ایران با نیروگاه بوشهر، تحریم‌ها را دور زد
دیپلماسی ایرانی: موتور نخستین نیروگاه هسته‌ای در ایران از امروز آغاز به کار کرد. مهندسان روسی سوخت هسته‌ای را که در خاک این کشور غنی سازی شده است به هسته راکتور بوشهر تزریق می‌کنند و بدین ترتیب جمهوری اسلامی ایران می‌تواند تا دو ماه آینده از برق تولیدی این نیروگاه استفاده کند. پایه‌های نیروگاه بوشهر را رضا پهلوی مستقر کرد و امروز بعد از چهل سال این نیروگاه در آستانه تولید قرار می‌گیرد. جان بولتون نماینده سابق ایالات متحده در سازمان ملل نسبت به این حادثه ابراز نگرانی می‌کند و این پروژه 1 میلیارد دلاری را تهدیدی جدی می‌داند. بولتون هفته گذشته در سخنانی تند و تیز در این خصوص گفت: ایران در آستانه دستیابی به تکنولوژی و تسلیحاتی است که صدام حسین در نیل به آن ناکام ماند.
جان بولتون راه‌اندازی نیروگاه بوشهر را بلندترین گام ایران برای دستیابی به تسلیحات هسته‌ای می‌داند. دیگر چهره‌های امریکایی و تحلیل‌گران مسائل خاورمیانه جانب احتیاط را بیش از بولتون رعایت کردند و حتی از ضرب الاجلی که بولتون برای حمله اسرائیل به ایران تعیین کرده بود نیز به شدت انتقاد کردند.
اتحادیه اروپا و کنگره ایالات متحده کمتر از یک ماه پیش تحریم‌های یکجانبه‌ای را به تحریم‌های شورای امنیت اضافه کردند تا شاید با این تدبیر اقتصادی بتوانند ایرانی‌ها را بر سر میز مذاکرات بنشانند. آغاز به کار نیروگاه بوشهر و رای مثبت روس‌ها به همکاری با ایران در این پروژه، شکست غربی‌ها در تحت فشار قرار دادن ایران را عیان می‌کند. نیروگاه بوشهر نخستین نشانه ملموس عدم موفقیت تحریم‌ها در مواجهه با ایران هسته‌ای است.
دولت باراک اوباما رئیس جمهوری ایالات متحده پیش از این به شدت با کمک روس‌ها به تکمیل کار نیروگاه بوشهر معترض بود اما در چند ماه اخیر کاخ سفید در برابر احتمال وقوع این امر سکوت اختیار کرده بود که در پشت این سکوت دلایلی نهفته است:
از منظر ایالات متحده، نیروگاه بوشهر بهترین دلیل است که ایران به غنی سازی اورانیوم نیازی ندارد چرا که می‌تواند سوخت هسته‌ای مورد نیاز خود را به راحتی از روسیه فراهم کند. اگر ایران همچنان پس از راه‌اندازی نیروگاه بوشهر بر غنی سازی اورانیوم اصرار ورزد، اتحادیه اروپا، ایالات متحده و حتی روسیه می‌توانند فشار بیشتری را بر ایران بر سر پرونده هسته‌ای اعمال کنند. البته ایران نیز با ذکاوت تمام راهکار دور زدن این انتقادها را از بر است و تاکید می‌کند که تولید اورانیوم مورد نیاز در داخل کشور بسیار به صرفه‌تر است. همزمان با هیاهو در رسانه‌های غربی در خصوص آغاز به کار نیروگاه بوشهر بود که علی اکبر صالحی که ریاست سازمان انرژی هسته‌ای ایران را عهده دار است از طرح این کشور برای ساخت سومین نیروگاه غنی سازی اورانیوم تا ابتدای سال 2011 خبر داد.
همکاری روسیه با ایران در به کار انداختن نیروگاه بوشهر در حقیقت مسکو را در راس خاطیان از قوانین بین‌المللی قرار می‌دهد. بر اساس تحریم‌های شورای امنیت و تحریم‌های یکجانبه ایالات متحده و اروپا، هرگونه همکاری با ایران در زمینه انرژی و هسته‌ای در راستای منزوی کردن تهران قدغن اعلام شده است. روسیه در حال حاضر یکی از کشورهایی است که تحریم‌ها علیه تهران را به دست فراموشی سپرده است. هدف از این تحریم‌ها منزوی کردن ایران بود و این در حالی‌ست که ایرانی‌ها این روزها همکاری روس‌ها با خود در بوشهر را جشن می‌گیرند. سوریه، ونزوئلا و ترکیه نیز در زمره کشورهایی هستند که به تحریم‌های ایران نه گفته‌اند و البته غربی‌ها آنها را مخالفان ایدئولوژیک می‌دانند. دیگر کشورها نظیر چین و کشورهای آسیای شرقی به دلیل ملاحظه‌های سیاسی نمی‌توانند از معامله با ایران صرف نظر کنند.
روسیه علاوه بر منافع اقتصادی منفعت‌های ژئوپالیتیکی نیز در این میان دارد. مسکو به دنبال دفع قدرت واحد ایالات متحده بر منطقه است. اوایل ماه جاری میلادی بود که رئیس نیروی دریایی روسیه به صراحت اعلام کرد که کشورش در مسیر مدرنیزه کردن پایگاه نظامی در مرز آبی مدیترانه با سوریه است. این همان سوریه‌ای است که رابطه حسنه بسیار خوبی با ایران دارد و مخالفت حضور نیروهای امریکایی در عراق است.
منتقدان نیروگاه بوشهر به این حقیقت استدلال می‌کنند که شاید از نیروگاه بوشهر بتوان به جریان برق هم رسید اما دیگر کاربری مهم آن این است که می‌توان از سوخت راکتور برای تولید پولوتونیوم مورد نیاز برای ساخت بمب استفاده کرد. البته توافقنامه‌ای امضا شده است که بر اساس آن هرگونه سواستفاده ایران از سوخت تولیدی در این نیروگاه به حساب روس‌ها گذشته می‌شود. همین مسائل است که مولود سکوت دولت اوباما در برابر همکاری روس‌ها با ایران در این پروژه می‌شود.
البته هنوز مشخص نیست که تا چه اندازه می‌تواند رد مواد فسیلی تولیدی در این نیروگاه را گفت؟ همچنین به روس‌ها هم برای رها شدن از شر سوخت‌های مورد استفاده نمی‌توان اطمینان کرد. پرسش‌های متفاوتی در این خصوص ذهن را قلقک می‌دهد: اگر ایران در میانه مسیر با روسیه قطع ارتباط کرده و اختیار سوخت‌های ورودی و خروجی را عهده دار شود، چه کسی مسئول است؟ حتی اگر نظارت بر فعالیت نیروگاه بوشهر هم تمام و کمال باشد و این نیروگاه بر خلاف ادعای اسرائیلی‌ها تهدیدی برای امنیت منطقه نباشد، باز هم مساله این است که ذات همراهی روس‌ها با ایران، کارآمدی تحریم‌ها را زیر سال برد. ایران با وجود اصرارها برای به کنار نهادن روند غنی‌سازی اورانیوم، بدون تن دادن به این ماجرا نیروگاه بوشهر را هم کلید زد. ایران با برداشتن این گام‌های اساسی تنها و تنها بر احتمال توسل اسرائیل و امریکا بر گزینه‌هایی جدی‌تر برای توقف این کشور می‌افزاید.
منبع: جروزالم پست
نظر شما :