نگذارید بازی با ایران دو سر باخت شود

دیپلماسی ایرانی: نشریه معتبر فارین پالیسی در نگاهی به پرونده هسته‌ای ایران به تازه‌ترین گزارش آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای در خصوص فعالیت‌های هسته‌ای ایران اشاره کرده و می‌نویسد:

تحلیل‌گران این روزها از ادامه تنش میان ایران و بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای سخن می‌گویند. این در حالی‌ است که همچنان مسائل بسیاری برای حل و فصل باقی مانده است. گزارش آژانس تاکید دارد که با وجود تمامی‌تهدید‌ها و تحریم‌ها ایران به راحتی به برنامه هسته‌ای خود ادامه می‌دهد.

 فارین پالیسی در ادامه ادعا می‌کند که چشم دولت در ایران همچنان به دنبال دستیابی به تسلیحات هسته‌ای است و هیچ کدام از تلاش‌های بین المللی هم تا کنون در این مسیر موفق نبوده است.

فارین پالیسی در موضع دفاع از سیاست‌های ایالات متحده در قبال ایران می‌نویسد: اوباما از نخستین روزهای حضور در قدرت دست خود را به سمت ایران دراز کرد اما ایرانی‌ها به نقض قوانین بین المللی ادامه دادند! اوباما از تعامل با ایران سخن گفت و با این وجود باز هم تصویب قطعنامه چهارم علیه تهران اجتناب ناپذیر بود. ایران به بالا بردن ذخیره اورانیومی ‌خود ادامه می‌دهد و همزمان شورای امنیت سازمان ملل از این کشور می‌خواهد که به روند غنی سازی پایان دهد. آژانس از فعالیت‌های هسته‌ای مخفیانه ایران دل خوشی ندارد و همزمان ایرانی‌ها از وجود نیروگاه هسته‌ای مخفی در نزدیکی قم پرده برمی‌دارند. جهان از تهران می‌خواهد که در مسیر شفاف سازی برنامه‌های خود گام بردارد و مقام‌های ایرانی از نیت خود برای تاسیس چند نیروگاه دیگر سخن می‌گویند.

ایرانی‌ها از بازی که با جامعه جهانی به راه انداخته‌اند لذت می‌برند و همزمان آنها که به دنبال مهار بمب هسته‌ای ایران هستند، در حال تجربه بازی دو سر باخت هستند. آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای با سرسختی ایرانی‌ها مواجه شده و به همین دلیل نمی‌تواند از ایران اطلاعات جدیدی در خصوص نیروگاه هسته‌ای قم مطالبه کند. آژانس ابتدای ماه جاری میلادی بود که از ایران در خصوص برنامه هسته‌ای خود، میزان اورانیوم در اختیار و سانتریفیوژهای آماده به کار بازخواست کرد. تهران تاکنون به هیچ یک از این پرسش ‌ها پاسخ نداده است. بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای مجوز ورود به محل استقرار راکتورهای آب سنگین در ایران را ندارند.

آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای در تازه‌ترین گزارش خود از ایران به عنوان تنها کشور عضو این نهاد و امضا کننده ان پی تی نام می‌برد که برنامه هسته‌ای خود را در ابهام نگاه داشته و به مفاد توافقنامه هسته‌ای که امضا کرده هم پایبند نیست. علاوه بر این آژانس نگران برنامه نظامی‌ ایران در نزدیکی تاسیسات هسته‌ای است. استقرار هرگونه کلاهک یا تجهیزات هسته‌ای بر تسلیحات سنگین می‌تواند زنگ‌های خطر برای جامعه جهانی را به صدا در آورد.

آژانس بین المللی انرژی هسته‌ای نگران تلاش‌های ایران برای مخفی نگاه داشتن برنامه غنی سازی خود است. آژانس سالانه یک بار برنامه هسته‌ای ایران را مورد بازبینی و نظارت از نزدیک قرار می‌دهد. آخرین بار اما این پروسه در بیست و دومین روز از ماه نوامبر عملی شد و از آن زمان تاکنون از بازرسی‌های جدی و کامل خبری نبوده است.

فارین پالیسی در ادامه می‌نویسد: ایران حتی با تخطی در این بازه زمانی هم مواد هسته‌ای چندانی را ذخیره نکرده است اما بحث خرید زمان چیزی نیست که بتوان ساده از کنار آن گذشت. در مبحث برنامه‌های هسته‌ای میزان تولید را باید با توجه به داده‌های عملیاتی تخمین زد در ایران با توجه به فراز و فرود همکاری‌های تهران با آژانس این مساله تقریبا غیرممکن شده است. برخی تحلیل‌گران اعتقاد دارند که ایران برای محک زدن میزان صبر بین المللی و تخمین آستانه تحمل غرب دست به ایجاد نوسان در همکاری با آژانس می‌زند. ایران از ادامه بازی در فضایی ابهام آلود و سوظن برانگیز رضایت کامل دارد. البته یک حقیقت مسلم هم وجود دارد و آن این است که برخی خط قرمزهای تعیین شده از سوی آژانس با آگاهی کامل ایران از تبعات آن زیرپا گذاشته می‌شود.

اکنون پرسش اینجاست که چه می‌شود اگر تلاش‌ها برای تحریم ایران نتیجه معکوس بدهد؟ در نهمین روز از ماه ژوئن پس از مدتی جر و بحث سیاسی و تقلا برای برون رفت از بحران با توسل به مذاکره، شورای امینت کلید تحریمی‌ جدید را زد. در این دور از تحریم‌ها هم بر دامنه موارد مورد تحریم افزوده شد و هم چهره‌های ایرانی دخیل در پرونده هسته‌ای ایران مورد تحریم قرار گرفتند.

هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه ایالات متحده درخواست اعمال تحریم‌های فلج کننده را مطرح کرد و البته پافشاری چین و روسیه مانع از تصویب این تحریم‌ها شد. اتحادیه اروپا و کنگره ایالات متحده هم برای نوعی دهن کجی به مخالفان این سبک و سیاق از تحریم‌ها دست به اعمال محدودیت‌های یک‌جانبه زدند. پکن و مسکو در مرحله بعد به غربی‌ها رودست زده و تاکید کردند که تنها از تحریم‌هایی تبعیت می‌کنند که برنامه هسته‌ای ایران را هدف قرار داده باشد و نه چیزی بیشتر. این استراتژی منطقی به نظر می‌رسد اما در حقیقت کارآیی تحریم‌ها را زیر سوال می‌برد.

ایالات متحده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی‌ را هدف قرار داده و این در حالی است که این نهاد به راحتی از عهده سخت‌ترین تحریم‌ها برمی‌آید. این نهاد برای دفاع از خود از منابع مالی و انسانی موجود در ساختار نظام استفاده کرده و به بقای خود ادامه می‌دهد. علاوه بر این تحریم‌ها باید به گونه‌ای باشد که مانع از ظهور بازیگردان‌های جدید در صحنه تجاری و سیاسی ایران شود. تحریم‌ها باید در داخل ایران فضایی از بی‌اعتمادی به سیاست‌های دولت را به وجود آورد.

در حال حاضر یک پرسش بیش از سایرین تبدیل به دغدغه آمریکایی‌ها و غرب شده است: مقابله با ایران با تمامی ‌ابزارهای در اختیار سخت‌تر است یا پذیرفتن ایرانی‌هایی که به بمب هسته‌ای دست یافته‌اند؟ حقیقت این است که در  وضعیت فعلی ایرانی‌ها به روند غنی سازی اورانیوم خود ادامه می‌دهند و البته دستیابی به تسلیحات هسته‌ای هر روز برای آنها آسان تر از دیروز می‌شود.

سخنرانی باراک اوباما در پراگ عین واقعیت بود: باید از قوانین بین المللی تبعیت کرد. خشونت طلبان باید محاکمه شوند. جهان باید به سمت هدف مشخصی حرکت کرده و البته جهانیان در برابر میل به تکثیر تسلیحات هسته‌ای مقاومت کنند.

فارین پالیسی در پایان می‌نویسد: اوباما باید بار دیگر و این بار به واقع جهان را در برابر ایران مجهز کند. باید تحقیقی جامع در خصوص برنامه هسته‌ای ایران و راهکارهای رویارویی با آن در غرب ورق بخورد.

اوباما باید از روسیه بخواهد که به واقع دکمه بازسازی روابط با واشنگتن را فشار دهد. اخیرا برخی مقام‌های ارشد در روسیه تاکید کرده‌اند که رابطه با ایران در اولویت دستگاه دیپلماسی ایالات متحده است. روس‌ها باید هزینه مطالبه رابطه صمیمانه با واشنگتن را پرداخت کنند. در شرایطی که ایران همچنان به مسیر خود در توسعه فن‌آوری هسته‌ای ادامه دهد، هر روز از تعداد گزینه‌های پیش روی اوباما کاسته می‌شود. اوباما نباید خود را در مقام گزینش میان غیرقابل پذیرش و غیرقابل باور قرار دهد.