آشوب تازه پس از اقامت کوتاه نواز شریف در خاک پاکستان
میان محمد نواز شریف، نخست وزیر سابق پاکستان صبح دوشنبه پس از هفت سال تبعید به این کشور بازگشت، در کمن‌تر از سه ساعت بازداشت شد، و به عربستان سعودی عودت داده شد. تمام این اتفاق‌ها که طی چند ساعت رخ داد پاکستان را از قبل آشفته‌تر کرد.
نواز شریف که پیش‌تر گفته بود تحت هر شرایطی دوشنبه به پاکستان بازمی‌گردد، در ورود به فرودگاه اسلام‌آباد، پس از مشاجره‌ای 90 دقیقه‌ای با ماموران فرودگاه اجازه خروج از هواپیما را گرفت و در جمع عده‌ای از هواداران‌اش تا پاویون بدرقه شد. این در حالی بود که به دستور ارتش تمام راه‌های منتهی به فرودگاه اسلام‌آباد مسدود شده بود تا مانع از تجمع هواداران شریف در فرودگاه شود.
به نوشته خبرنگار رویترز که در پاویون فرودگاه حضور داشت چند ساعت بعد با صدور حکم رسمی بازداشت، نواز شریف به اتوبوسی در محوطه فرودگاه برده شده و از آن‌جا به بازداشتگاه فرستاده شد. به گفته یک مقام دولتی پاکستان حکم بازداشت نواز شریف به خاطر اتهام فساد مالی و پول‌شویی صادر شده بود.
امجد مالک، وکیل نواز شریف در بریتانیا دقایقی پس از انتشار خبر بازداشت نواز شریف گفت: «مردم پاکستان باید آرامش خود را حفظ کنند و در عین حال آگاه باشند که چه اتفاقی برای نخست وزیر سابق‌شان افتاده و می‌افتد.» او با اطمینان افزود: «بگذارید نواز شریف را به دادگاه ببرند، بگذارید قانون سرنوشت ما را تعیین کند.»
اما این خواسته مالک که ظاهراً هدف اصلی نواز شریف از بازگشت به پاکستان بود با بازگرداندن او به عربستان سعودی محقق نشد. ساعاتی بعد یک مقام امنیتی پاکستان که نخواست نامش فاش شود گفت نواز شریف با هواپیمایی که عازم جده بود به عربستان بازگردانده شد.
ظاهراً شریف قصد داشت با حضور در دادگاهی جنجالی در آستانه انتخاباتی که قرار است در فاصله 15 سپتامبر تا 15 اکتبر برگزار شود جو سیاسی را به ضرر مشرف تغییر دهد که موفق به این کار نشد. از طرفی، بعد از حکم دیوان عالی پاکستان به نفع شریف و رو در رو قرار گرفتن سیستم قضایی و دولت مشرف پس از قضیه قاضی چودهری، نواز شریف امیدوار بود بتواند با پیروزی از دادگاه خارج شود.
البته با پیشرفت اوضاع به این صورت، هنوز این گزینه برای نواز شریف باقی مانده است که مدعی شود مشرف به خاطر گریز از رو در رو شدن با او در دادگاه، ترجیح داده او را به عربستان سعودی بازگرداند و دلیل این امر فقدان پشتوانه قانونی برای اتهاماتی بوده است که علیه نواز شریف مطرح شده است. این ادعا می‌تواند محور خوبی برای فعالیت‌های تبلیغاتی نواز شریف علیه مشرف باشد اما مادامی که شریف خارج از پاکستان به سر می‌برد بعید به نظر می‌رسد که این تبلیغات بتوانند تاثیر عمیقی بر اوضاع داخلی پاکستان داشته باشد.
نواز شریف از پیش اعلام کرده بود که هدف‌اش از بازگشت به پاکستان جلوگیری از انتخاب مجدد مشرف به ریاست جمهوری است. در مقابل مشرف نیز مدعی شده است که تنها در قبال تعهد مشرف برای عدم بازگشت به پاکستان به مدت ده سال، با وساطت خاندان سلطنتی سعودی به او اجازه خروج از پاکستان داده شده بود و در غیر این صورت او باید به زندان می‌رفت. اسناد و مدارک مربوط به این ادعای مشرف (که گفته می‌شود به امضای نواز و شهباز شریف رسیده است) از سوی دیوان عالی پاکستان پذیرفته نشد چرا که در قانون اساسی پاکستان هیچ بندی برای حکم تبعید در نظر گرفته نشده و حق شهروندی از جمله حقوق مسلم افراد است و هیچ مرجعی نمی‌تواند یک شهروند پاکستانی را از اقامت در این کشور منع کند. به همین دلیل دیوان عالی به ریاست قاضی افتخار محمد چودهری چندی پیش اجازه بازگشت نواز شریف را به پاکستان صادر کرد.
نواز شریف در بازگشت و دقایقی قبل از صدور حکم بازداشت‌اش در فرودگاه به یکی از خبرنگاران گفت که از بازگشت به خانه خوشحال است. او در خروجی فرودگاه را نشان داده و گفته بود: «تا اینجا که همه چیز خوب اما از آن‌جا به بعد را کسی نمی‌داند چه اتفاقی می‌افتد.»
از پاکستان گزارش شده است که در درگیری بین نیروهای دولتی و هواداران نواز شریف که قصد داشتند به زور راه خود را به سمت فرودگاه باز کنند پنج نفر زخمی شده‌اند. گزارش‌های غیر رسمی نیز از کشته شدن چند تن خبر می‌دهند. گفته می‌شود پلیس برای متفرق کردن حدود 700 نفر از هواداران نواز شریف و وکلای پاکستانی که در سه کیلومتری فرودگاه با نیروهای دولتی درگیر شده بودند از گاز اشک‌آور و باتون استفاده کرده است. اعتراض‌کنندگان عکس‌هایی از نواز شریف و پارچه نوشته‌هایی با شعارهایی علیه مشرف را با خود حمل می‌کردند.
نواز شریف طی دو دوره نخست وزیری در دهه 1990 گرفتار پرونده‌های مالی متعددی بود و زمانی که در اکتبر 1999 با کودتای بدون خونریزی مشرف از کار بر کنار شد با اتهامات متعدد فساد مالی از قبیل اختلاص و فرار از پرداخت مالیات در کنار دیگر اتهامات‌اش مانند هواپیماربایی و اعمال تروریستی مواجه بود؛ اتهاماتی که چند حکم حبس ابد را برای او به ارمغان آوردند.
اما چندی پیش با جدی‌تر شدن زمزمه‌هایی که درباره بازگشت احتمالی نواز شریف شنیده می‌شد، دادگاه مبارزه با مفاسد مالی پاکستان به در خواست دولت سه پرونده از پرونده‌های فساد نواز شریف را مجدداً به جریان انداخت که حکم بازداشت اخیر وی بر اساس همین پرونده‌ها صادر شده است.
گفته می‌شود در روزهای اخیر نیروهای دولتی نزدیک به 4 هزار نفر از هواداران شریف را دستگیر کرده‌اند که دبیر کل حزب مسلم لیگ نواز و سه تن از رهبران احزاب اسلام‌گرایی که متحد نواز شریف به شمار می‌روند نیز در بین آن‌ها هستند.
نواز شریف که اکنون 57 ساله است در سال 2000 پس از صدور احکام سنگین دادگاه پاکستان علیه او با وساطت شیوخ سعودی به این کشور رفت و تا چندی پیش در کاخ محل سکونت ملک فیصل (پادشاه عربستان که در سال 1975 ترور شد) سکونت داشت. خانواده سلطنتی سعودی که ضامن شریف در قبال وعده عدم بازگشت‌اش به پاکستان بوده اخیراً مدعی شده است که تمام تلاش‌اش را برای منصرف کردن شریف از بازگشت به پاکستان به کار بسته است.
اما برخی از تحلیلگران معتقدند که بازگشت نواز شریف در حقیقت با برنامه‌ریزی خاندان سعودی بوده و این اقدام نیز مانند برخی سیاست‌های عربستان سعودی از جمله حرکت‌های خارجی سعودی‌ها به شمار می‌رود که مستقل و حتی خلاف سیاست‌های واشینگتن است. عربستان سعودی این ادعا را به شدت تکذیب کرده است.
شریف که تا چندی پیش فاقد گذرنامه بود، به بهانه عیادت از پسرش که در بیمارستانی در لندن بستری است توانست گذرنامه با اجازه تردد محدود از پاکستان گرفته و به لندن سفر کند. او در لندن اعلام کرد که به رغم درخواست‌های خانواده سلطنتی سعودی قصد دارد به پاکستان بازگردد و شنبه هفته جاری نیز در یک کنفرانس مطبوعاتی مدعی شد که قرار داد عدم بازگشت او به پاکستان برای 5 سال بوده است. گفته می‌شود که علاوه بر خاندان سلطنتی سعودی، رفیق حریری، نخست وزیر مقتول لبنان ضامن حسن اجرای این قرارداد از سوی نواز شریف بوده است.
آخرین گزارش‌ها حاکی از آن است که به رغم بازگرداندن نواز شریف درگیری‌های خیابانی بین برخی از هواداران او و نیروهای دولتی در خیابان‌های اسلام‌آباد جریان دارد.
نظر شما :