بندیکت شانزدهم پاپ محافظه کار

جوزف راتزينگر در تاريخ شانزدهم آوريل سال ۱۹۲۷ در استان باوارياى آلمان که منطقه اى کاتوليک نشين محسوب مى شود، به دنيا آمد. خانواده اش به صورت سنتى مزرعه دار بودند، اما پدرش يک ژاندارم ارتش آلمان بود. او در نوجوانى کشاورزى مى کرد و در سن ۱۶ سالگى در هنگام تحصيل در مدرسه علوم دينى به عنوان خدمه پدافند هوايى آلمان در زمان جنگ دوم جهانى به خدمت فراخوانده شد. حاميان او مى گويند که تجربه هاى او در دوران حکومت نازى ها او را قانع کرد که کليسا بايد به دفاع از حقيقت و آزادى برخيزد.

 پس از پايان جنگ در شهر مونيخ تحصيلات خود را در رشته هاى فلسفه و الهيات ادامه داد. در تاريخ ۲۹ ژوئن ۱۹۵۱ به مقام کشيشى رسيد و پس از آن به تدريس در مدارس علوم دينى منطقه پرداخت. در ماه مارس سال ۱۹۷۷ به مقام سراسقفى شهر مونيخ منصوب شد و حدود سه ماه بعد توسط پاپ «پل ششم» به مقام کاردينالى ارتقا يافت. کاردينال راتزينگر از سال ۱۹۸۱ سرپرستى «مدافعان اصل ايمان» را برعهده داشت.

اين نهاد واتيکان وظيفه حراست از ارتدوکسى (درست آئينى) را به عهده دارد. او در اين مقام مواضع سياسى سازش ناپذيرى اتخاذ کرد و براى مثال در جريان انتخابات رياست جمهورى آمريکا2004 خواستار آن شد تا سياستمداران حامى سقط جنين (جان کرى نامزد دموکرات هاى آمريکا) از حضور در مراسم عشاى ربانى منع شوند. او همچنين از مخالفان پيوستن ترکيه به اتحاديه اروپا است.

راتزينگر تنها کاردينالى بود که مدت زيادى با پاپ ژان پل دوم همراه و رفيق بود. در ميان ۱۱۵ کاردينالى که اين بار در انتخاب پاپ حق راى داشتند، تنها سه نفر در زمان گزينش ژان پل دوم کاردينال بودند و اجازه راى دادن داشتند. راتزينگر يکى از آنها است. آشنايى او با ژان پل دوم به زمان برگزارى اجلاس شوراى واتيکان دوم که راتزينگر به عنوان مشاور کاردينال فرينگيس در آن شرکت مى کرد، بازمى گردد. در پى اعلام استعفاى او در پى رسيدن به سن ۷۵ سالگى (براساس حقوق کليسايى هر مسئول کليسايى بايد در ۷۵ سالگى از مقام و مسئوليت خود استعفا دهد) پاپ ژان پل دوم شخصاً از او به عنوان دوست و يار صميمى ياد کرد و با صدور نامه اى از راتزينگر خواست تا همچنان در کنار او بماند.

ديدگاه های پاپ بندیکت شانزدهم

از جوزف راتزينگر به عنوان کاردينال نگهبان ايمان و مفتى اعظم کليساى کاتوليک در دوران مدرن نام برده مى شود. او از تصميم گيرندگان اصلى در دوران پاپى ژان پل دوم درخصوص مسائل و موضوعات ايمانى بود و در اين مقام مواضع سازش ناپذيرى داشت و دارد. اين روند در موضع گيرى هاى سياسى اش نيز مشهود بود که نمونه آن موضع گيرى در برابر جان کرى است. بنديکت شانزدهم از مخالفان سرسخت گرايشات فمينيستى است و صراحتاً کشيش شدن زنان را مغاير با موازين اخلاقى و دينى خواند. راتزينگر همچنين سنت تجرد کشيشان را بارها مورد تائيد قرار داد و صدور اجازه ازدواج کشيشان را مصراً مردود و خلاف شرع اعلام کرد. او نه تنها گرايش هاى همجنس گرايانه بلکه به رسميت شناخته شدن قانونى زوج هاى همجنس گرا را محکوم کرده است. او همجنس بازان را از شرکت در مراسم دينى و کليسايى منع نکرده، اما از آنها خواسته تا سعى در خويشتندارى و حفظ شئونات زندگى خصوصى شان و عدم تظاهر به همجنس گرايى در ملاء عام نمايند. راتزينگر با صدور سندى راه نجات را تنها در کليسا خواند و اعلام کرد که کاتوليسيسم، مسيحيت اصلى و واقعى است. او نگاه مثبتى به انجمن ها و جنبش هاى مذهبى مردمى در غرب دارد و با توجه به اوضاع و شرايط سخت جهانى حضور و فعاليت آنها را مفيد مى داند. بنديکت شانزدهم با موسيقى راک مخالف است و آن را نوعى گرايش مذهبى در مقابل کاتوليسيسم مى پندارد. اين موضع وى با اقدام و حرکت رسانه اى پاپ ژان پل دوم مغايرت دارد. پاپ سابق به گروه هاى مختلف موسيقى جهت جلب جوانان ميدان مى داد و آن را وسيله و شيوه اى مناسب براى نفوذ مفاهيم و ارزش هاى دينى و معنوى در هنر موسيقى و جهت دادن به جوانان مى پنداشت.

موافقان و مخالفان آلمانى

پاپ جديد در حالى انجام نخستين سفر خارجى خود  به آلمان اعلام کرده که شاهد حضور بزرگ ترين گروه هاى منتقد خود در کشور زادگاهش بود. راتزينگر يکى از سرسخت ترين ديدگاه هاى اصولگرايانه در برابر موج مدرن سازى انديشه هاى اعتقادى کليسا ها و کشيش ها را در آلمان داشته است. او که در دوران استادى دانشگاه هاى آلمان در دهه ۷۰ به استاد «محافظه کار» شهرت يافته بود، همواره به مواضع نرم و بسيار انعطاف پذير کليساى آلمان در برابر اجراى تعاليم دينى به شدت انتقاد و حمله مى کرد. او به شدت عليه آن دسته از کشيش هاى  آلمانى بود که خواستار اجراى مراسم شام آخر با پروتستان ها بودند.

راتزينگر در مسير سخت گيرى هاى خود کار را به آنجا کشاند که بارها کشيش هاى آلمانى را به سستى در اعمال دينى متهم کرد و با احضار آنها به رم آنان را به خلع لباس روحانيت تهديد کرد. با اين حال انتخاب راتزينگر به عنوان پاپ جديد بازتاب وسيعى در مطبوعات آلمان داشت و در صدر صفحات نخست مطبوعات اين کشور قرار گرفت.

«تاگس اشپيگل» تمام صفحه اول خود را به انتخاب پاپ جديد اختصاص داد و نوشت «براى اولين بار پس از ۴۸۲ سال يک آلمانى به عنوان پاپ انتخاب شد.» اين روزنامه به نقل از کاردينال «کارل له من» رئيس کنونى اسقف هاى آلمان افزود «۶۰ سال پس از پايان جنگ  دوم جهانى انتخاب يک کاردينال آلمانى به عنوان پاپ نشان مهمى در اين جهت است که آلمان به طور قطع به جرگه جامعه ملل بازگشته است.» به نوشته اين روزنامه له من در عين حال اعتراف دارد که بسيارى حتى در طيف کليساى کاتوليک نمى توانند و نمى خواهند از ديدگاه هاى راتزينگر پيروى کنند.» آلگماينه به نقل از «هورست کوهلر» رئيس جمهور آلمان که براى راتزينگر شجاعت و نيرو آرزو کرده است، نوشت: «جهان کاتوليک انتظارات بزرگى از پاپ جديد دارد.» زوددويچه سايتونگ نيز در صفحه اول خود نوشت: «انتخاب راتزينگر در آلمان همزمان با خرسندى و انتقاد گروه هاى اصلاح طلب کليسا روبه رو شد.» روزنامه دى ولت نيز نوشت «راتزينگر بيشترين و شديدترين منتقدان خود را در آلمان دارد.»

در ايتاليا نيز انتخاب پاپ جديد با واکنش هاى متفاوتى مواجه شد. مقام هاى ارشد ايتاليا از جمله رئيس جمهور، نخست وزير، روساى مجلس سنا و نمايندگان و رهبران احزاب اين کشور به رهبر جديد کاتوليک ها شادباش گفتند. اما نکته اى که کاملاً آشنا است اين است که راست گرايان ايتاليايى از انتخاب راتزينگر شادمان تر هستند. روزنامه ايتاليايى لاستمپا در گزارش خبرى نوشت که اگر جورج بوش رئيس جمهور آمريکا قرار بود به عنوان يک کاردينال در جلسات راى گيرى شرکت کند قطعاً راتزينگر را برمى گزيد. به نوشته اين روزنامه «بوش شايد به همين دليل جزء اولين کسانى بود که به او تبريک گفت و افزود که دولت او بى صبرانه در انتظار همکارى با پاپ جديد است.» اما حزب راديکال ايتاليا معتقد است که شوراى کاردينال ها يک کاردينال ضدآزادى را به عنوان پاپ جديد انتخاب کرد.

 انتخاب راتزينگر از سوى ديگر، اهالى آفريقا و آمريکاى لاتين را اندکى دلسرد کرد. آفريقايى ها اميدوار بودند که دود سفيد نمازخانه سيستين خبر از انتخاب اولين پاپ سياه بدهد و مردم آمريکاى لاتين نيز انتظار پاپى برزيلى يا مکزيکى را داشتند. آمريکاى لاتين که نزديک به ۵/۸ درصد از کل کاتوليک هاى جهان را در خود جاى داده است در انتظار پاپى ترقى خواه تر از بنديکت شانزدهم بود. ناظران سياسى، پاپ جديد را رهبر و مغز متفکر مبارزه با کليساى رهايى بخش در کشورهاى آمريکاى لاتين و سرکوب جنبش هاى کمونيستى در اين قاره مى دانند. با اين وجود رهبران مذهبى و سياسى کشورهاى  آمريکاى لاتين با ارسال پيام  هايى انتخاب راتزينگر را به عنوان رهبر جديد کاتوليک ها تبريک گفته اند. در واکنش ديگر وزير خارجه اسرائيل ابراز اميدوارى کرد پاپ بنديکت شانزدهم همانند پاپ ژان پل دوم با اشکال مختلف يهودى ستيز مبارزه کند. سيلوان شالوم با انتشار بيانيه اى اعلام کرد: «با توجه به سابقه و تجربه پاپ جديد، اميدواريم براى نزديکى بيشتر اسرائيل و واتيکان تلاش کند.» مفسران شبکه هاى تلويزيونى اسرائيل بعد از انتخاب راتزينگر آلمانى به سمت پاپى اعلام کردند که وى در گذشته عضو جوانان هيتلرى بوده اما در عين حال تصريح کردند که در آن زمان همه جوانان آلمانى عضو اين تشکل بوده اند.

 «محمود عباس» رئيس  دولت فلسطين نيز انتخاب پاپ جديد را تبريک گفت و ابراز اميدوارى کرد در راه برقرارى صلح در سرزمين هاى مقدس فلسطين تلاش کند. کوفى عنان دبيرکل سازمان ملل نيز انتخاب پاپ جديد را تبريک گفت و افزود سازمان ملل و واتيکان در تعهدى قوى نسبت به صلح، عدالت اجتماعى، کرامت انسانى، آزادى اديان و احترام متقابل در ميان اديان جهان مشترکند. برادر بزرگ تر پاپ بنديکت شانزدهم با اعلام اين که با شنيدن خبر انتخاب برادرش به عنوان پاپ شوکه شده است درباره سلامتى برادر ۷۸ ساله خود ابراز نگرانى کرد.

جورج راتزينگر در مصاحبه با تلويزيون آلمان گفته بود «من بسيار نگران حال برادرم هستم زيرا با توجه به افزايش سن، وضعيت جسمانى وى چندان مساعد نيست.» او پیش ازاین اعتقاد داشت که برادرش بخت چندانى براى اين که پاپ شود ندارد، زيرا سن او زياد است و تابعيت  آلمانى دارد. اما به نظر مى آيد تجربه حکومت ۲۶ ساله ژان پل دوم بر کليسا، کاردينال ها را بر آن داشته که اين بار جوان گرايى را در اولويت هاى خود قرار ندهند.