کمال خرازی: با قطعنامه ۵۹۸ نمی‌توان غرامت گرفت

ماهنامه مدیریت ارتباطات در شماره چهارم خود گفت‌وگویی با کمال خرازی در مورد ستاد تبلیغات جنگ و قطعنامه ۵۹۸ انجام داده است.

نسل دوم و سوم انقلاب اگر پیگیر سیاست باشند، با شنیدن نام او یاد نیویو‌رک، نمایندگی ایران در سازمان ملل و سمتش در دولت سید محمد خاتمی به عنوان وزیر امورخارجه می‌افتند و اگر هنوز هم پیگیر باشند، حتماً مطلع هستند که خرازی پس از پایان دولت دوم خاتمی با حکم مقام معظم رهبری عهده‌دار ریاست شورای‌عالی راهبری روابط خارجی شد؛ شورایی که کهنه‌کاران دیگری نظیر علی‌اکبر ولایتی، علی شمخانی، محمد شریعتمداری و محمد حسین طارمی هم عضوش هستند.

خرازی اما سالیان دورتر و در زمانه‌ جنگ ۸ ساله در قالب مسئولیت مهم دیگری هم برای نظام جمهوری اسلامی ایفای نقش کرده است؛ مسئولیت ستاد تبلیغات جنگ؛ ستادی که به گفته خرازی و راویان دیگر قرار بود تبلیغات منفی خارجی را خنثی کرده و برای اذهان داخلی به منظور «دفاع مقدس» خوراک تبلیغاتی تهیه کند.

مصاحبه ماهنامه مدیریت ارتباطات با خرازی در فضایی دوستانه و مطبوع انجام شد و بدون تعارف گفت اگر پای جنگ و ستاد در میان نبود، گفت‌وگو نمی‌کرد.

خرازی در این مصاحبه درباره چرایی تعامل ستاد تبلیغات با رسانه‌های خارجی که از اهرم‌های اصلی تبلیغات منفی علیه ایران در فضای بین‌الملل بودند، گفت که رمز موفقیت در سیاست‌خارجی و تبلیغات خارجی چگونه نفوذ کردن در سیستم‌های موجود رقبا و دشمنان است.

ماهنامه مدیریت ارتباطات از او دلایل عدم حضورش در فضای رسانه‌ای را جویا شد.... خرازی هم مثل بسیاری از هم‌نسلان و هم‌صنفانش دچار نوستالژی جنگ است و دلش نه برای جنگ که برای حال و هوای آن تنگ شده است.

خرازی در این مصاحبه در خصوص مدیریت اخبار رسانه‌ها در زمان جنگ گفت: بیشتر وزارت ارشاد روزنامه‌ها را کنترل و هدایت می‌کرد. طبیعتاً کار خبر در دروان جنگ باید سامان می‌داشت. البته این به معنای اعمال سانسور نبود، بلکه هدایت در کار بود تا مصلحت‌ها رعایت شوند و در یک راستا کار انجام گیرد و تأثیر مثبت خود را بر افکار عمومی بگذارد. بنابراین تذکراتی به مطبوعات داده می‌شد که چرا ناهماهنگ خبری را منتشر کرده‌اند.

وی ادامه داد: البته آنها موظف بودند خبر را از خبرگزاری جمهوری اسلامی بگیرند که اخبارش زیر نظر ستاد تولید می‌شد، در غیر این صورت ممکن بود به جبهه‌ها آسیب برسد. به همین دلیل روزنامه‌ها معمولاً از خودشان در زمینه جنگ تولید خبر نمی‌کردند. اگر خبر نادرستی می‌دادند، دشمن امکان سوء استفاده را داشت و می‌توانست ضربه بزند.

خرازی در خصوص حضور خبرنگاران خارجی در ایران در دوران دفاع مقدس نیز گفت: طبعاً ما در داخل مشکلات زیادی نداشتیم و مردم به عنوان اعضای جبهه حضور داشتند و برای انعکاس اخبار جنگ در خارج و دفاع از حقوق مردم بود که تلاش زیادی می‌شد و از خبرنگاران خارجی حداکثر استفاده می‌شد. ما فضا را باز گذاشته بودیم که هر خبرنگار خارجی که آمادگی دارد در جبهه حضور پیدا کند. آنها نیز می‌آمدند و حتی برخی از آنها نیز کشته شدند. فکر کنم اولین خبرنگاری که کشته شد از رویترز بود که در غرب کشور کشته شد.

رئیس ستاد تبلیغات جنگ در پاسخ به این پرسش که ستاد درباره خبر پذیرش قطعنامه چگونه عمل کرد؟، گفت: در تنظیم خبر قطعنامه فضا خیلی سنگین بود و کسی باور نمی‌کرد که قطعنامه را پذیرفته باشیم، ولی به هر صورت خبر تنظیم شد، زیرا یکی از کارهای ستاد تنظیم خبرهای مهم بود.

خرازی در بخش دیگری از گفت‌و گوی خود با ماهنامه مدیریت ارتباطات در خصوص قطعنامه ۵۹۸ نیز توضیح داد: شورای امنیت سازمان ملل عملاً از صدام حمایت می‌‌کرد. اولین قطعنامه‌ای که این شورا صادر کرد و درخواست آتش‌بس کرد، زمانی بود که دشمن هنوز در سرزمین ما بود و لذا ما قبول نکردیم و گفتیم دشمن باید از سرزمین ما بیرون برود و متجاوز مشخص و تنبیه شود ولی آنها از همان اول در صدد این نبودند که ببینند حق با کیست، بلکه می‌خواستند شرایط جبهه را به نفع صدام تثبیت کنند. همان قطعنامه ۵۹۸ را هم که دادند، در نهایت صدام را نجات می‌داد و هیچ‌وقت در آن قطعنامه پیش‌بینی نکردند متجاوز موظف است حقوق کشوری که به آن تجاوز کرده است، بپردازد.

وی ادامه داد: در بند ۶ این قطعنامه آمده است که دبیرکل هیأتی را موظف می‌کند که بررسی کنند چه کسی متجاوز بوده و چگونه جنگ شروع شد و بند ۷ نیز می‌گفت دبیرکل باید هیأتی را به دو کشور بفرستد تا میزان خسارات دو طرف را معین کند و سپس قطعنامه می‌خواست که صندوقی بین المللی تأسیس شده و از وجوه آن خسارات‌ طرفین جبران شود. شورای امنیت نمی‌خواست مشخص شود چه کسی متجاوز بوده و چه کسی باید غرامت بدهد، بلکه می‌خواست خسارات طرفین جبران گردد، آن هم از صندوقی که هیچ وقت تشکیل نشد و قرار بود کشورها در آن پول بریزند تا به طرفین داده شود. روح حاکم بر این قطعنامه این بود که جنگ را تمام کنند و صدام را نجات دهند.

وی تصریح کرد: این هنر دیپلماسی ایران بود که پس از جنگ از همین فضای نامطلوب، براساس شرایط پیش آمده پس از حمله عراق به کویت استفاده و کاری کند که صدام توسط دبیرکل سازمان ملل به عنوان متجاوز معرفی شود. در زمانی که من نماینده ایران در سازمان ملل بودم، تلاش زیادی انجام گرفت تا آقای «دکوئیار» دبیرکل وقت سازمان ملل هیأتی برای بررسی علل وقوع جنگ تشکیل داد و در نهایت هیأت مزبور اعلام کرد که رژیم عراق جنگ را آغاز کرده است و بنابراین عراق کشور متجاوز است.

خرازی با بیان اینکه با قطعنامه ۵۹۸ نمی‌توان از عراق غرامت گرفت، افزود: شورای امنیت که تحت سلطه آمریکا و سایر کشورهایی بود که در دوران جنگ به صدام کمک می‌کردند، اقدامی در برابر گزارش دبیرکل انجام نداد، در حالی که گرفتن غرامت نیاز به صدور قطعنامه دیگری داشت که با اشاره به گزارش دبیرکل، عراق را موظف به پرداخت غرامت کند.