايش بر فشارها و يا در راستاى تلافى سخنان محمود احمدى نژاد رئيس جمهورى ايران در مجمع عمومى‌ سازمان ملل، شرکت‌هاى اروپايى را که در حوزه نفت ايران سرمايه‌گذارى کنند را هم ممنوع المعامله کرد. شرکت هواپيمايى ايران اير که نهادى دولتى محسوب مى‌شود نخستين شرکت هوايى بود که مشمول اين تحريم‌ها شد. بر اساس تحريم‌هاى جديد هواپيماهاى متعلق به اين شرکت نمى‌توانند در خاک کشورهاى اروپايى سوخت‌گيرى کنند. شرکت‌هاى ديگرى مانند بى پى و شل هم پيش از اين خروج از گردونه معامله با ايران را اعلام کرده بودند. ديگر نهادها هم اعلام کرده‌اند که پس از انقضاى تاريخ قراردادهاى خود ايران را ترک خواهند کرد. ممانعت از سوخت‌گيرى هواپيماهاى ايران اير در اروپا بدين معناست که عملا از اين پس شرکت ايران اير نمى‌تواند سفرهاى خود به اروپا را ادامه دهد.

تلاش‌هاى واشنگتن براى منزوى نگاه داشتن ايران در حقيقت با نوعى تضاد روبه‌رو است. اخبار رسيده از واشنگتن حاکى از اين است که برخى شرکت‌هاى چينى از خلا بi وجود امده در بخش سرمايه‌گذارى ايران کمال استفاده را مى‌کنند و به راحتى در تجهيز نظامى‌ ايران و فروش موشک‌هاى پيشرفته به اين کشور دست دارند. بر همين اساس بود که واشنگتن پيکى را راهى پکن کرد با مضمون تهديد و هشدار. در اين فضا بود که پکن چاره‌اى نداشت جز اعتراف به اشتباه در ملاعام و اعلام تعهد به تحريم‌هايى که از مجراى سازمان ملل عبور کرده‌اند.

ترکيه و آذربايجان هم در زمره کشورهايى بودند که در يک هفته اخير سفر مقام‌هاى آمريکايى به آنها اما و اگرهاى فراوانى را به دنبال داشته است. واشنگتن از دولتمردان هر دو اين کشورها خواسته است که به حمايت کورکورانه از ايران پايان دهند و در تلاش براى منزوى کردن ايران با غرب همراه شوند.

گاردين در ادامه مى‌نويسد: خبرهاى رسيده از تهران حاکى از آن است که اين تحريم‌ها ره به جاهاى مثبتى برده‌اند. البته هنوز حد و اندازه آن مشخص نيست. گاردين در ادامه ادعا مى‌کند که شکايت‌هاى رايج در خصوص نرخ بيکارى و تورم وجود دارد و بايد به اين موضوع نارضايتى از پرداخت‌ها و دريافت‌ها را هم اضافه کرد.

گاردين با اين ادعا که روزنامه‌هاى ايرانى از بيان تبعات تحريم‌ها منع شده‌اند مى‌نويسد: محمود احمدى نژاد هنوز وعده خود در مورد پرداخت يارانه‌ها را عملى نکرده است. در جبهه اصول‌گرايان هم هر روز بر دامنه منتقدان از احمدى نژاد افزوده مى‌شود.

در اين ميان اعمال فشار از سوى واشنگتن، بر رابطه ميان ايران با ترکيه و عراق هم تاثير گذاشته است. ترکيه براى تامين يک سوم انرژى مورد نياز خود به ايران محتاج است و به نظر مى‌رسد که نورى مالکى نخست وزيرى عراق هم براى بقاى در اين پست به حمايت ايران نيازمند است.

گاردين به نقل از شمس الدين حسينى وزير دارايى ايران مى‌نويسد: تحريم‌ها مولود برخى مشکلات براى دولت ايران بوده‌اند. اين مقام ايرانى ادعا مى‌کند که ذخيره ارزى تهران بسيار بالا است و تهران مى‌تواند بر تمامى‌ موانعى که ايالات متحده بر سر راه اين کشور قرار مى‌دهد غلبه کند.

غربى‌ها و در راس انها واشنگتن همواره ادعا کرده‌اند که ايران بايد به برنامه غنى سازى اورانيوم خود پايان دهد. اين در حالى است که هفته گذشته تهران به صراحت از موفقيت در برنامه غنى سازى بيست درصدى اورانيوم سخن گفت. گفته مى‌شود که ذخيره اورانيومى‌ تهران در حال حاضر به سى کيلوگرم رسيده و دائما هم در حال افزايش است. تهران پيش از اين هم هشدار داده بود که در صورت ادامه فشارها مى‌تواند نشستن پاى ميز مذاکره با غرب در ماه آتى ميلادى را متوقف کند. حتى اگر اين مذاکرات هم برگزار شود باز کم هستند کسانى که ادعا کنند مى‌توانند پرونده هسته‌اى تهران را از بحران خارج کنند. اين پرونده بارها بر روى ميز مصالحه و تعامل قرار گرفته و البته با شدت هم کنار زده شده است.

مى‌توانيم ادعا کنيم که تحريم‌ها در ايران ره به جايى برده‌اند اما مدرکى وجود ندارد که نشان دهد دولت در ايران تمايلى براى تغيير رويه دارد. سخنان محمود احمدى نژاد در لبنان به خوبى گوياى اين واقعيت بود. نشانه‌هايى وجود دارد دال بر نزديک شدن زمان تقابل با ايران.